Ka bynta kaba lai jong ka jingthep ‘vote’ ha ka ilekshon MP Lok Sabha kan long ha ka 7 tarik Jymmang ha ki 93 tylli ki konstitwensi ha ki bynta bapher-bapher jong ka Ri. Hadien kane, ka dang sah sa saw bynta jong ka jingjied MP tad haduh ka 1 tarik Jylliew katba ka jingpynbna ïa ki nongjop kan long ha ka 4 tarik Jylliew. Kane ka la dei shisha kawei na ki ilekshon MP ba jrong tam ha India. Ka la sdang ha ka 19 tarik Ïaïong da ka jingthep ‘vote’ ha ki 102 tylli ki konstitwensi katba ïa ki tarik ilekshon la pynbna ha ka 16 tarik Lber. Da shisha, ka Election Commission jong ka Ri India ka dei ban ïoh khusnam na ki paidbah namar ka jinglah ban pynjrong ïa ka jingjied MP haduh katne-katne.
Kum ban pynkynmaw, ha ka bynta banyngkong jong ka ilekshon, kata, ha ka 19 tarik Ïaïong, ka jingthep ‘vote’ ka la long ha ki 102 tylli ki Lok Sabha konstitwensi, ha ka bynta kaba ar, ka jingthep ‘vote’ ka la long ha ka 26 tarik Ïaïong ha ki 89 tylli ki konstitwensi, ha ka bynta kaba lai, ka jingthep ‘vote’ kan long ha ka 7 tarik Jymmang ha ki 93 tylli ki konstitwensi, ha ka bynta kaba saw, ka jingthep ‘vote’ kan long ha ka 13 tarik Jymmang ha ki 96 tylli ki konstitwensi. Ha ka bynta kaba san, ka jingthep ‘vote’ kan long ha ka 20 tarik Jymmang ha ki 49 tylli ki konstitwensi, ha ka bynta ba hynriew, ka jingthep ‘vote’ kan long ha ka 25 tarik Jymmang ha ki 57 tylli ki konstitwensi bad ha ka bynta ba hynñiew, ka jingthep ‘vote’ kan long ha ka 1 tarik Jylliew ha ki 57 tylli ki konstitwensi.
Ka ECI ka la pynbna ba ki nongthep ‘vote’ ha ki 543 tylli ki konstitwensi ki don haduh 96.8 klur katba ha u snem 2019 ki la don 89.6 klur. Kane ka pyni ba hapoh san snem, ka jingdon ki nongthep ‘vote’ ka la kiew da 7.28 klur. Shuh shuh ki don haduh 1.84 klur ngut ki nongthep ‘vote’ ha ka rta ba hapdeng 18-19 snem katba ki ‘Third Gender’ ki don 48,044 ngut. Hadien ba ka Parliament ka la pynkylla ïa ka Representation of the People Act, 1950, ban ailad ïa ki nong India kiba shong sa sah shabar ri ba kin thep ‘vote’, kiba la pynrung kyrteng ki don 1,18,439 ngut. Nalorkata, ki don 88,35,449 ngut ki nongthep ‘vote’ kiba don jingduna ha ki dkhot met bad haduh ka 10 tarik Lber, 2024, ki don 81,87,999 ngut ki nongthep ‘vote’ kiba la palat 85 snem ka rta bad 2,18,442 ngut kiba la palat 100 snem ha ka rta.
Ha kane ka ilekshon, ki don ki arliang mamla kiba kham khlaiñ ha ka jingïakhun bad kita ki kynthup ïa ka National Democratic Alliance (NDA) ba la ïalam da ka Bharatiya Janata Party (BJP) bad ka INDIA lane ka ‘Indian National Developmental Inclusive Alliance’. Kane ka kynhun INDIA ka don palat 30 tylli ki seng saiñpyrthei bad kiba pyrshah ïa ka BJP. Ha kiba bun ki konstitwensi, ka jingïakhun kan long beit hapdeng ki kyrtong ka NDA/BJP bad ki seng kiba don hapoh ka INDIA. Ki don kiba kwah ba ka BJP kan ïalam biang ïa ka sorkar ha ka sien kaba lai hapoh ka jingpeit jingkhmih jong u Narendra Modi kum u Myntri Rangbahduh, bad don ruh kiba kwah ïohi ïa ka jingkylla da kaba khmih lynti ba ka kynhun INDIA kan wan ha ka bor. Kaba kumno ka jingangnud kan wan urlong yn sa tip ha ka 4 tarik Jylliew ynda la ñiew ïa ki ‘vote’.
Ngi ïohi ba ha kane ka ilekshon ba mynta, kam I don kata ka jingshongshit ha ri thor bad ka la bun sa tang ka jingïakynthoh bad jingïakynnoh hapdeng ki seng kiba don ha NDA bad kito kiba don ha ka kynhun INDIA. Nalorkata, ka don ruh ka jingpyrshang ban pynïapher ïa ki nongshong shnong ha ka kyrteng jong ka niam khamtam hapdeng ki Hindu bad Muslim. Ngi dang mut ba ngi don ha ka spah snem ba 21 ha kaba ki nongïalap ilekshon bad ki ‘riew saiñpyrthei ki la kham shai ha ka jingmut jingpyrkhat, phewse ngi bakla namar ki dang don kiba dang sngewtynnad ban pharia ïa ki nongthep ‘vote’ ha ka kyrteng jong ka niam bad ka long shisha ka basniew haduh katta-latta. Ha man ka ilekshon, ngi ïohi ba kane ka jingpharia ka ïaid ïew bha. Ngi ïohi pat ba ka ECI kam da shimkhia haduh katta-katta ban pynsangeh ïa kiba kum kine ki jingïalap ilekshon watla baroh ki sngewthuh ba kam long kaba bha ban khroh ‘vote’ da kaba pynpait ïa ki nongshong shnong. Kiba bun na ki nongshong shnong kim da ïa pyrkhat janai than bad ki sngewshongshit lada don kiba kren kynshoit bad pyndonkam da ki kyntien kiba wanrah ïa ka jingpharia.
Ki la don bun ki jingujor ha ka ECI haduh pyrshah ïa u Myntri Rangbahduh, u Narendra Modi, bad u nongïalam ka Congress, u Rahul Gandhi nalor kiwei pat namar ka rukom ïalap ilekshon ka jong ki ka bym ïahap satia ban ailad. Hynrei ym pat I don dak ba ka ECI kan khyrwit ïa ki nongpynkheiñ kyndon. Lada ka ECI ka nud ban leh eiei ïa ki nongïalam bapawkhmat, ngim artatien ba kiwei kin kham shynraiñ ban kren kat shaba lap na ki rynsan ilekshon. Hynrei lada ka ECI kam leh eiei, ka long kumba pynshlur pynban ïa kito ki nongïalam bad nongïalap ilekshon ban kren katba ki mon watla ka lah ban buh jingma. Ngi ieh ha ki paidbah ba kin rai kumno ki sngew halor kane.
