U MLA ka VPP na North-Shillong, Bah Adelbert Nongrum, ha ka Dorbar Mang Tyngka jong ka Ïingdorbar Thawaiñ, u la wanrah ïa kawei ka mat kaba la pynduh thiah pynduh dem ïa kiba bun ki nongshong shnong bad kata ka long ka jingrem jong ka bai skul ha ki skul shimet bad kumjuh ruh ki skul kiba ïoh jingïarap na ka sorkar. Ka long ka jingshisha ba ka jingkiew jong ka bai skul kaba la jan man la u snem ka buh jingeh ïa ki kmie ki kpa. Ha kawei ka liang, ka bai skul bad ka dor ka mur jong kiba bun ki jingdonkam ka la kiew katba ka jingïoh kamai ka neh kumjuh. Kumno ngin khmih lynti ba ki kmie ki kpa kin lah ban pyndap ïa ki jingdonkam jong ki khun bad ka ïing ka sem? Katno lei ka jingeh jong kito ki longkmie ki bym don shuh u kurim ban kyrshan lem ïa ki?
Namarkata, utei u MLA u la kren ïa kaba dei namar ka don ka jingbitar na u paidbah halor ka jingrem jong ka bai skul ba man u snem naba ki bor pynïaid skul kim shym la batai shai halor ka nongrim jong ka jingrem ka bai skul. Ha kajuh ka por, haba pynsngew ba bun na ki skul shimet kiba ju shim ïa ka bai skul ba man u snem ki ju ïoh pdiang ïa ka jingïarap pisa na ka sorkar, u Bah Adelbert u la buh jingkylli ba kumno pat ka tnad pule-puthi ka khapbrib khmat halor ka jingrem ka bai skul ba man u bnai kaba la oh da ki skul shimet. U la ong ba ka jingpynbeit ryntih ïa ka bai skul ka dei ban long katkum ka jingïapyrkhat lang da kaba ai nuksa ba ka bai khreh kot ba man u bnai bad ka jingpynkiew bai skul ba man u snem dei ban pynbeit hadien ka jingmynjur lang jong ki kmie ki kpa bad ki nonghikai.
Watla ka kam pule dangle kam dei ban long ka kam khaïi, hynrei kane ka shu kut tang ha ki jingïakren. Ngi sngewthuh shai ba ka la long ka kam khaïi na ka bynta ki katto katne. Haba ka long ha kane ka rukom, dei hok ba ka jylla Meghalaya kan poi sha tduh ha ka liang ka pule ka dangle. Ki nongpynïaid skul ki dei ban sngewthuh ba kiba bun na ki nongshong shnong ha Meghalaya kim dei kiba riewspah. Kiba riewspah lei kim phah hi ruh ïa ki khun ki kti ban pule hangne. Ki leit beit shabar jong ka jylla ne wat shabar jong ka Ri. Ha kawei pat ka liang, kiba bun na ki kmie ki kpa ki kwah ïa ki khun ba kin ïoh pule ha ki skul kiba kham biang namar kiba bun na ki skul sorkar ki la pulom ha ka jingai jingnang jingstad ïa ki khynnah. Tang namar ba ki kmie ki kpa ki hap ban ïa beh ban phah ïa ki khun ha ki skul shimet, kam mut pat ba kita ki nongpynïaid skul kin shim kabu noh da kaba pynheh da ka dor. Lada ki skul sorkar ki biang lut kumba long ki skul shimet, ngim tharai ba ki kmie ki kpa kin ïa ud ïa nam haduh katta-katta. Tangba yn leh kumno haba ka jingdawa ka dei ban ïoh ïa ka jingnang jingtip kaba thikna bad ka ban ai jingmyntoi hadien habud.
U Myntri ka tnat pule-puthi, u Rakkam A. Sangma, ruh u la kubur ba katei ka mat ba la wanrah da u Bah Adelbert ka dei kaba bun ki kmie ki kpa lem bad ki khynnah ki la wan ban pynsngew sha u. Hangne ngi la nang kham sngewthuh ba ki jingud jingnam kim dei shuh ki barit baria. U la ong ba ïa kiba kum kine ki mat la khmih da ka Meghalaya State Education Commission bad ym dei tang na ka bynta ki skul, hynrei kiwei-kiwei ki shlem ai jinghikai la ka long ha ki kyrdan pule ba shajrong, kolej, skulbah naba la sakhi ïa ka jingïapher ha ka jinglong-jingman jong ka rukom siew. Ha kajuh ka por, u la ong ba ka sorkar kan thaw da ka Committee ka ban peit bniah halor kane. Namarkata, la sngewthuh ba ka sorkar kan ap ïa ka jingai jingmut jong ka Commission bad ka Committee. Ngi shu kyrmen ba kine ki artylli kin leh kloi ïa la ka jong ka kamram lym kumta ka jingïakren ha Ïingdorbar Thawaiñ kan shu long kam kai.
Ki khynnah bad ki samla kim dei ban duh ïa ka lad ban pule tang na ka daw jong ka jingheh dor jong ka bai pule. Kane ka long kaei-kaei ka bym shonghok. Lada don kum kita, ka sorkar ka dei ban leh eiei pyrshah ïa kito ki skul ne kolej ne skulbah. Wat kjit than na ki paidbah ïoh ka shu poi ka por ba yn hap ban khang khyrdep syndon ïa kiba kum kita ki shlem ai jingpule. Lada ka sorkar kam lah ban leh eiei, kan hap ban pynkiew ïa ka tulop jong ki nongtrei sorkar, bad ïa ka bai bylla jong kiwei pat ki bym don ha ka kam sorkar khnang ba kin lah ban kot ban phah skul ïa la ki khun. Ka sorkar, lada ka don ka mon, kan lah beit ban teh lakam ïa ka jingkiew palat ka bai skul. Kaei kaba ka sorkar kam lah ban leh? Lada ka lah ban pynlong ïa ki tamasa ba laiphew jait laiphew skit, ka dei ruh ban lah ban leh eiei ïa kane ka mat. Ngin ïa peit aïu ka sorkar kan leh ha kine ki sngi bad ki por ki ban wan khnang ba ka jingpule kan long shisha na ka bynta ïa baroh bad ym tang na ka bynta kiba kot bor ban siew.
