Shillong Nailur 04
U Myntri Rangbah u Conrad K Sangma lem bad ki ophisar ka tnat Pla Tyngka ka Jylla u la pynshai ba ka Sorkar kam lah lait na kaba shim ram ha ka jingtreikam ban kyntiew ïa ka Jylla hynrei kam mut ba ka Jylla kan ngat ha ka apot jong ka jingdap ram.
U Myntri Rangbah u la pynshai ïa kane haba kren sha ki lad pathai khubor halor ka jingmih ka kaiphod CAG halor ka jinglong-jingman ka pisa tyngka ka Jylla khamtam haba ïadei bad ka jingshim ram bad ka jingkynthoh ba lah ban ngat ha ka jingdap ram.
U la ong ba ka Sorkar Jylla ka shim ram katkum ki kyndon kiba la shah da ka Sorkar Pdeng kata hapoh ka 4 % na ka Gross State Domestic Product (GSDP) bad baroh ki jingshim ram kim dei lut tang jong ka Jylla hynrei ruh kiba shim da ka Sorkar Pdeng kum ka Externally Aided Project kaba ka Sorkar Pdeng ka ai kum ka jingïarap kaba long 80 na ka 100 bad ka Sorkar Jylla ka hap siew tang 20 na ka 100.
U la ong ba lada kheiñ lut ïa ki ram kiba la don naduh ki snem kiba mynshwa, ka la kot sha ka 20 hajar klur haduh mynta u snem mang tyngka 2024, hynrei tang mynta u snem kaba la mang antad ban shim ram ka long kumba T.3,500 klur kaba long ruh hapoh u pud jong ka jingshim ram kaba shah katkum ki kyndon ka Sorkar Pdeng bad ka RBI.
Halor ka mang tyngka mynta u snem 2024-25, u la ong ba ka mang tyngka kaba la mang antad ka long T.27 hajar klur bad ka pisa kaba la antad ban wan sha ka Jylla ka long kumba T.10 hajar klur lyngba ka jingïasam ïa ki khajna hapdeng ka Jylla bad ka Sorkar Pdeng, nangta T.6,509 klur kaba wan ka pisa kum ka Central Sponsored Scheme na ka Sorkar Pdeng bad ki grant kiba ka Jylla ka dei ban ïoh.
Haba pynshai shuh halor ka jingshah kynthoh ban dap ram, u Myntri Rangbah u la ong ba kam don satia kano kano kaba yn tieng namar ka Sorkar Jylla ka la don la jong ka bhah kumno ban siew ïa ka ram kaba la shim bad yn nym poi shaduh u pud bym lah siew ram shuh.
Halor ka kaiphod CAG, u la ong ba ka Sorkar Pdeng ka la bthah ban thoh shithi sha u Accountant General (AG) ba ha ki por ban sa wan ym dei ban kynthup lang ha ka ram ïa kawei ka bynta kaba ka Sorkar Pdeng ka ai pisa ha ka dur jong ka buskit (bonus) ïa ka Jylla namar ka jinglah ban pyntreikam bha ïa ki projek bad ïa kane ym donkam ban siew sut hynrei hap siew tang ïa ka bai trai kata ruh ym siew hadien 50 snem.
“Kum ka nuksa lada kane ka bonus kaba ka Sorkar Pdeng ka ai ïa ka Jylla ka dei T.1000 klur, ym donkam ban siew sut hynrei yn siew beit tang ïa ka bai trai kata ka long yn siew hadien 50 snem tang ïa ka bai trai kaba long T.1000 klur,” u la ong.
Ïa kane la tip kum ka “Special Capital assistance to states for Capital Investment for Capital Expenditure” ha kaba ka Sorkar Pdeng lyngba ka tnat pla tyngka ka la ai jingmut ban thoh sha u AG ba ha ki por ban sa wan ïa kane ka pisa ym dei ban buh lang ha ka thup jong ka ram.
Kumta ka Sorkar Jylla kan sa thoh shen sha AG halor kane ka bynta.
Ha kane ka sngi la pynshai lang ruh da u Commissioner and Secretary ka tnat Pla Tyngka ka Jylla, u Dr Vijay Kumar D ha ka jingdonlang kiwei pat ki ophisar kiba la ïarap ban batai bad pynshai halor ka jinglong ka pla tyngka bad ka pisa tyngka ha kane ka Jylla kaba ki la pynshai ba ym dei ban don ka jingtieng jingkhuslai.