Haduh lano yn shim por ka sorkar ban pynkynriah ïa ki briew na Them Ïew Mawlong?: Ka sur na ki nongïalam sengbhalang

Wat la katta, kane ka kam ka khlem poi satia shano-shano ruh bad lehse ka sorkar ka ju ïai kyndit thiah tang ha ka por ba ki ju mih ki jingkulmar ha kitei ki thaiñ.

Shillong, Ïaïong 25

Ka mat ban pynkynriah ïa ki Harijan napoh Them Ïew Mawlong kam dei shuh ka mat kaba mynnin mynta, hynrei ka dei ka mat kaba la pynlong ïa kiba bun ba kin dap da ka jingbitar halor ka jingpynslem jong ka sorkar jylla ban pynkynriah noh ïa kine ki Harijan napoh katei ka jaka.

Ki jingjia kiba har rukom na ka por sha ka por ki la mih tang namar ka jingdon jong katei ka jaka kaba la kylla ruh kum kawei na ki ktem jong ki kam sniew kiba har rukom.

Ka jingjia kaba la jia ha u snem 2018 ka la pynkylla madan thma khamtam ha ki bynta jong ka thaiñ Motphran baroh kawei hadien ba mih ka huri-hura hapdeng ki trai ri trai muluk bad ki jaitbynriew Harijan kiba shong ba sah ha Them Ïew Mawlong.

Kumta ka sorkar jylla ka la thaw da ka High Level Committee kaba la khlieh da u Symbud Myntri Rangbah ka jylla, u Bah Prestone Tynsong ban wad ïa ki lad ki lynti bad ki sienjam ban pynkynriah noh ïa kitei ki briew napoh ka Them Ïew Mawlong. Dei ha u snem 2022 na ka liang ka sorkar jylla ka la mynjur ban pynkynriah noh ïa kitei ki 342 tylli ki longïing longsem kiba don hapoh Them Ïew Mawlong sha ka jaka sorkar.

Wat la katta, kane ka kam ka khlem poi satia shano-shano ruh bad lehse ka sorkar ka ju ïai kyndit thiah tang ha ka por ba ki ju mih ki jingkulmar ha kitei ki thaiñ.

Ka jingjia kaba la jia ha ka miet jong ka 20 tarik u Ïaïong 2024 ka la pyndik thiah biang sa shisien ïa ka sorkar hadien ba ka la mih ka jingkulmar hapoh ka jaka bam kaba la tip kum ka Saw Aïom Restaurant. Ha kane ka jingjia ki Harijan ki la pyneh ban siew ïa ka bai bam bad ka bai dih jong ki kaba la poi pat shaduh u pud ka jingïakynroi hapdeng ki nongtrei katei ka dukan bad kitei ki Harijan. Nangta la ïohi ruh lyngba ki dur khih ba la saphriang ba kitei ki Kharmetor ki la mih da ka kynhun kaba don haduh kumba 30-50 ngut eiei bad la suba ba ka jingthmu ka long ban thaw jingkulmar ha katei ka thaiñ.

Ha kaba ïadei bad kane, haba ïoh ban ïakren bad u Working President ka Khun Hynñiewtrep National Awakening Movement (KHNAM), u Bah Thomas Passah u la ong ba lada ka sorkar kam pynkloi ban pynynriah ïa kitei ki Harijan na katei ka jaka, kaba kham ma ka long ba ïoh lehse kan mih ka jingmynsaw kaba kham heh shuh-shuh bad ha kata ka por mano ban kitkhlieh ïa kata.

“Ki jingjia baroh shikatta naduh ka jingshah shoh ki Khasi, kine baroh ka dei ka jingleh baheh jong ki briew nangto hi bad ka dei ha ka sorkar ba kan leh eiei ïoh ka wan kano-kano ka jingmynsaw kaba kham khraw bad ha kata ka por ka dei ka sorkar hi ban shim ïa ka jingkitkhlieh”, la ong u Bah Passah.

