Washington, Lber:
Kawei ka longkmie na United States ka la shah kem noh syndon hadien ba ka khun rit kaba thiah lang ha syndah ka la khlad noh. La ong ba kane kam dei ka sien ba nyngkong hynrei ka dei ka sien ba ar hadien 4 snem ba katei ka longkmie, 21 snem ka rta- ka Aaliyah Lykins, kam shym la tip ba i khun jong ka i la iap wat la ka thiah lang bad i ha kajuh ka jingthiah.
Kane ka la jia ha u Risaw mynshem snem (2023) hapoh Muncie jong ka Indiana. Na ka liang ki bor ka aiñ ki dang shim ia katei ka rai haduh mynta namar ba katei ka mat ka dang iaid hapdeng ka jingiasaid haba iadei bad ka jingbym lah ban sumar khun jong katei ka longkmie kaba dang samla khynnah.
La ong ba ha ka por ba ki briew ka tnat ‘Emergency’ ki la leit poi sha ka iing jong ka tang mar ia ioh jingtip halor katei ka jingkhlad i khyllung ba thiah ha syndah jong ka kmie, katei ka briew ka la kren kumba ruma bad ong ba kam poi pyrkhat ba ka la leh biang ia kajuh ka kam kumba la jia ha ki snem ba la leit. Kumta ki pulit bad ki bor ka aiñ jong ka United States ki la pynngat ia katei ka briew hapoh ki kyndon pynkheiñ aiñ ha kane ka sien kaba mynta namar ka jinglong thurmur bad jingbym phikir jong katei ka longkmie, bad la ong ruh ba lehse ka dei ka jingleh khnang tang bym kwah ban don khun.
Itei i khunrit jong ka i dei ba la tip kyrteng da i Addilynn bad ki bor pyniaid ki la pynbna ba i la khlad hadien ba ki la dep pyrshang kat lah kat iai ban pynim ia i ha ka por ba la leit rah sha katei ka jaka sumar. Itei i khyllung, la ong ba i dei i kynthei bad i dang don tang ar taiew, ha kaba i la khlad noh katba ka Lykins ka dang aibuiñ bad iohthiah lyngngai khlem tipbriew shuh ban sumar bad phikir.
Haba la peit bniah ia ka jinglong-jingman jong itei i khyllung, la shem ba itei i khyllung im shym la iohlad shuh ban ring mynsiem ha ka por ba i thiah bad katei ka kmie. Dei na kane ka daw kaba la pynlong ba in duh noh syndon ia ka jingim namar ka jingbym nang ban ri ne sumar khun jong katei ka longkmie kaba dang khynnah ka rta.
Hynrei na ka liang jong katei ka kmie, ka la pynpaw ba ka la phikir katba lah haba iadei bad ka rukom thiah jongka ha ka por ba ka thiah bad ai buiñ ia itei i khun-rit jongka namar ka la dep mad teng ia kane ka jingjia ha ki 4 snem mynshwa.
La ong ba ha ki 4 snem hashwa kane ka jingjia, ka Lykins ka la mad ia kane hi kajuh ka jingjia hadien ba u khun ba 2 bnai jongka u la khlad noh hapdeng ka jing iohthiah khlem tip briew jongka bad kumta ka la dap da ki jingbabe baroh shi katta ruh namar ka ong ba kam shym la dei ban pynthiah lang ia utei u khun ba nyngkong badka ha ka jingthiah ba ka thiah namar kam lah ban phikir.
Ha kawei ka liang ruh la ong ba ka Lykins kam pat ju shah pynngat kyndon ha u snem 2020 hadien ba la bishar bniah halor katei ka jingjia ia u khun ba nyngkong. Katba ha kane ka por, la ong ba kane ka briew ka la shah pynngat kyndon noh syndon namar ym tang shisien, hynrei la arsien ka la leh ia katei kajuh ka kam bad ka long ruh kawei na ki kam pyniap briew. Namar kata, na ka daw ka jingbym lah ban phikir ia baroh ar ngut ki khun ka la pynlong ban shu duh ei kha-ma-kha ia ka jingim.
Haba iadei bad kane, ka Centres for Disease Control (CDC) & Prevention ka la kyntu ia ki longkmie kiba dang shu ioh khun nyngkong, ba ki dei ban thiah lang bad ki khun-rit ha kajuh ka kamra ym ha kajuh ka jingthiah namar ka dang long ka sien ba nyngkong ia ki ba kin mad ia ka jing-longkmie, bad kumta ki dang lah ban klet ba ki thiah lang bad ki khun-rit jong ki hynrei suki-suki kin sa mlien bad kynmaw ba ki don ia ki khun-rit bad ynda kata ka por kan poi, ki la lah ban thiah lang bad ki khun jongki bad ki la nang ruh kumno ban adkar bad sumar bha khamtam ha ka por ba iohthiah mynmiet.
