Ngin ïa kyrmen ïa kaba bha

U slap uba pynbor ïa baroh ki jingthaw kiba im ba kin shong pynrit ria ïalade ha la ki jong ki jong ki jaka rieh.

D. H. Kharkongor

Ki sngi, ki taïew bad ki bnai ki her stet thir thir ban pynshisha ba ka por kam ap la ïano ïano ruh. Kumta khlem lap sngewthuh ngi lah da dep ban jam ym tang ïa ka tarik ba ka jingshai jong ka sngi ka jlan tam duh, katba ka mied pat de ka lyngkot tam duh, ïa kaba la tip kum ka ‘Summer Solstice’, hynrei ngi la ïa jam syndon ruh sa sha u bnai uba hynñiew. Ka ‘Summer Solstice’ ïa ngi kiba don sha ka phang shaneng jong kane ka pyrthei ba pyllun (hynrei ka dei pat ka ‘Winter Solstice’ ïa kiba don sha ka bynta kaba shathie jong kane ka juh ka pyrthei ba pyllun). Nangne sha khmat katta kaba ka jingneh (ne ki kynta) jong ka sngi kan nang lyngkot ba katta pat ruh ka jingneh (ne ki kynta) jong ka mied kan nang kham jrong, katta, tad ynda kin ïa ryngkat biang sa shisien. Kane kaei kaei kan shim por kumba lai bnai.

Kane mynta nga ngeit ka dei ha mar pdeng jong ka lyiur. Ka por jong uta, uba mynnor ki nam, u ‘Lapbah Sohra’ ne uta u ‘Slap jem jai uba haduh Khyndai Sngi Khyndai Mied’, katta, kat kum ka khana ka jong ki tymmen ki kro. Ka por jong u ‘lapbah ‘lapsan, uba lem ruh bad u ‘lap kyrtiah. U slap uba neh bad mied bad sngi, uba ju neh pat de ruh da ki bun bun sngi. U slap uba pynbor ïa baroh ki jingthaw kiba im ba kin shong pynrit ria ïalade ha la ki jong ki jong ki jaka rieh. U slap uba shu sangeh pat ruh tang shipor arpor, khang ba ki jingthaw kiba im kin ïohlad ban ïa mih na ka bynta ba kin ïa leit wad ïa la ka jong ka bam, kaba shisien bam, kata nalor ka kabu ba kin ïoh ban kyrbeit pynbeit ïa la ki jong ki thied ki jaw. Ka dei ha kum kata ka por ba sa shisien lah ban ïoh sngewkyndiang ïa ka jingpah sngewtynnad jong ki sim ki doh. Kaba ju neh pat ruh tang shipor shwa ban bteng biang ka jinghap ka jong u slap. Nga ngeit ka long kumta kumjuh bad ki dohkha ki dohpnat, kiba bad kynthei bad shynrang, kiba ïa mih ban ïa wad ïa la ka jong ka bam, ha ki thwei kiba la jylliew. Ka thwei ha kaba ka um slap ka wan phriang ïa ki bam, na ka bynta jong ki.

Kane ka dei ka por ba ka sngi, kaba ai ïa ka jingshai bad ïa ka jingsyaid, ka ju buhrieh pynban ïa lade, da ki ar- laisngi lynter, shatei shalynded jong ki lyoh jong ka sahit bneng. Ki lyoh slap, kiba dum bad kiba khia. La katta ka ju mih ban phngoid pat de, pynban tang shipor -arpor, la kum ka jingpynshisha ba da lei lei ruh em kan nymjah junom. Ka da phngoid ruh da ka jingieit, katta, ym da ka jingshit kyrang kaba lem bad ka jinglhop. Ki don ki khep ba ka sngi ka da shat jem jai pat ruh katto katne kynta,khamtam ha ka por janmied. Kane keiñ ka aiom ha kaba ngi lah ban ïohi khah khah, ynda haba shai shipor ka sahit bneng, ïa u sympyllieng.Ka aiom kaba ki khynnah rit ki ju ïa pyrta sha la ‘Sympyllieng Khwai dohkha ai u ryngwiang khwai ngan khwai ma nga’.

Te kumta u slap uba hap lynter tait u ksam shathie shapoh ka khyndew, kaba lah da shong jem hi ruh, na kaba ka mih biang pat de shabar ha ka dur jong ki umpohliew, na ka bynta ban hiar syndon shaduh sha ki wahduid bad ki wahbah. Ki wahduid bad ki wah bah ki da khie im biang sa shisien. Hadien jong man la u ‘lapbah u ‘lapsan ba ka umsaw ka da byrthem, ka da shlei bad ka da tap luphi ruh miam ïa ki them ki thor. Wat ki kshaid kiba ju nohjem jai rymmphum ki da ryngkang ki da ryngkoh ban lynsher syndon tyngeh tyngeh, haduh ïa ki mawbah ki mawsah kiba ju don hangthie ha kjat jong ki. Kane keiñ mynnor ka dei kata ka ïa jong ka ‘Knup’. Ka ïa jong ki ‘duckback raincoat’ lem bad ki ‘duckback gum boots’. Ki ‘duck back gumboots’ pat ruh kiba da jrong bad poi tad haduh ha rum jong ka khohsiew. Ka ïa jong ki shatri rangbah, kiba lem bad u jingkyrshan uba da u dieng, kiba ym long ban khylliap pynlyngkot hynrei kiba jrong ka rynñieng la kum u diengduh. Ka ïa jong ka jingjhieh knep knep ki jain ki nep, man ba hap ban mih shabar na la ka ïing. Ka ïa ba ym lah ioh jaka na ka bynta ban thad pynrkhiang ïa ki jaiñ ki nep, kat haduh ba ïa ki jaiñsopkhun hap ban thad pynrkhiang halor jong ka ‘polo kit jingkit’, kaba la tap lup bha ïa ka sawlarnga.

Kane ka dei ka pdeng jong ka lyiur ba kumta yn dang sngewphylla lei lada julornaduh ki lynti ïaid briew tad tad haduh ki surok kali. U slap uba jur u ksamnaphang lin, kumba long ka um. Ka um ruh kan dang ïai tuid shar shar sharum, shaduh shathie sha ki them ki thor. Katta kaba ka nangnoh arsut ba kan kit kan bah lang ruh ïa kat kiba ka lah bor. Kaba katno tam ïa kiba lah shong synjor. Kam pher la ki dei ki dieng ki siej ne ka khyndew ka shyiap, wat ki maw ruh de. Ki baroh kin tuid lang ne kin tyllun lang, lem bad ka um saw ka jong u ‘lapbah u ‘lapsan, sha ki them ki thor. Kumta ym dei ban dang sngewphylla balei ba shlei um ki them ki thor kumba ym dei ban dang sngewphylla balei ba twa bad syntuid noh ki sharing lum. Kaba katno tam ïa ki sharing lum kiba ngi hi u khunbynriew ngi la pynshong synjor. Ka umsaw pat ruh, haman ba ka wan, kan ïai pyrshang ban rat naphang, ïa kat kiba pynthut ne pynwit ïa ka jingïaid laitluid ka jong ka. Ngim dei ban kheiñ dewthala ne sngewphylla ïa ka bor ka jong u ‘lapbah ‘lapsan jong ka lyiur. La katta ngin dang ïa kyrmen tang ïa kaba bha. Ngin ïa kyrmen ruh ba ka jingmaramot pynskhem ïa ka den-um jong ka pung Umïam kan dep lut noh shwa ban kut une u bnai, ban suk ban kloi biang noh ruh ka leit ka wan lyngba jong ka.