U la ong la ïohi ba ka Harijan Panchayat Committee (HPC) ka long kham halor ban ïa ka High Level Committee (HLC) jong ka sorkar jylla bad na ka liang ka sorkar ka pynkhreh ïa ka saiñdur hynrei ka HPC pat ka la kyntait bad kam treh satia da kaba ka la ai daw da kumne-kumtei.

“Ka jingtieng jong ka sorkar ïa ka HPC kan dang ïai pynslem shuh-shuh ïa ka jingthmu jong ki paidbah ban weng noh ïa ki briew kiba sah ha Them Ïew Mawlong”, la ong u Bah Thomas.

U la ong ba lada ka sorkar ka ai bad ka jaka sah sa ka pynshna sa bad ka ïing, ka sorkar ka dei ban ai bad ïarap lem ruh ïa kino-kino ki Khasi kiba shah pynkynriah da kaba ka ai ei ïa ka jaka bad pynshna bad ka ïing.

Na ka liang u President ka Khasi Student’s Union (KSU), u Bah Lambokstarwell Marngar u la ong ba ka jingpynkhreh jong ka sorkar ïa ka saiñdur ban pynkynriah ïa kitei ki briew na katei ka jaka ka la sahkut hajuh la 5 snem tam. Ka daw tynrai halor kane ym lah satia ban tip hynrei ka por ka la dei ba ka sorkar kan pynshai noh sha u paidbah halor ki daw tynrai bad ki jingeh kiba kum ka sorkar kam lah shuh ban pynkynriah ïa kitei ki Harijan wat haduh mynta.

“Ka sorkar kam dei ban ailad than ïa ki briew kiba nabar ba kin wan ban mushlia halor kane ka mat, kane ka dei ka kam ïing jong ka sorkar jylla bad ki briew kiba na shabar kim don hok satia ban wan mushlia hangne bad lada ka sorkar ka ailad ïa ki briew ba nabar ban mushlia ka pyni shai ïa ka jingtlot jong ka sorkar”, la ong u Bah Lambokstarwell.

U la ong ba kum ki trai ri bad ki paradoh parasnam ki dap da ka jingsyier ban ïaid lyngba katei ka jaka namar ba ïoh lehse ki shah shoh ne shah bom ha kitei ki briew kiba sah ha katei ka jaka bad kane ka jingshah bom ki khynnah Khasi ka dei naduh ki por kiba mynshwa.

“Ka jingshngaiñ jong ki ruh ka long lehse, ka dei ka jingdon kita ki nongpahara naduh khlieh haduh kjat bad ngi ju ïohi barabor kitei ki briew ki ju rah ïa ki tiar ki tar wat ha ka por ba ïakhih ruh ki sei ïa ki wait, kane ka long ka bynta ba ka sorkar ka dei ban sngewthuh bad lada ka sorkar ka pynslem sah kumne, lehse kin sa don ki samla Khasi ki ban ïa rah lang ïa ki wait bad ki tiar pynmynsaw bad ha kata ka por mano ban shim ïa ka jingkitkhlieh”, la ong u Bah Lambokstarwell.

Na ka liang u Bah Kitboklang Nongphlang, Vice President bad u Bah Elton C Warjri, Senior Vice President ka FKJGP, ki la ong ba ka jingbym pynkynriah ïa kitei ki kharmetor ka la pynlong ïa ki ba kin shim kabu ïa ki trai ri trai muluk ïa ka jinglong shisur-shidur jong ki bad ka jingshah jem jong ka sorkar da kaba ka la ailad ïa ki briew kiba nabar ban tuklar bad mushlia ïa ki kam hapoh ka jylla, ka la pyndkoh pat ïa ka kam kaba dei ban ïaid shaid-shaid kata ban pynkynriah shisyndon ïa kitei ki kharmetor na katei ka jaka.

Katba na ka liang u Bah Steve R Khyriem, President ka Hynñiewtrep National Youth Front (HNYF) East Khasi Hills, u la ong ba ka jingpyni bor jong ki kharmetor lehse kan sa poi ka por ba ki trai ri kin sa hap ban pyni ïa ka bor jong ki namar kane ka khyndew ka shyiap bad ka jaka ka dei jong ki paid Hynñiewtrep.