Long kiba phikir haba leit jngi sha ki wah

Long kiba jai-jai bad kiba shah shkor ïa ki jinghikai khnang ban ym don kano-kano ka jingjia ka ban pynsngewsih hadien habud.

Ka jingkhlad noh ki arngut ki khynnah kynthei ha Wah Rilang ha ka Sngi U Blei ka long shisha ka jingduh ka bakhraw ïa ka ïing ka sem bad ka imlang-sahlang. Kine ki arngut ki dei na ka shnong Wahsiej ha South West Khasi Hills bad kawei ka la khlad katba ka dang leit pyrshang ban ïarap ïa kawei pat ha ka por ba ka la jan ngam jyllop. Kiba la khlad ki dei kiba la tip kyrteng kum ka Shabakmenlang Wanñiang, 16 snem ka rta, bad ka Aishabankmen Thongni, 14 snem ka rta. Ha kane kajuh ka jingjia, u heprit Elambok Dkhar, 13 snem ka rta, uba dei u khun rangli bym don kmie don kpa shuh bad uba shong ba sah bad ki bahaïing hasem ha ka shnong Wahsiej, u la lah ban pyllait im ïa kawei pat ka khynnah, ka Saphibanroy Thongni, 15 snem ka rta. Ka jingïoh pyllait ïa kane ka khynnah ka dei namar utei u heprit u la long uba shlur bad uba don ïa ka buit kumno ban ïarap ïa ka. Ngi sngewsih shikatdei halor kane ka jingjia namar ka jingduh ïa ki mynsiem briew ka dei ka kam bah kam san. Ha kajuh ka por, ngi sngewsarong ba u la don u heprit uba shlur bad uba don ïa ka sap bad ka buit ban ïarap lem ïa kiwei kiba la don hapdeng ka jingma na ka jingngam jyllop.

Ha kum kine ki por ba jur ka jingshit ka Sngi, ki don bun ki nongshong shnong kiba smat ban leit jngi sha ki wah ban kham thanda ka met ka phad. Hynrei ki dei ruh ban kynmaw ba ka jingjngi ha ki wah ka don la ki jong ki jingma lada ngim phikir. Ngim kwah ban ïohi ïa kiba kum kine ki jingjia ba sngewsih. Tang kiba duh kin sngewthuh ïa ka jingkthang ka mynsiem. Namarkata, ki kmie ki kpa bad ki bahaïing hasem kiba la kham heh kham san ki dei ban peit, sneng bad kyntu ïa ki khynnah lane ïa kiwei pat ba kin kiar na ka jingleit jngi sha ki wah lane sha ki bynta jong ki wah kiba don jingma. Ki khynnah ruh ki dei ban pyrshang ban kiar na ka jingleit jngi ha ki jaka kiba lah ban don jingma da kaba kylli pyrthew shwa ba kiba la heh la san bad kiba kham don ïa ka jingtip halor ki wah.

Ha kajuh ka por, ka long ka jingkyntu ïa ki shnong ki thaw bad ki skul ba kin hikai ïa ki khynnah khnang ba kin nang ïa ka rukom kaba dei ha ka ban jngi. Dei ruh ban hikai ïa ki kumno ban pyllait im ïa kito kiba la jan ngam jyllop khlem da buh jingma ïalade. Kiba kum kine ki jait jinghikai ki long ki bakongsan. Katno kan long ka jingkyrkhu lada ngi lah ban pyllait im ïa kiwei kiba don hapdeng ka saw ka sian. Lehse ki la don ki skul ha kane ka nongbah kiba la sdang ban ai jinghikai ïa ki khynnah ha ka rukom jngi. Ngi dei ban ai jingïaroh ïa kiba kum kine ki skul. Nalor ka jingpule kot pule sla bad ka jingïoh ïa ka jingnang jingtip, ki khynnah ki dei ruh ban nang ïa kiwei pat ki jingdonkam ha ka jingim jong ki khnang ba ynda ki la heh la san, kin tip kumno ban ïada ïalade bad ïa kiwei ruh kumjuh. Tang ka jingtip ha ka jingstad pyrthei kam pat biang. Ha kane ka pyrthei mynta, ki don shibun ki jingdonkam ba hap ban nang bad kan bha shibun lada lah ban hikai bad pynsngewthuh lypa ïa ki khynnah naduh ka rta ba ki dang lung. Lada ïa kiwei ki jait jingïalehkai (Sport) la ju pynlong da ki skul, kan bha lada kiba kham bun na ki skul ki pyrkhat bad ailad ïa ki khynnah ba kin nang ha ka jngi.

Ngi ïohi ba katba nang ïaid ki por, ki don ki nongshong shnong kiba la buh ïa ki jaka jngi ha ki thaiñ bapher-bapher. Kane ka long kaba donkam namar ka jingjngi ka ïarap ban tei ïa ka met ka phad bad ka long ruh kum ka jingïalehkai (Sport). Ki don ruh kiba kum kine ki jaka jngi kiba don lang bad ki nonghikai. Ka long shisha ka jingkyrkhu haba ïohi ïa ka jingmih jong kine ki jaka jngi. Ngi pynshlur ïa ki nongshong shnong ba kin leit sha kiba kum kine ki jaka bad ban shah hikai namar ka um ka long ruh kum ka dawai ïa ka met ka phad ka jong ngi ki briew. Tangba dei ban kiar na ka jingleh shlur khlem jingtip namar kan ïalam sha ka jingmynsaw bad kan buh jingeh ïa kiwei pat. Long kiba jai-jai bad kiba shah shkor ïa ki jinghikai khnang ban ym don kano-kano ka jingjia ka ban pynsngewsih hadien habud. Ha kajuh ka por, ki nongpynïaid ïa kine ki jaka jngi bad ki nongleit jngi ki dei ban long kiba sumar khuid.

Ngi kyrmen ba nangne shakhmat, ki jingjia ba sngewsih ha um ha wah namar ka jingleit jngi kin ym jia shuh bad kane kan urlong tang lada ngi long kiba phikir bad husiar. Lada ngi ïa long phikir lang, ngin lait na ka jingduh ïa ki mynsiem briew. Ngi dei ruh ban ïa peit lem iwei ïa iwei pat haba don sha lum sha wah khnang ba ki kam sngewbha kin ym ïalam sha ka jingsngewsih. Ha kajuh ka por, ngi kyrmen ba kiba kham bun na ki skul kin shimkhia ban ai jinghikai ïa ki khynnah ki jong ki ha ka liang ka jngi khnang ba hadien habud kin lah ban ïada ïalade bad ban ïarap lem ïa kiwei kumba long ha kiwei ki jingïalehkai kiba tei ïa ka met ka phad bad kumjuh ruh kiba pynkhlaiñ ïa ka jingmut jingpyrkhat.