Kynjah noh slam ka jingpynkhreh ilekshon MDC, nang shngaiñ ki MDC ba mynta

Ha ka jingshisha, ka ilekshon MDC ka la dei ban long ha u bnai Rymphang 2024, hynrei haduh mynta kam shai lano kan long.

Ka jingpynkhreh jong ki seng saiñpyrthei bad kyrtong na ka bynta ka ilekshon sha ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) bad ka Jaiñtia Hills Autonomous District Council (JHADC) ka la kynjah slam-slam namar ka jingbym shai lano yn pynlong ïa ka ilekshon. Barabor, ka ilekshon sha kine ki artylli ki District Council ka ju long shi snem hadien ka ilekshon sha ka Ïingdorbar Thawaiñ ka jylla. Ha ka jingshisha, ka ilekshon MDC ka la dei ban long ha u bnai Rymphang 2024, hynrei haduh mynta kam shai lano kan long. Lah ban kdew ba kine ki District Council ki la thaw da ki Delimitation Committee ban peit bniah ïa ki konstitwensi kiba don mynta la ka donkam ban pynneh kumjuh ne pynbeit thymmai katkum ka jingdon ki nongthep ‘vote’. Hynrei ym thikna lano kine ki Delimitation Committee kin ai ïa ka kaiphod bapura jong ki bad lano yn mynjur bad pyntreikam ïa ki jingai jingmut jong ki.

Na ka liang u nongïalam ka United Democratic Party (UDP) ha KHADC, u Bah Titostarwell Chyne, u la dep pynpaw ba ym tang ki MDC kiba sah ha umdum, hynrei ki paidbah kiba dei ki nongjied ia ki nongmihkhmat ki la sah umdum namar ka sorkar jylla ka khlem pat kren shai la kan pynlong ne kan nym pynlong ïa ka ilekshon MDC. U la ong ba kum ki nongmihkhmat ki ju shah kylli ha ki paidbah haba ki leit sha ki jaka khawai ne ki jingïalang halor ka ilekshon MDC, hynrei ma u ruh um nang ban jubab namar ïa ka ilekshon MDC la pynïaid da ka sorkar jylla.

Ka samoi jong kitei ki artylli ki District Council ka la jan poi artad sha kaba kut, bad katkum ka rukom, la dei ban pynbna noh lypa ïa ka tarik ban jied ïa ki dkhot bathymmai. Lada ym pat lah ban pynlong ïa ka ilekshon hashwa ban kut ka samoi treikam ruh, ka sorkar ka dei ban pyntip da kaba shai namar kane ka dei ka kam paidbah, bad ym ka kam shimet. Haba ngi shim nuksa na ka Election Commission of India (ECI), ka ju pynbna lypa ïa ka tarik ban thep ‘vote’ la ka dei ka ilekshon sha ka Lok Sabha ne Ïingdorbar Thawaiñ ha kano-kano ka jylla hashwa ban kut ka samoi treikam jong ka Lok Sabha/Ïingdorbar Thawaiñ ki jylla. Kane ka jingbym pyntip thikna jong ka sorkar ka lah ban dei ka dak ba kan pynjlan ïa ka samoi treikam jong ka KHADC bad JHADC. Ka lah ban ai daw na ka jingbym lah ban pyndep ïa ka jingpynbeit thymmai ïa ki konstitwensi da ki Delimitation Committee.

Na ka bynta ki MDC ba mynta ka KHADC bad JHADC, lehse kin sngewtynnad ba ka sorkar kam pat pyni dak eiei lano yn pynlong ïa ka ilekshon namar ki dang lah ban treikam kumba ki ju trei ha kine ki san snem. Lehse ki lah ruh ban ïoh trei sa katto katne bnai hashwa ban long ka ilekshon. Hynrei na ka bynta ki seng bad ki kyrtong kiba la pynkhreh, ka long ka jingeh namar kin don kiba la ïaid sted palat ban ïakynduh paidbah bad ban pan jingkyrshan bad don kiba dang ïaid suki-suki. Kito kiba la ïaid sted, kin hap ban pynsuki noh shwa ïoh ba ka ilekshon kan long shi snem hadien! Kito kiba la ïaid jai-jai, ki nang lah ban ïaid kumba ki ju ïaid! Hynrei kum ki nongjied ïa ki MDC, ngi dawa na ka sorkar ba kan kren shai lano ka thmu ban pynlong ïa ka ilekshon.

Lah ban kdew ba ka Sorkar Pdeng ka la wanrah ïa ka aiñ rew “The Constitution (One Hundred and Twenty-Fifth Amendment) Bill, 2019” ha Rajya Sabha ha ka 6 tarik Rymphang, 2019. Kane ka aiñ rew ka thmu ban pynkylla ïa ka Khyrnit Ba Hynriew (Sixth Schedule) kaba don ha ka Riti Synshar bad kaba ïadei bad ki District Council ha Assam, Meghalaya, Tripura bad Mizoram. Ïa kane ka aiñ rew la dep ban peit bniah da ka ‘Standing Committee’, bad ka la aiti ïa ka kaiphod sha Rajya Sabha bad Lok Sabha ha u Lber 2020. Tangba ki la don ki jingpyrshah ïa kane ka aiñ rew bad na ka liang ki lai tylli ki District Council ki la hap ban phah ïa ki jingai jingmut jong ki sha ka sorkar Meghalaya. Ka jingpyrshah ka long halor ka jingthmu jong kane ka aiñ rew ban buh da kita ki ‘Village Council’ bad ban ai jaka ïa ki ‘Unrepresented Tribe’ ha ki District Council. Ha u snem ba la lah, ka sorkar ka la pan jingmut na ki District Council khnang ban phah sha ka tnat Korbar Ri kaba dei ban peit halor katei ka aiñ rew.