Ka DGP bathymmai kan hap teh lakam ïa ki pulit laitlan & nongdawa pisa ha ka ‘uniform’

Ngi donkam ïa ka tnat pulit kaba khlaiñ bad kaba smat ba sting khnang ba yn lah ban teh lakam ïa kine ki kam kiba buh jingma ïa ki nongshong shnong kiba bun.

kiba bun ba lang napdeng ki nongshong shnong ki la pynpaw ïa ka jingkmen hadien ba ka sorkar jylla ka la pynbna ïar ba ka Kong Idashisha Nongrang, ka heh Indian Police Service (IPS) jong u snem 1992, kan shimti kum ka khlieh duh bathymmai ka jylla Meghalaya lane ka ‘Director-General of Police’ (DGP). Ka Kong Nongrang kan dei ka banyngkong eh napdeng ki longkmie, ym tang ha Meghalaya, hynrei wat ha ki jylla ka thaiñ Shatei Lam Mihngi, kaba la shah jied ban ïoh bat ïa kane ka kyrdan kaba heh duh ha ka tnat pulit. Hynrei ryngkat bad ka jingphuh samrkhie ba ka Kong Nongrang ka la shah jied ban long DGP, ki don ruh ki kam ki jam kiba ka DGP bathymmai kan hap ban pynbeit mardor. Ngi sngewsarong lang kum ki dkhot jong ka jaitbynriew Hynñiewtrep Hynñiewskum Hynñiaw-wasa ba ka Kong Nongrang ka la poi ha kane ka kyrdan bad ngi kyrmen ba hapoh ka jingïalam ka jong ka, ka tnat pulit kan long shisha kaba khlaiñ, tbit, bym shah liang, bad kaba treikam katkum ki kyndon aiñ.

Haba ngi peit na ki jingkynthoh ha ki rynsan ‘Social Media’ halor ka jingshah thung jong ka Kong Nongrang kum ka DGP bathymmai, ngi ïohi ba ki la don kiba kyrpad ïa ka ban pynduh pyndam noh ïa ka jingkhrong pisa jong ki pulit ha ki lynti ki syngkien khamtam na ki trok bad kiwei pat ki kali heh. Kane ka jingkhrong pisa kaba long be-aiñ ka pynbitar ïa kiba bun ba lang. Lait noh sa tang kito kiba ïoh bynta lem na ka pisa ba khrong jubor, kiwei-kiwei kiba dang don ka jingïatiplem, kim sngewtynnad satia ïa kane ka jingleh jong ki katto katne ki pulit, hynrei kaba pynthohbria pat ïa ka tnat pulit baroh kawei. Ngim tip mano ba aibor ïa ki katto katne ki pulit ban lum pisa na ki trok bad kiwei pat ki kali heh bad na ka daw aïu. Ha ka jingshisha, kiba dei hok ban lum ki long ka khyrdop jong ka Directorate of Mineral Resources (DMR), Transport, Forest & Environment, District Council (kata ruh tang kiba da long shisha katkum ka aiñ) bad kiwei kiba da don shisha ka iktiar katkum ki kyndon aiñ. Ki pulit ki lah ban daiñ kuna tang ïa ki kali kiba la pynkheiñ ïa ki kyndon jong ka rukom ñiah. Palat nangta, ki pulit kim don hok ban shim pisa na ki kali. Kane ka jinglum pisa jong kito kiba phong da ka ‘uniform’ ka dei kaba la slem bah, hynrei kaba ym pat don ba lah ban pynduh jait haduh mynta. Ka ‘uniform’ kam dei satia ka laisen ban lute na ki paidbah, hynrei ka dei ka shap jong ka iktiar ba ki pulit ki don ban ïada ïa ki lui-lui bad ban kem ïa ki nongleh ïa ki kam be-aiñ.

Sa kawei pat ka bynta kaba ngi kwah ïa ka DGP bathymmai ba kan leh eiei ka long ka jingteh lakam ïa ki pulit kiba leh laitlan khamtam kito kiba la don kham slem ha ki thanat lane ha ki District. Kum ka khlieh duh jong ki pulit, ngi khmih lynti ïa ka Kong Nongrang ba kan peit bniah ïa iwei pat iwei kiba la don slem ha kano-kano ka thanat ne District bad ban pynkynriah noh ïa ki sha kiwei ki jaka. Ka jingdon slem palat tang ha kawei ka thanat ne District ka long kum ka jingpynshlur ïa kito ki pulit ba kin leh katba ki sngewbit ïa ki paidbah haduh ba tang ban ïakren ruh ym sngewlong shuh. Ym dei ban ailad ïa kiba kum kita ki pulit namar ka long kum ka jingpynbudnam ïa ka tnat pulit baroh kawei. Tang uwei u ‘langïong u lah ban pynthohbria lut ïa baroh. La donkam shisha ban weng ïa kita ki ‘langïong bad ban pynkhuid ïa ka jyrsieh khnang ba ka tnat pulit baroh kawei kan lah ban ïoh biang ïa ka jingshaniah jong ki paidbah lym kumta kam don jingmut.

Hynrei, ka DGP bathymmai kan ym lah ban treikam katkum ki jingangnud ba bha jong kiba bun lada ka sorkar ka khanglad ïa ka. Namarkata, ka tnat Korbar Jylla (Home Department) kam dei ban long ka diengpynkiang na ka bynta ka DGP ba kan trei ïa la ka jong ka kam katkum ki aiñ ki kanun. Dei ban ailad ïa ka ba kan pynbeit ïa ki jingdkoh bad ban trei tyngeh pyrshah ïa kito ki pulit kiba ju mlien ban leh ïa ki kam kiba ktah ïa ki paidbah ba lui-lui. Ngim don eiei pyrshah ïa kito kiba trei hok ïa la ka kam, bad ngi ai jingïaroh ïa ki, bad ngi kyrmen ba kin nang trei bha kham bun shah khnang ba kin long shisha kita ki shakri ba janai jong ki paidbah ha ki liang bapher-bapher. Lada ka sorkar ka khanglad ïa ka DGP ba kan trei beit ïa ka kam, ka mut ba ka sorkar ka don eiei sha lyndet ban buhrieh ne ïada ne shah liang.

Ki bun kiei-kiei ba ka tnat pulit ka dang donkam ban trei tyngeh nangne shakhmat khamtam ha ka thma pyrshah ïa u drok, jingjyllei ki kam tuh kam thiem bad kiwei ki kam be-aiñ. Ngi donkam ïa ka tnat pulit kaba khlaiñ bad kaba smat ba sting khnang ba yn lah ban teh lakam ïa kine ki kam kiba buh jingma ïa ki nongshong shnong kiba bun. Ha kajuh ka por, ka tnat pulit ka donkam ïa ka jingïatreilang jong ki paidbah lym kumta yn ym lah ban ïakhun ïa ki jingeh. Tangba kata ka jingïatreilang kan wan lada pynbeit shwa ïa ki jingdkoh ha ka tnat baroh kawei khnang ba ki paidbah kin ïoh ïa ka jingshaniah ka bapura hashwa ba kin ai ïa ka kti kamon ka kti kadiang sha ki pulit ban rat dyngkhong ïa ki kam sniew kam smeh.