Ko paidbah! Wat pynsepei ïa ka kabu ban rai ïa ka nusib ki kyrtong MP

Ka ilekshon MP Lok Sabha mynta u snem ka don haduh hynñiew bynta bad kan kut ha ka 1 tarik Jylliew bad ka jingñiew 'vote' kan long haduh ka 4 tarik Jylliew.

ïa ka nusib jong ki kyrtong kiba la tyrwa ïalade ban long ki MP Lok Sabha na Shillong bad Tura Parliamentary yn sa rai da ki paidbah nongthep ‘vote’ ha ka Sngi Thohdieng ha kylleng ka jylla. Kine ki kyrtong ki kynthup ïa u MP ba mynta, u Bah Vincent H Pala na ka seng Congress, ka Kong M Ampareen Lyngdoh na ka National People’s Party (NPP), u Dr Ricky Andrew J Syngkon na ka Voice of the People Party (VPP), u Bah Robertjune Kharjahrin na ka United Democratic Party (UDP) da ka jingkyrshan lang ka Hill State People’s Democratic Party (HSPDP), bad ki arngut ki kyrtong khlem seng lane ‘Independent’, u Dr Lakhon Kma bad u Bah Peter Shallam. Na Tura Parliamentary Constituency, ki nongïakhun ki kynthup ïa ka MP ba mynta, ka Agatha Kongkal Sangma na ka NPP, u Saleng A Sangma na ka Congress, u Zenith M Sangma na ka All India Trinamool Congress (AITC), bad u Labenn Ch. Marak kum u kyrtong khlem seng (Independent).

Ki nongrai ïa ka nusib jong kitei ki 10 ngut ki kyrtong kin dei ki nongthep ‘vote’ kiba don haduh 22,17,100 ngut. Na kine, 10,94,947 ngut ki dei ki shynrang, 11,22,150 ngut ki dei ki kynthei bad lai ngut ki dei ki ‘Third Gender’. Namarkata, ka jingdon ki kynthei kum ki nongthep ‘vote’ ka tam da 27,203 ïa ki shynrang. Na kitei ki 22,17,100 ngut, ha ka Shillong Parliamentary Constituency kaba kynthup ïa ki 36 tylli ki konstitwensi MLA, ki don 13,96,054 ngut ki nongthep vote. Ki nongthep ‘vote’ ha Tura Parliamentary Constituency kaba kynthup ïa ki 24 tylli ki konstitwensi MLA ki don 8,21,046 ngut ki nongthep ‘vote’. Kane ka long katkum ka thup kyrteng jong ki nongthep ‘vote’ kaba la pynmih ha ka 5 tarik Kyllalyngkot, 2024. Ha Shillong, ki shynrang ki don 6,81,769 ngut bad ki kynthei ki don 7,14,283 ngut. Ha Tura pat, ki shynrang ki don 4,13,178 ngut katba ki kynthei ki kham duna ban ïa ki shynrang bad ki don 4,07,867.

Ha ryngkat ki nongthep ‘vote’ na Meghalaya, kin don ruh ki nongthep ‘vote’ na ki 100 tylli kiwei pat ki konstitwensi ha ka Ri ki ban ïashim bynta ha ka jingrai ïano ban phah sha Lok Sabha. Kine ki kynthup ha Tamil Nadu (39), Rajasthan (12), Uttar Pradesh (8), Madhya Pradesh (6), Uttarakhand (5), Arunachal Pradesh (2), Andaman and Nicobar Islands (1), Mizoram (1), Nagaland (1), Puducherry (1), Sikkim (1) bad Lakshadweep (1).  Nalor kitei, kan don ka jingthep ‘vote’ ruh ha mar san tylli ki konstitwensi ha Assam bad Maharashtra, saw tylli ha Bihra, lai ha West Bengal, ar ha Manipur, bad mar kawei ha Tripura, Jammu and Kashmir, bad Chhattisgarh. Shuh shuh lashai ka sngi, kan don ruh ka jingthep ‘vote’ ha ki saw tylli ki jylla — Andhra Pradesh, Odisha, Sikkim bad Arunachal Pradesh – ban jied ïa ki MLA bathymmai ha ryngkat ki MP. Nalor kitei, kan don ka jingthep ‘vote’ ruh ha mar san tylli ki konstitwensi ha Assam bad Maharashtra, saw tylli ha Bihar, lai ha West Bengal, ar ha Manipur, bad mar kawei ha Tripura, Jammu and Kashmir, bad Chhattisgarh. Kan don ruh ka jingthep ‘vote’ ha ki saw tylli ki jylla — Andhra Pradesh, Odisha, Sikkim bad Arunachal Pradesh – ban jied ïa ki MLA bathymmai ha ryngkat ki MP.

Napdeng ki kyrtong kiba don ha ka jingïakhun ha kane ka bynta banyngkong ki kynthup ïa phra ngut ki Myntri Sorkar Pdeng, arngut ki Myntri Rangbah barim, kawei ka Lat barim bad kiwei pat ki nongïalam bapawkhmat. Kine ki kynthup ïa u Nitin Gadkari, Jitendra Singh, Kiren Rijiju, Arjun Ram Meghwal, Sanjiv Balian, ka Tamilisai Soundararajan, kaba dei ka Lat barim jong ka Telangana, u heh ka Congress na Assam, u Gaurav Gogoi bad u Myntri Rangbah barim ka Assam, u Sarbananda Sonowal. 

Ka ilekshon MP Lok Sabha mynta u snem ka don haduh hynñiew bynta bad kan kut ha ka 1 tarik Jylliew bad ka jingñiew ‘vote’ kan long haduh ka 4 tarik Jylliew. Ki MP ba jied da ki paidbah sha Lok Sabha ki don haduh 543 ngut, bad ka kynhun ne ka seng saiñpyrthei ka donkam 272 ngut ki MP ne palat ban thaw ïa ka sorkar. Na ka bynta ka ilekshon MP Lok Sabha 2024 kaba ka jingthep ‘vote’ banyngkong kan long ha ka 19 tarik Ïaïong, ka Election Commission jong ka Ri India (ECI) ka la pynbna ba ki nongthep ‘vote’ ha ki 543 tylli ki konstitwensi ki don haduh 96.8 klur katba ha u snem 2019 ki la don 89.6 klur. Kane ka pyni ba hapoh san snem, ka jingdon ki nongthep ‘vote’ ka la kiew da 7.28 klur. Ki don haduh 1.84 klur ngut ki nongthep ‘vote’ ha ka rta ba hapdeng 18-19 snem katba ki ‘Third Gender’ ki don 48,044 ngut. Hadien ba ka Parliament ka la pynkylla ïa ka Representation of the People Act, 1950, ban ailad ïa ki nong India kiba shong sa sah shabar ri ba kin thep ‘vote’, kiba la pynrung kyrteng ki don 1,18,439 ngut. Nalorkata, ki don 88,35,449 ngut ki nongthep ‘vote’ kiba don jingduna ha ki dkhot met bad haduh ka 10 tarik Lber, 2024, ki don 81,87,999 ngut ki nongthep ‘vote’ kiba la palat 85 snem ka rta bad 2,18,442 ngut kiba la palat 100 snem ha ka rta.