Shem jynjar kiba bun ba rem palat ka bai wai ïing ha sor Shillong

Kane ka dei kaba ngi ïohi, ïohsngew bad tip na kiba bun ba lang. Ngim tip kaei ka lad kaba don ban ïakhun ïa kiba kum kine ki jingeh ha kaba uba riewspah u la...

Katba nang ïaid ka por, ka jingkiew dor ruh ka la nang jur. Ka jingkiew dor kam dei eh tang ki marbam-mardih ne ka bai pule ne kiwei pat, hynrei ka long ruh ha ka bynta jong ka bai wai ïing. Kiba bun ki shem jynjar namar ka jingkamai ka neh kumjuh lane ka kiew tang katto-katne katba ka jingdonkam ban pynlut-pynsep ha kiba bun ki liang ka la kiew da ki phew shah. Ngi tip ba kiba bun ki nongshong shnong kim dei satia kiba don jaka puta ban thaw ïing thaw sem, bad namarkata, ki hap ban shu wai da ka ïing. Na ka bynta ki khynnah pule kiba wan sha sor Shillong, ki kmie ki kpa kin hap ban pynwai da ka ïing khnang ba kin ïoh shong ïoh sah bad bteng ïa ki jingpule jong ki.

Hynrei, haba phai sha kiba bun ki shnong bad ki dong ha sor Shillong, ngi shem ba ka bai wai ïing ka long kaba rem dor. Kiba bun kim lah shuh ban kot bor ban siew. Kin leit shaei? Imat na ki bor ba dei khmih ruh kim lah ban leh eiei na ka daw ba ki dei ki jaka shimet bad ka shong ha ki nongai wai katno ki oh dor na ki nongshong wai. Lehse kiba bun na ki trai ïing kim sngewthuh ba ka kamai ka kajih jong baroh kam kiew syndet. Kum ka nuksa, na ka bynta kiba trei sorkar, ka sorkar ka pynkiew tulop kham bun shisien ha ka 10 snem bad ka ban long ruh katkum ka jingai jingmut jong ka Pay Commission. Na ka bynta kiba shu bylla sngi, ka jingpynkiew ïa ka bai bylla kam da heh haduh katta-katta. Kane ka long kumjuh na ka bynta kiba trei ha ki shlem treikam shimet.

Baroh ngi la mad ïa ki jingeh na ka daw jong ka jingweng noh syndet ïa ki lut T.500 bad T.1,000 da u Myntri Rangbahduh, u Narendra Modi, ha u snem 2016. Saw snem hadien, la wan sha ka khlam COVID-19 kaba la neh kumba ar snem eiei. Ngi kynmaw ba ki don ki nongshong shnong ha ki bynta bapher-bapher jong ka Ri kiba la khlad ha ka por ba ki hap ban ïeng laiñ ban bujli pisa. Nalorkata, kine ki jingjia ki la pynduk shikatdei ïa ki nongshong. Hooid, ki la don katto-katne kiba la ïohnong, hynrei lada kheiñ kyllum, kiba bun ki la ngat ha ka sohsat. Namar jong ka jingpynduh ïa kitei ki lut T.500 bad T.1,000, bad ka jingwan lynshop jong ka khlam, kiba bun ki karkhana bad kompani ki la hap ban khang khyrdep. Don ki shlem ki bym pat lah ban khie-khlieh shuh haduh mynta. Don kiba la hap ban pynduna ïa ki nongtrei. Kiba bun ki la duh bylla na ka kam kaba ki ju trei, bad kim banse ban wad noh da kiwei pat ki lad kamai. Hynrei kiba bun pat kim sngewthuh ïa kata khamtam kito ki heh spah namar ïalade kim mad jingeh, bad ka pisa ka la nang wan bun shah. Tang kiba phong juti ki sngewthuh naei u prek u thar ïa ka kjat.

Ngi kynmaw ruh ba ha ka por jong ka khlam COVID-19, ki la don ki longing-longsem kiba da ka jingbym banse ki la hap ban pynpep skul noh ïa la ki khun na ka daw ba ki khlem lah shuh ban siew ïa ka bai skul namar ka jingbym don shuh ka bylla. Ngi kynmaw ba ha kito ki snem jong ka jingwan lynshop ka khlam, na ka liang ki bor distrik ka East Khasi Hills ki la hap ban pynmih da ka hukum ban mana ïa ki trai ïing ba kim dei ban beh ïa ki nongshong wai namar ba ki khlem pat lah ban siew ïa ka bai wai ïing. Lada ym dei ba ki bor distrik ki la pynmih ïa kato ka hukum ha kato ka por, ngim tip shuh kaei ka ban jia ïa ki nongshong wai kiba khlem pat lah siew ïa ka bai wai.

Hadien ba la peit bad bishar bha nadong-shadong, ngi shem ba ka jinglut-jingsep ban im hangne ha sor Shillong ka long shisha kaba rem dor. Ka jingrem dor ka sdang naduh ka bai wai ïing, bai shong kali, jingthied ïa ki marbam-mardih bad kiwei pat ki mar, bad kumta ter-ter. Haba ïanujor bad kiwei pat ki jaka sor ha India, ka Shillong kam wan shuh shadien ha kaba ïadei bad ka jingrem dor na ka bynta ban im, ban shong ban sah, ban ïaid ban ïeng. Kane ka dei kaba ngi ïohi, ïohsngew bad tip na kiba bun ba lang. Ngim tip kaei ka lad kaba don ban ïakhun ïa kiba kum kine ki jingeh ha kaba uba riewspah u la nangkiew arsut bad uba duk u la nang hiar arted. Ngim tip mano ban sngap bad ïohsngew ïa kiba kum kine ki mat ki jura kiba kongsan.