Hadien ka jingap kaba la ar bnai duna, ka wat kaba hynñiew bad ka bakhatduh jong ka jingthep ‘vote’ ban jied ïa ki MP Lok Sabha kan long ha ka Sngi Saitjaiñ ha ki 57 tylli ki konstitwensi ha ki phra tylli ki jylla ba kynthup ïa ka Varanasi konstitwensi kaba mihkhmat da u Myntri Rangbahduh ka Ri, u Narendra Modi. Ki 57 tylli ki konstitwensi Lok Sabha ki don ha Bihar, Chandigarh, Himachal Pradesh, Jharkhand, Odisha, Punjab, Uttar Pradesh bad West Bengal. Ka jingthep ‘vote’ ban jied MP Lok Sabha ka la sdang ha ka 19 tarik Ïaïong ha ka wat banyngkong. Haduh ka wat kaba hynriew, ka jingthep ‘vote’ ka la dep long ha ki 486 tylli ki konstitwensi. Ka jingñiew ‘vote’ ban tip ïa ki nongjop ha ki 543 tylli ki konstitwensi kan long ha ka 4 tarik Jylliew ha baroh kawei ka Ri.
Katba ka sngi ñiew ‘vote’ ka la nang jan, jingkyndeh jong ki kyrtong bad ki seng saiñpyrthei ruh ka la nang jur. Ngim thew hangne ïa ki kyrtong lane ki seng kiba nalade hi kim khmih lynti satia ba kin jop, hynrei ngi kren beit tang shaphang kito kiba la sngewthuh ba ka jingïakhun ha kane ka kynti ka long kaba jwat bad lada jop ne shah jop mano-mano ruh, kan long tang khyndiat. Lehse kin don bun tylli ki konstitwensi ki ban sakhi ïa kaba kum kata. Watla katta ruh, ngin hap ban ïa ap shitom ïa ka 4 tarik Jylliew khnang ba kiei-kiei kin shaikdar. Ha kane kajuh ka sngi, kan sa sdang sa ka kam thaw sorkar bathymmai. Ka bynta jong ki paidbah ka la kut ha ka sngi thep ‘vote’, bad nangne shakhmat, ka la dei sa ka bynta jong ki MP bad ki seng ki jong ki ban ïapynbeit bad thaw sorkar kaba dei ban neh san snem kynthih.
Ka la long shisha ka ilekshon ka bajrong bad ka jingpynjrong ruh ka bym i don nongrim hangno-hangno. Na ka liang ka Election Commission jong ka Ri India (ECI) ka la shu pynlehnohei kai ïa ka por da kaba buh haduh hynñiew wat ïa ka jingthep ‘vote’. Ha ka jingshisha, lada ngi phai dien, tang lai wat ka jingthep ‘vote’ ka la dei ban biang pura. Lada dei ka ilekshon ba lyngkot, katta ngi la dei ban ïoh da ka sorkar bathymmai. Ka jingslem palat ban pynkut ïa ka ilekshon ka la shu pynsepei kai ïa ka por ba ki sorkar ha ki jylla ki dei ban ïoh trei na ka daw ba ym pat weng pura ïa ka Model Code of Conduct (MCC) kiba dei ki kyndon kiba pyrkhing ha ka rukom treikam ki sorkar ha ka por ba ka dang don ka ilekshon. Ki sorkar ki khlem lah ban shim ïa ki rai bathymmai ne ban pyntrei ïa ki projek bathymmai na ka daw ba ka MCC kam ailad ban leh kumta. Bun ki kam ki la shu sahkut lut ha suiñ naduh ka 16 tarik Lber, kaba dei ka sngi ba la pynbna ïa ki tarik ilekshon, bad haduh kat mynta. Kane ka dei ban pynlong ïa ki seng saiñpyrthei bad ki sorkar ban pynkohnguh ïa ka ECI ba kam dei ban pynjrong ïa ka ilekshon haduh katne-katne namar ngim I don jingmyntoi eiei, hynrei ka long pynban ka jingpynduh jingmyntoi. Tangba ngim tip haduh katno kin nud ban leh kumta ïa ka ECI bad lada kam kohnguh, dei ban tan sha Supreme Court.
Ha ka 4 tarik Jylliew naduh ka por 8 baje mynstep, ka Ri baroh kawei kan ap kmang ïa ka jingñiew ‘vote’ bad ki jingpynbna mano ki kyrtong kiba dang tam bad mano kiba dang sah shadien. Watla bun ki ju sngewtynnad ban ong ba kim da mon than ïa ki kam saiñpyrthei, hynrei ynda la dei ka sngi ñiew ‘vote’ pat, kin shong bad ap beit kmang ïa ki jingpyntip. Kiba bun na kita kiba ong ba kim da mon ïa ki kam saiñ hima sima ki dei kiba shu kren tang ban pyni ba kim long kum kiwei kiba ïa ñiom beit ha ka por ilekshon bad kiba buddien janai ïa ki kam ki jam kiba ïadei bad ka saiñpyrthei. Ha ka jingïakhun ilekshon, yn don tang uwei uba jop, bad ngi kyntu lypa ïa ki paidbah ba kim dei ban sngewdukha mynsiem than lada ki kyrtong ba ki kyrshan kim poi sha ka thong. Ngi kyrmen ruh ba kan ym mih kano-kano ka jingkulmar ha ka sngi ñiew ‘vote’ bad kiba jop bad kiba rem kin pdiang hun ïa ka rai jong ki paidbah kumba ki la pynpaw ha ki kor thep ‘vote’.
Ha kaba ïadei bad ka ilekshon ha Meghalaya khamtam ha Shillong Parliamentary Constituency, ngi la ïohi ba ka la long ka ilekshon Lok Sabha kaba shongshit tam haba ïanujor bad kiwei pat ki ilekshon MP kiba la leit noh. Ka la long shisha ka ilekshon ka ban sah kynmaw pateng la pateng bad lehse ïa kaba kum kato ka jingshongshit yn kham ñiar ban ïohi biang. Kum ban pynkynmaw, ha Shillong Parliamentary Constituency, na ki 14,00,411 ngut ki nongthep ‘vote’, kiba la mih shakhmat ban jied ïa u MP bathymmai ki long 10,33,251 ngut (73.78 per cent) kata ha Tura Parliamentary Constituency, na ki 8,26,156 ngut ki nongthep ‘vote’, kiba la wan ban thep ‘vote’ ki long 6,72,284 ngut (81.37 per cent). Ha ka 4 tarik Jylliew, ngin sa ïoh jingkheiñ shano kiba kham bun na ki 10,33,251 ngut bad ki 6,72,284 ngut ki la noh ha kane ka kynti.
