Ka jinghap ban hiar shuki bad jinghap ban phet noh ka Sheikh Hasina na Bangladesh ha ka 5 tarik Nailar, 2024, hadien 15 snem shiteng ba ka la synshar, ka long shisha kaba ishyrkhei. Dang hynnin ka sngi ka dang dei ka nongïalam, bad hapoh 24 kynta, ka la ïoh por tang 45 minit ban rai la kan hiar shuki noh ne em, bad ynda ka la dep ban hiar shuki, ka la hap ban phet na la ïing, bad na la ri lajong ban wan sha India. Ka Hasina, ka khun jong u Sheikh Mujibur Rehman, uba ka Bangladesh ka burom kum ‘Kpa’, ka la hap ban phet bad ka jingphet jong ka, ka la long kum ka jingplie lad ïa ki nongïakhih ba kin leit rung shapoh ka ïing sah jong ka ha Dhaka ha kaba ki la kit ïa ki tiar ki tar, ki jaiñ ki nep bad pynjulor ruh ha kajuh ka por. Ka long shisha kaba I triem.
Tangba ngim sngewphylla shuh namar ka Bangladesh kam dei satia ka Ri kaba skhem. Ka la mad ïa shibun ki jingeh na ka por sha ka por. Ki la don bun ki jingjia naduh u snem 1971 kiba pyni ba ki sorkar ha Bangladesh ki ju synjor. Dei tang ka Hasina pat kaba la lah ban bat ïa ka jingsynshar bad ai ïa ka sorkar ba skhem ha kine ki 15 snem tam watla ka la shah kynnoh ba ka la synshar donbor, bad ba ha kane ka jingïakhih jong ki samla pule, ka sorkar ka la pyndonkam shaba palat ïa ka bor jong ka ban khniot bad pynsyrtok ïa ki nongïakhih. Hynrei kaba ma ïa ka India ka long ban don da ka Bangladesh ka bym shngaiñ. Ka jingsynjor bad jingbym don jingshngaiñ ha Bangladesh kan ktah jur eh ïa ka India namar ka dei ka Ri kaba marjan tam. Ngi la ïohi ha ki snem kiba la leit noh ba kumno ki sorkar kiba synjor ha Bangladesh ki la long kum ka jingplie lad ïa ki runar na ka thaiñ Shatei Lam Mihngi ban ïoh jaka ban thaw ïa ki seng lehnoh bad ban rieh tngen. Mynta kaba kum kane kajuh ka jingma ka ap ïa ka India bad ïa ka thaiñ Shatei Lam Mihngi.
Kumba ka long mynta, ka Bangladesh kam long satia kaba I shngaiñ shuh namar ka sorkar kaba la shimti ha u bnai Kyllalyngkot mynta u snem hadien ka ilekshon ka la shah pynduh pyndam. La shi bnai tam ki jingïakhih bashyrkhei ki la neh haduh ba ki samla kiba pule shathie ki la hap ban wanphai noh sha la ki jong ki ïing ki sem. Ngim tip kata ka sorkar ba shipor lane ka ‘Interim Government’ kumba la pynbna da u khlieh duh ki shipai, u General Waker-Uz-Zaman, kan treikam. Haduh katno sngi ne bnai ne snem kan neh kata ka sorkar ba shipor tad haduh ban da pynlong da kawei pat ka ilekshon. Tang ki jingkylli kat shaba phai, hynrei ki jubab ki duna. Lehse kumba katto katne por, kane ka sorkar ba shipor kan lah ban pynthanda ïa ki paidbah. Ngim tip pat sa kaei ka ban jia hadien habud ïoh ba kijuh ki paidbah kiba la donkti ban dawa hiar shuki ïa ka Hasina kin mih biang sha surok ban khyrwait pat sa ïa kane ka sorkar ba shipor. Kane ka jingbym tip ka buh ïa kiba bun ha India hapdeng ka jinglynga jingpisa. Ngim tip shuh la kito ki samla kiba la wanphai na Bangladesh kin dang kwah ne em ban leit bteng ïa ki jingpule jong ki hadien ba ka la don ka jingkylla kaba kum kane haduh ba ka trai shnong ka la hap ban phet sha ri nongwei.
Tangba ka Sorkar India kan hap ban pynïajan bad kane ka sorkar ba shipor ha Bangladesh khnang ban khanglad ïa ka jingpyrshang ban pynkhie im ïa ki kam pyntriem bad kam lehnoh ha kane ka thaiñ. Ka Sorkar India ka dei ban pynthikna ba ka khyndew ka shyiap jong ka Bangladesh kam dei ban long ka jaka ai jinghikai ne jaka rieh tngen jong ki lehnoh. Ka dei ban kren shai ïa kane bad ka sorkar ba shipor. Lada ka sorkar ba shipor ka ailad ïa ki ‘riew pyntriem ban kha roi, ka Sorkar India kam dei ban sngap jar bad kan hap ban leh ïa kaba ka dei ban lah na ka bynta ka jingshngaiñ ka Ri lajong. Katne snem ngi la ïaid hapdeng ka jingshngaiñ, bad ngim tharai ba kin don kiba dang kwah ban mad biang ïa ki kam ïaumsnam kiba bun rukom. Kiba kwah sa ïa kaba kum kata ki dei tang ki ‘riew pan kwah bad ki ban sa jah kwah ynda ki la mad dalade.
Na ka liang ka sorkar Meghalaya ka la dep pynbna ban pynjari da ka korphiw ha shilynter ki jaka khappud hapdeng ka Meghalaya bad ka Bangladesh, bad ïa kane ka korphiw la pynjari 12 kynta hapoh 200 mitar na khappud. Ka korphiw ha kine ki 200 mitar na khappud kan treikam naduh 6 baje janmiet haduh 6 baje mynstep man la ka sngi tad haduh ban da pynbna da kumwei pat. Kane ka long kum ka jingpeitngor bad khanglad ïoh ba ka don ka jingpyrshang jong ki briew na Bangladesh ban wan rung be-aiñ sha India. Ka sorkar jylla ka la kyrpad ïa ki nongshong shnong kiba don ha khappud ban ïaishah bad ai ka jingïatreilang bad ki bor pahara ha kaba ïadei bad kane ka sienjam. Ngi hap shu kyrmen ba ki BSF kin peitngor ha ka rukom kaba dei khnang ban ym ailad ïa ki nong Bangladesh ba kin wan rung sha India. Hynrei ka Sorkar India kan hap ban kren shai pat sha ki jylla kiei ki sienjam ba ki dei ban shim lada don ki lanot na Bangladesh kiba wan pan jaka rieh sha India. Ki jingbthah ki dei ban long kiba shai khnang ba ki sorkar jylla bad ki BSF kin sngewthuh ban pyndep ïa la ka jong ka kamram.
