Ka Kynhun Myntri ka Sorkar Jylla ka la shim ïa ka rai ban pynjlan biang sa hynriew bnai ïa ka samoi treikam ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) bad ka Jaiñtia Hills Autonomous District Council (JHADC) bad ïa ka jingïalang jong ka Kynhun Myntri la pynlong ha Assembly ha ka 29 tarik Nailar ha ka por ba ka Dorbar Synrai ka dang ïaid. Ka Dorbar Synrai ka la poi noh sha kaba kut ha ka 30 tarik Nailar.
Ïa ka samoi treikam ka KHADC bad JHADC la pynjlan nyngkong eh da hynriew bnai ha u Rymphang mynta u snem bad kane ka 6 bnai kan kut noh ha ka 5 tarik Nailur, 2024. Ka jingpynjlan ha ka sien ba-ar sa hynriew bnai ïa ka samoi treikam ka KHADC bad JHADC kan sdang treikam naduh ka 5 tarik, Nailur 2024 bad kan kut pat haduh 5 tarik Lber, 2025. La ong ba ka jingdonkam ban pynjlan biang ïa ka samoi treikam ka KHADC bad JHADC sa 6 bnai la dei namarba ka jingpynbit pynbiang ha kaba ïadei bad ka jingpynbeit thymmai ïa ki konstitwensi ka dang ïaid shakhmat bad donkam ïa ka por na ka bynta kiba bun ki jingpynkhreh ban pynlong ïa ka ilekshon hapoh jong kane ka por ba pynjlan biang.
Lah ban pynkynmaw ba dang shen, ka Dorbar KHADC bad JHADC ki la mynjur ïa ki aiñ rew (Bill) ha kaba ïadei bad ka jingpynbeit thymmai ïa ki konstitwensi hadien ba ki Delimitation Committee ki la aiti ïa ki kaiphod. Kine ki Council ki la phah ïa ki aiñ rew sha ka sorkar jylla (District Council Affairs Department) ka ban peit bniah hashwa ba kan phah pat sa sha u Lat ba un ai ïa ka jingmynjur. Ngim tip haduh lano kan shimpor ïa ka sorkar ba kan peit bniah bad ïa u Lat ban ai ïa ka muhor ka jong u tangba kan hap ban long hapoh kine ki hynriew bnai ban wan kumba la mynjur da ka Kynhun Myntri.
Kum ban shu kdew, ha u bnai Rymphang jong u snem 2014, ka sorkar u Dr Mukul Sangma ka la pynjlan ïa ka samoi treikam jong ka Garo Hills Autonomous District Council (GHADC) namar ka la ap khmih lynti ba ka Sorkar Pdeng kan ai jingmynjur ïa ka soskular (“Agreed Text for Settlement”) ba la ïasoi bad ka A’chik National Volunteer Council (ANVC). Hynrei ka ilekshon sha GHADC la pynlong haduh u bnai Risaw jong u snem 2015. Ha kato ka por, ka ANVC ka la dawa ba dei ban pynkhlaiñ ïa ka GHADC da kaba pynbun ïa ki dkhot na ka 30 sha ka 40 ngut – 35 ngut ban jied da ki paidbah, bad san ngut bad shu thung. Tangba haduh mynta, kane ka jingdawa ka khlem pat urlong bad ka jingdon jong ki MDC ha GHADC ka dang sah kumjuh.
Ha kane ka khep ba mynta, la sngewthuh ba ka sorkar u Conrad K Sangma kan sa shah kynthoh ha kiba bun ba lang namar ka jingpynjlan biang ïa ka samoi treikam jong ka KHADC bad JHADC. Kiba bun kin sngew ba kane ka sorkar ba la ïalam da ka National People’s Party (NPP) ka tieng ban leit sha ka ilekshon ïoh ka mad jingrem kumba shah rem kput ha ka ilekshon MP Lok Sabha ha u bnai Jylliew ha kaba ka seng Voice of the People Party (VPP) ka la jop donburom haduh ba ka kyrtong jong ka NPP ka la poi ha ka kyrdan kaba lai. Hynrei na ka liang ka sorkar kan sa pynmih beit ïa ki daw jong ka jinghap ban pynjlan sa haduh hynriew bnai ïa ka jingtreikam ka KHADC bad JHADC. Lehse kane ka kam pynjlan ka lah ruh ban poi sha ïingbishar lada don kiba ai da ka mukotduma.
Hynrei ïa mynta, kito kiba la ap hir-hir ban long ilekshon noh ki la syllang. Lada kane ka jingpynjlan ka neh beit kumba ka long mynta, kin hap ban ap syllang haduh ban da wan u bnai Lber 2025. Tangba na ka bynta kito ki MDC kiba dang shong shuki, kane ka khubor jingpynjlan ka pynsngewtynnad eh ïa ki na ka daw ba ka shuki ka dang skhem sa hynriew bnai nalor ka jingïoh tulop bad kiwei-kiwei ki jingmyntoi. Ki paidbah kin sa ai ïa ka rai ha ka samoi kaba dei la kin kyrshan ne kyntait ïano-ïano.
