Nang kynrei ki kam tuh kam thiem

Bad kine ki dei tang kiba la ïoh jingkheiñ da ki pulit hadien ka jingujor na kito kiba mad ïa ka jingduh.

U Nongsaiñ Hima, 2022

Ki kam tuh kam thiem napoh ki ïing ki sem bad phyllaw ïing – naduh ki ar shaka haduh ki ‘Mobile Phone’ bad wat haduh ki syntiew ki skud – ki la kynrei khamtam ha sor Shillong. Don ruh kiba tuh sa ïa ki juti baroh ! Jan man la ka sngi ki pulit ki ju ïoh jingujor na ki ‘riew paidbah hadien ba ki la shah rong noh ïa ka ar shaka ne lada don kiba wan prong ha ïing ban shim noh ïa ki jingdon jingem. Mano kita kiba tuh bad balei ki tuh? Ha u snem 2021, hapdeng ki bnai Kyllalyngkot bad Nailur, ki la don 600 tam ki jingjia shah tuh bad jingrung be-aiñ ha ki ïing ki sem ne ka khyndew ka shyiap jong kiwei ha kylleng ka jylla bad kiba kham bun ki dei ha East Khasi Hills. Bad kine ki dei tang kiba la ïoh jingkheiñ da ki pulit hadien ka jingujor na kito kiba mad ïa ka jingduh. Lehse ki dang don shuh kiwei pat, hynrei kiba khlem pyntip ne ujor sha ki pulit. Ka long kaba sngewtriem shisha ban pyrkhat ïa ka jingbun jong ki nongtuh.

Ki briew kiba shah tuh shah thiem ki dei kiba kamai shitom. Ki da theh bad syep bad syar ban pynlang pisa ban thied kali ne ar shaka ne ‘Mobile Phone’ ne ‘Laptop’ bad ter-ter. Hynrei tang shi khyllipmat, kata ka jingtrei shitom baroh ka kylla lehnohei namar ki nongtuh. Kumba ngi tip, ki don bun ki briew kiba thied kali ne ar shaka da kaba siew man la u bnai lane kata ka ‘Easy Monthly Installment’ (EMI). Man la u bnai ki shah khate na ka jaka kynshew pisa jong ki tad haduh ba kin da lah ban pynkhuid lut ïa ka pisa kaba ki dei ban siew. Ki thied kali lane ar shaka na ka bynta ban suk ka leit ka wan ha kane ka pyrthei ba ïabeh kam ïabeh jam. Ym baroh kiba don pisa ban shu thied nakot ïa ki kali bad ki ar shaka lane wat ïa ki ‘Laptop’. Ki dei ki mar kiba rem bad kiba hap ban sumar bha. Hynrei wat lada ki phikir ruh, ka jingdon jong ki nongtuh kiba shyrkhei ka pynduh pyndam lut ïa ka jingkamai shitom jong ki. Tang kiba la mad kin sngewthuh ïa ka jingkthang ka mynsiem haba ïa ka umsyep la shu pynlong lehnohei da ki nonglute.

Na ka liang ki bor pulit ki ju pynbna ïar bad mana ïa ki paidbah ba kim dei ban thied kulmar ïa ki tiar ki tar pateng khamtam ki kali, ar shaka, ‘Mobile Phone’ bad ‘Laptop’ namar ki lah ban dei ki mar ki mata kiba shu tuh nangno-nangno. Kane ka long kaba donkam ïa ki paidbah ban sngewthuh. Lada ki thied ruma ïa ki mar ki mata khlem da tip ïa ka tynrai tang namar ba ki ïoh ha ka dor kaba tad, ki lah ban ngat jingeh hadien habud. Uba tuh bad uba die u la ïoh la ka pisa bad u la kmen. Hynrei kito kiba la thied ïa kita ki tiar ki tar ki lah ban babe kylla. Ha ka pyrthei mynta, ki don ki kor ki bor kiba lah ban wad ïa ki tiar ki tar kiba jah khamtam ki ‘Mobile Phone’ bad ‘Laptop’. Ka lah ban shimpor, tangba lada trei dukhi ki pulit, kin lap beit shaei kata ka mar ba shah tuh ka la poi. Namarkata, ki paidbah ki dei ban long kiba husiar. Lada don kiba wan tyrwa die ïa ki mar ki mata, da kylli pyrthew bniah hashwa ban kner ïa la ki kti.

Ha kaba ïadei bad ki nongtuh, bunsien ki pulit kim ju kham lapdien mano kiba donkti. Ngim tip na kaei ka daw ba ki pulit ki shem jingeh ban thwet ïa kiba tuh ba thiem. Lehse ki pulit ki don da kiwei pat ki kam kiba kham kongsan ban tohkit. Hynrei lada ka jingtohkit ka tlot, lada kiba tuh kim shah pynsaja, kan long kum ka jingai mynsiem ïa kiwei pat ban ïa sdang leit prong sha ïing briew ban kit ïa ki mar ki mata katba ïoh ei. Ka jingbym lah ban leh eiei ka pynshlur ïa kiwei ban ïa kyrsum lang ha kajuh ka ahor namar ki tip shai ba kam dei kaba suk ban thwet ïa ki. Nangne, kin sa mih pat sa kiwei ki jingeh. Bunsien kiei kiei ki sdang shwa na ki barit baria hashwa ba kin pur bad heh bad san sa sha ki kam kiba kham shyrkhei. Na ka liang ki paidbah, kin hap ban kham long kiba husiar bad ban shim hi ïa ki lad ki lynti ban ïada na ka jingshah prong bad shah tuh shah thiem. Ki Dorbar Shnong ki dei ruh ban ïa peit lem ha ki shnong ki thaw jong ki ban wanrah ïa ka shongsuk shongsaiñ bad ka jingshngaiñ.