Ka jingbishar da u paidbhur ka long kaba be-aiñ

Ngi shim biang ïa kane ka lad ban kyntu ïa ki nongshong shnong ban kiar na ka jingleh shitkhlieh ban shim ïa ka aiñ halade bad ban ailad ïa ki pulit ba kin trei ïa...

Ka jingjia ha ka shnong Umthlong ha Eastern West Khasi Hills ka long shisha kaba pynsuhjer bad kaba pynpar ñiang khrat. Ka la pynkynmaw biang ïa ki jingjia ha Syntung bad ha kiwei pat ki jaka ha ki snem kiba la leit noh ha kaba u paidbhur u la shim hi ïa ka aiñ ha ka kti da kaba bishar bad ai rai.

Katkum ka jingïathuh jong ki pulit, u paidbhur uba la don ha kato ka shnong ha Umthlong um duna shuh ïa ka 1,500 ngut bad u la khang lad ïa u majistor bad ki pulit ban shimti ïa ki arngut ki briew kiba la shah kynnoh ba ki la thmu batbor ïa kawei ka khynnah, bad ka jingshah bom shah tied ha u paidbhur ka la pynlong ïa kine ki arngut ba kin khlad noh. Kiba la khlad noh, u Melar Kurbah, 35 snem ka rta na ka shnong Demthring, East Khasi Hills, bad u Hasmendra Kharkylliang, 50 snem ka rta na ka shnong Shyrwang, Eastern West Khasi Hills, ki dei kiba la shah kynnoh ba ki la thmu ban batbor ïa kawei ka khynnah, bad ha ka jingshah bishar ha u paidbhur, ki la duh noh ïa la ka jingim.

Ka long shisha kaba sngewngiew bad sngewshyrkhei ba katba u majistor u dang ïakren bad katto-katne ngut ki paidbah ha Umthlong ban shah ïa ki pulit ban shimti ïa kitei ki arngut, kynsan-kynsan ki la don ki paidbah kiba la leit tur sha katei ka ïing dorbar shnong bad ki la kynjat bad pynpra ïa ka jingkhang ha shwa ba kin shoh kin dat ïa kitei ki arngut. Hadien kata, ki pulit ki la ong ba u paidbhur u la pra noh na katei ka jaka, bad na ka liang u majistor, u la phah wan mar-mar ïa ka kali kit nongpang, bad la rah noh ïa kitei ki arngut sha Tirot Sing Civil Hospital, Mairang. Hynrei ka por ka la dier palat namar baroh arngut ki la mynsaw jur bad ki doktor ki khlem lah shuh ban leh eiei.

Ha kaba ïadei bad katei ka jingjia, ki pulit ki la ïoh pdiang ïa artylli ki jingujor lane First Information Report (FIR). Ki pulit ki la pyntip ba ki la ïoh ïa ka FIR na ka liang ka khynnah kaba la kynnoh ba la don ba thmu ban batbor ïa ka bad sa kawei pat ka FIR ka dei na ka liang ki bahaïing hasem jong kitei arngut kiba la khlad hadien ba ki la shah bom shah tied ha u paidbhur ha Umthlong halor ka jingkynnoh ba ki la thmu ban batbor ïa katei ka khynnah. Ngin hap ban ïa ap ïa ka jingtohkit jong ki pulit halor kine ki artylli ki FIR bad hadien kata, kan sa poi sa ka pali jong ka ïingbishar ban peit ïa ki sabut bad sakhi hashwa ban ai ïa ka rai.

Watla ngi im ha ka spah snem kaba 21, hynrei dang don pat kiba ym sngewthuh ne bym kwah ban sngewthuh ïa ka jingbakla ban shim hi halade ïa ka aiñ. Ka jingbishar da u paidbhur kam dei satia kaba shong aiñ la ka long sa ha kano-kano ka rukom ruh. Kitei ki arngut, lada dei kiba la thmu shisha kumba la kynnoh, ki la dei ban shah pynsaja katkum ki kyndon aiñ, bad ka shnong ka thaw ruh kan jin da la lait na ka jingshah kynthoh ha kiba bun rukom. Hynrei namar ka jingleh bakla jong u paidbhur, ka Umthlong ka la sah dak sniew kumba long lem kiwei ki shnong kiba la don ïa kiba kum kitei ki jingjia pyrshah ïa ki briew kiba la shah tharai sniew ba ki dei ki ‘menshohnoh, ‘menaiksuid, nongri thlen bad kumta ter-ter.

Kiba bun ki shnong ki thaw ki dang donkam ïa ka jingpynshai kaba thikna halor ka jingbakla ban shim hi halade ïa ka aiñ. Ym tang ki Rangbah ne Sordar Shnong, hynrei baroh ki nongshong shnong ki donkam ban shah hikai ha ka rukom kaba dei. Ym dei ban sangeh na ka jingleit ai jingbatai halor ka jingdon jong ka aiñ ka ban leh ïa kaba donkam pyrshah ïa kino-kino kiba shah kynnoh ba ki la leh kam sniew kam smeh. Na ka liang ki pulit ruh ki dei ban leh da kaba tyngeh pyrshah ïa kito kiba donkti ban kynshoit ne pynshit ïa u paidbhur ban bom ban tied ne pynïap ïa kino-kino kiba shah suba ba ki la leh ïa ki kam be-aiñ. Ki nongkynshoit ruh kim ïapher na kito kiba don bynta ban bom ban tied ïano-ïano. Ngi shim biang ïa kane ka lad ban kyntu ïa ki nongshong shnong ban kiar na ka jingleh shitkhlieh ban shim ïa ka aiñ halade bad ban ailad ïa ki pulit ba kin trei ïa la ka jong ka kam khnang ban lait na kino-kino ki jingsngewsih hadien habud.