Sa ka thma tyrkhong umbam umdih hap ban ïakhun lang

Ngi kyrmen ba kiba kham bun ki la kyndit na ka jingïoh thiah lyngngai bad kin sngewthuh ïa kaei kaba donkam ban leh na ka bynta ka jingmyntoi jong baroh.

Ka jingshit kyrang bad ka jingrang tyrkhong ha kine ki taïew ka la ring sdot ïa ki tyllong umbam umdih ha kiba bun ki jaka ha ka jylla haduh ba u Myntri Rangbah, u Conrad K Sangma, u la hap ban lum da ka jingïalang ha ka Sngi Balang ban ïatai halor ki sienjam ba ka sorkar ka dei ban shim ban ïakhun ïa kane ka jingeh kaba ktah lut ïa baroh ki nongshong shnong. Kam dei ka sien banyngkong ne bakhatduh ba ngin pynkynmaw ba ka thma bah ka ban wan kan dei halor ka umbam umdih. Ka jingkylla ha ka suiñ bneng bad ka jingkiew ha ka jingshit ka la pynsniewdur lut ïa ki tyllong umbam umdih ha kylleng ka pyrthei. Ka jingpom dieng pathar wat hajan jong ki tyllong umbam ka la nang ktah jur ïa ka jingduna um. Ïa kaba kum kane ka jingleh pathar ngi ïohi ha ka jylla jong ngi. Na ka por sha ka por ngi la pynkynmaw ïa ki nongshong shnong ba ki dei ban sumar ïa ki tyllong umbam khnang ban lait na ka kordit. Hynrei lehse ym don ba sngap ha ka jingkwah rhah bad ban kiew spah kloi. Kam don shuh ka jingmap bad mynta ngi hap ban ïa mad lang ïa ka jingeh la ki dei ki bakhraw ne barit lane ki nongpom dieng pathar ne ki nongsumar ïa ka mariang lane ki nongpynjot ïa ki tyllong umbam ne ki nongri ïa ki tyllong umbam. Baroh ngi la ngap ha ka apot ba shyrkhei.

Ha ki snem kiba mynshwa, ngi la ju mad ïa ka jingduna umbam umdih ha ki bnai tyrkhong, hynrei kam long pat haduh katne kumba ngi ïakynduh mynta. Ka jingshit kyrang bad ka jingtyrkhong ka la long shaba palat liam haduh ba ka la buh jingeh ban ïaid ban ïeng bad ban trei ban ktah. Ki ïing ki la hap ban pyndonkam da ki kor ban ai lyer pjah namar ka jingkhluit. La jah lut kito ki sngi bad ki aïom kiba ngi sngewsarong ba ha kiba bun ki bynta jong ka Meghalaya, ym donkam ïa kita ki kor ban ai lyer ba dait thah. Mynta, ngim ïapher shuh na ka rukom im bad ki briew kiba sah sha ri thor na ka daw jong ka jingkylla ka suiñ bad jingkiew ha ka jingkhluit ka snieh pyrthei. Wat ki Ri kiba ha ki por ba mynshwa kim ju mad ïa ka jingshit, mynta ki la hap ban mad. Sa katto katne snem nangne, ngim tip kaei ka ban jia ïa kane ka sla pyrthei kaba ngi shong ngi sah. Kiba don ba em ruh kin ym lah ban phet na ki jaka ba shit sha kiwei pat namar baroh ki jaka ki la long kumjuh. Kam don jingmap ïano-ïano.

Ngi kyrmen ba ka sorkar jylla kan pynbna noh ïa ki sienjam ba kan shim ban pynneh ïa ki tyllong umbam kiba la don lypa bad ban wad ïa ki bathymmai (lada ki don). Lada ka ïai bteng sah kumne khlem ka jinghap slap, kin bun bah ki shnong bad ki dong, ym tang ha sor, wat ha nongkyndong ruh, ki ban mad ïa ka jingkyrduh umbam umdih. Na ka jingkyrduh umbam, kin sa mih sa kiwei pat ki jingeh kum ki jingpang ba laiphew jait laiphew skit. Tang ka jingduh suda na ka bynta u khun bynriew uba la jot hi dalade ïalade da kaba khlem sumar thikna ïa ka Mei Mariang. Katne ka mariang ka la ai ïa ngi ba ngin ïa khih ïa ksar ha ki kam ki jam, hynrei na ka jingrhah jong ki katto katne ki khwan myntoi, baroh ngin hap ban ïa mad lang ïa ka jingsaja. Nangne shakhmat, lada ka bteng sah kumne, ngin hap ban ïa peit ïoh mih ka jingïakajia, jingïakynad hapdeng ki para marjan marpa ne para shnong para thaw tang namar ka umbam umdih.

Ïa mynta, ngin hap ban shu kyrmen ba kan don noh ka jinghap slap khnang ba ki tyllong umbam kin kyrsoi biang sa shisien. Sa tang u slap uba lah ban ai jingïada ïa ngi. Ngim lah ban shu ïa thied umbam umdih man la ka sngi namar ym baroh kiba kot bor ban thied um da ki phew kali ha ka shi taïew. Ha kajuh ka por, ngi dei ban nang ban kynshew ïa ka um kaba dang don bad ym ban pynlut pathar ne pynsepei shane shatai. Kumba ngi pynlang pisa bad buh khop-khop khnang ban ïoh pyndonkam ha ki por ba kyrkieh, ha kajuh ka rukom ngi dei ban pynlang ïa ka um bad ban ym pynsepei kai ïa ka. Lada baroh ki nang ban kunai ïa ka um, kan don ka jingïarap kaba bun. Hynrei lada baroh ki pynsepei, kan buh jingeh lang. Dei ha kum kine ki khyllipmat ba ngi hap ban pyrkhat lang ïa ka jingmyntoi jong baroh bad ym tang na ka bynta ïalade.

Tangba ngi tip skhem ba ha ki sngi ban wan ynda ka umbam umdih ka wan kumba ka ju wan, baroh ngin ïa klet lut ban kynshew ïa ka. Ngin sa ïa long biang kumjuh. Kiei-kiei kin sa poi biang hajuh. Namarkata, hap ban long kiba kitkhlieh ïalade, ka ïing ka sem, ka shnong ka thaw bad ka jylla. Ym dei ban ïa khim jingmut shaba palat haduh u pud ba ngin ym don shuh ka bor ban pyrkhat lem na ka bynta kiwei. Ngi ieh ha ka jingstad jong ki paidbah kaei ka jingsneng kaba ki ïoh na kine ki sngi bad ki por ba ngi mad ïa ka jingshit kyrang bad ka jingtyrkhong. Ngi kyrmen ba kiba kham bun ki la kyndit na ka jingïoh thiah lyngngai bad kin sngewthuh ïa kaei kaba donkam ban leh na ka bynta ka jingmyntoi jong baroh.