Na uwei u snem sha uwei pat, ngi ïohi ïa kiba bun jait ki jingïakhih ha kane ka jylla na ka daw ba ki nongïakhih ki dawa eiei na ka sorkar. Hynrei hashwa ban ïakhih, ki ju leit ïakynduh ïa ki Myntri lane ki ophisar rangbah ban pynsngew ha ki ïa ki jingeh bad ki jingdawa kiba ki kwah ïa ka sorkar ba kan pynurlong. Ki jingleit ïakynduh ki long kiba jai-jai ha ryngkat ka jingrah ïa ki kot ki sla, hynrei ynda la dep, ym ju don kaei-kaei ka ban urlong lait noh sa tang kumno eh. Kane ka jingbym lah ban pynurlong ka ju pynlong ïa kito ki nongdawa ba kin mih sha surok la ka long ban leit tur sha Secretariat ne ban shong shah thngan. Dei tad haduh ba ki nongïakhih kin poi ha khyrdop jong ka Secretariat ba ki Myntri lem bad ka sorkar baroh kawei ki sa pei shkor. Hashwa kata, kim sngewthuh lane kim patiaw.
Namarkata, ngi nud ban ong ba ka dei ka sorkar hi kaba hikai ïa ki paidbah. Lada ym pat ïakhih, ym pat ïoh eiei. Ki nuksa halor kane ka jingong ki bun palat bad ki paidbah hi ki lah ban kynmaw. Ngi shim nuksa na ka jingïakhih ki nongrep kaba la ïaid la shi snem tam haduh ba ka sorkar u Narendra Modi kam banse ban weng noh ïa ki lai tylli ki aiñ ki kanun kiba la pyrshah jur da ki nongrep. Ha kylleng ki jaka bad khamtam ha khappud jong ka Delhi, ki nongrep ki la shong beit triang khlem khih tad haduh ba ka sorkar ka hap ban pynurlong ïa ki jingdawa jong ki. Ki nongrep ki khlem khih wat lada ki la don kiba la khlad. Ki ap beit triang bad ki la pynbor ïa ka Sorkar Pdeng ba kam dei ban ïaid lait na ka mon jong ki. U Modi um banse shuh ban pyndem ha ka mon jong ki nongrep bad u la hap ban weng ïa kita ki lai tylli ki aiñ. Watla ka la shimpor shi snem, hynrei ki nongrep ki la ïoh ïa ka jingjop ka bathiang. Kiba kum kine ki la don bad kin sa nang don ha ki por ban wan.
U MLA ka Nongkrem, u Bah Ardent Miller Basaïawmoit, uba dei ruh u nongïalam ka Voice of the People Party (VPP), u la mih sha surok ban shah thngan ha u snem ba la lah ban dawa na ka sorkar ban peit bniah biang ïa ka ‘Reservation Policy’. Hashwa kata, ka VPP bad u Bah Ardent ki la phah jingthoh. Hynrei ka khlem poi shaei-shaei. Dei tad haduh ba u Bah Ardent u la pynkhih win ïa ka jylla ba ka sorkar ka la hap ban thung noh da ka ‘Expert Committee’ ba kan peit bniah ïa katei ka kpait saiñ kam kaba la treikam naduh u snem 1972. Ha kine ki khyndiat sngi, ki la don bun tylli ki kynhun, seng saiñpyrthei bad ki ‘riew shimet kiba la leit rah ïa ki jingai jingmut sha katei ka ‘Expert Committee’ ba kan bishar la ka la donkam ne em ban pynkylla ïa ka ‘Reservation Policy’. Kin sa nang don shuh ki jnit ki jnat kiba katei ka ‘Expert Committee’ kan sa leh ha ki sngi ki ban wan hashwa ba kan pyndep ïa ki kam ki jam jong ka bad aiti ïa ka kaiphod sha ka sorkar jylla. Kane ruh kan ym da la wan jia lada ym dei na ka jingshah thngan jong u Bah Ardent bad ka jingmih u paid byllien ban leit sha ka jaka shong shah thngan jong une u nongïalam ka VPP.
Ha kaba ïadei bad ki nonghikai lei, ngim lah shuh ban ñiew katno sien ki la hap ban mih surok wat ha kine ki khyndiat snem ba la leit noh. Hynrei lada ki khlem ïakhih kumto, ngin ym rat da ïoh ïa kaei kaba ki dawa. Sa ha kane ka kynti kaba mynta, ka Joint Action Committee (JAC) kaba kynthup ïa ka shnong Umkiang, Ratacherra, Dona Skur, Dona Umbluh, Pyrtakuna, Kuliang, Borsara, haduh Tongseng, ka la shim ïa ka rai ban pakhang khlem buh por ïa ka surokbah National Highway-6. Ka JAC ka la pyntip ba ka sngi sdang jong ka pakhang surokbah kan long naduh ka tarik 19 tarik Jylliew naduh ka por 7:00 baje mynstep.
Ka jingpakhang ïa kane ka surok NH-6 ka long naduh Malidor haduh Tongseng kaba hap hapoh ka Elaka Narpuh, East Jaiñtia Hills. Ka JAC ka la shim ruh ïa ka rai ba kane ka jingpakhang surok khlem buh por yn weng tad haduh ba ka Sorkar lyngba ka NHAI / NHIDCL kan shna pyndep ïa ka surok ban maramot ïa ki thliew ki syar ha shilynter ka surok NH-6 ha ki thaiñ Namchiang bad kumjuh ban shna ïa ki nala kiba paka. Mar ïa pynbna ïa kane ka jingïakhih ha ka Sngi Saitjaiñ, na ka liang u Myntri Rangbah, u Conrad K Sangma, u la lum ïa ka jingïalang bad ki heh ka NHAI, NHIDCL bad na ka sorkar jylla ban ïakren halor ka jinglong jingman jong katei ka surok bad kumno ban pynduna ïa ka jingjulor bad kiei ki lad ki lynti ba hap ban shim khnang ba kan ym ktah ïa ka jingïaid jong ki kali. Namarkata, mynta ki paidbah ki la tip bad sngewthuh ba ka sorkar ka shimkhia tang lada ki ïakhih lane ki pynbna jingïakhih.
