Ka Hynñiewtrep Youths’ Council (HYC) ka la leh ïa kaba dei palat da kaba wad lyngba ka aiñ Right to Information (RTI) Act, 2005 halor ka jingdon ki longïing longsem ha Them Metor/Them Ïew Mawlong kiba treikam sorkar. Wat kane ka seng ka la lyngngoh ba u Symbud Myntri Rangbah ka jylla u Bah Prestone Tynsong um don jingtip ba na kita ki 342 tylli ki longïing ha Them Metor, dei tang 194 tylli kiba dei shisha ki nongtrei sorkar. Kane ka la shai ha ka por ba ka HYC ka la leit ïakynduh ïa u Bah Prestone ha ka Lah Sngi U Blei ban ïakren halor ki Harijan ha Them Metor bad ruh ki briew ba shong be-aiñ ha Lum Survey.
Ka jingwad RTI jong ka HYC ka long hadien ba ka sorkar ka la pyntip ba ki don 342 tylli ki longïing jong ki Harijan ha Them Metor ba la donkam ban pynkynriah noh. Hynrei na ki jingtip ba la lum da ka HYC lyngba ka RTI, la shem ba ki longïing ha Them Metor kiba dei ki nongtrei sorkar ki don tang 194, bad namarkata, 148 kim dei satia kiba don ha ka kam sorkar. Kane ka long ka bakongsan namar ka jingïakut hapdeng ka High-Level Committee ba la khlieh da u Bah Prestone bad ka Harijan Panchayat Committee (HPC) ka long ban pynkynriah beit tang ïa kito kiba trei ba ktah bad ka sorkar ne ki shnat jong ka sorkar.
Ban kham shai halor kane, ka HYC ka la kdew ba katkum ka RTI ba pan na ka Shillong Municipal Board (SMB), ka paw shai ha ki jaka ne ki bynta kaba kylli la ki trei hapoh kano kano ka tnat, bun na kine ki jaka ne bynta ki la shu ieh thylli bad kim ïathuh ki trei haei bad ki don pat kiba thoh ‘Private Service’, don ba thoh ‘Religious & Social Worker’, bad kane ka mut ba kim dei ki nongtrei jong ka sorkar.
Namarkata, kumno ka jubab na ka SMB kan kren da kumwei bad ka sorkar kan kren da kumwei? Kumno yn shim jingkheiñ lang wat ïa ki bym satia ha ka kam sorkar? Kumno yn ai jaka sah ïa ki bym dei ki nongtrei sorkar? Kumno ka sorkar kan ai jaka sah ha shlem jong ka ïa kiba trei kam shimet ne ki nongïalap niam ne ki nongtrei mon sngewbha kumba la paw ha katei ka RTI? Ka jingdawa jong ka HYC ban kyndang ïa kitei ki 148 tylli ki longïing na Them Ïew Mawlong ka long kaba don nongrim namar ki khlem trei satia bad ka sorkar bad la hap kheiñ ïa ki kum kita ki nongsah be-aiñ ha Them Metor.
Lah ban pynkynmaw ba ha 7 tarik Nohprah, 2023, ha ka jingïalang jong ka HLC ha ka jingïadonlang ki dkhot ka Harijan Panchayat Committee bad Gurudwara Committee kiba mihkhmat ïa kiba shong ba sah ha Them Ïew Mawlong, la rai ba kiba shong ba sah ha Them Ïew Mawlong kiba don 342 tylli ki longïing kin sa ïoh jaka shuh sa 1.4 akar ha ka khyndew kaba marjan bad ka shlem treikam jong ka SMB. Kane ka 1.4 akar ka long nalor ka 2.14 akar ka jaka kaba la don ha shlem treikam ka SMB, bad namarkata, ka jaka na ka bynta ki 342 tylli ki longïing ban pynkynriah na Them Ïew Mawlong kan long 3.54 akar lane 1,54,202.4 Square Feet.
Halor katei ka jinglap jong ka HYC lyngba ka RTI, ka sorkar jylla bad ka HLC ka dei ban phah beit bniah biang ïa kita kiba dei bad ki bym dei ki nongtrei sorkar kiba shong ba sah ha Them Metor. Ïa ki bym dei ki nongtrei sorkar, dei ban kheiñ ba ki dei ki nongwan shong wan sah be-aiñ. Ïa kiba dei ki nongtrei sorkar, dei ban pynkynriah noh kham kloi sha ka jaka ba la pynkhreh ïa ki khlem da ai daw shuh da kumne kumtai. Na ka liang u Bah Prestone uba dei ruh u khlieh duh jong ka HLC u dei ban lum ban lang noh ïa ka jingïakynduh bad ban shim rai mano ban ïoh sah bad mano ki ban duh sah ha ka khyndew jong ka SMB napdeng kito kiba don mynta ha Them Metor. Ka HYC lem bad kiwei pat ki kynhun ki dei ban bteng ban peit bniah ïa kane ka kam tad haduh ban da pynthikna ba kito ki bym dei hok ki nongtrei sorkar kim dei ban ïoh jaka ha ka khyndew jong ka SMB bad dei ban pynrung beit tang kiba don ha ka kam sorkar.
