Raphael Warjri
Ynda haba ym donlad shuh da kumwei kita ki dkhar ki la shu kohnguh khlem da pdiang skhem ïa kata ka jingngeit Khasi shaphang u thlen. Hynrei kaba phylla ka long ba na kawei ka sngi sha kawei pat ita I khyllung I la nang koit nang khiah mian-pa-mian. Kumta ynda la sdang paw ki dak ba la kham koit I khyllung kita ki dkhar ki la phla paidbah shaphang kata ka jinglong jingman kaba ki ïatyngkhuh hi ha khohsiew. Ym dei ba ki shu pynksan jubor, hynrei kumba ki shem ba I khun jongki I la nang kham koit kham khiah krat. Kaba pyaw nar khluit jong u Syiem Khynnah Pawnam Sing Syiem ban syang na u ñiuhkhlieh ka la trei borbah ha kata ka khyllung kaba la nang koit nang khiah manla ka khep ba ka wan phah sumar ha ki syiem Hima Khyrim. Ka khyllung ka long kaba ehrngiew haduh ba ka la lait na ki tyngam u thlen uba la sdang ban jliah naduh kita ki khep ba ki leit phah sumar ha ki doktor ka juk stad mynta. Kita ki dkhar ki la pdiang ïa ka jingbatai jong ki paramarjan ba ki dak ki shin ki dei na ka daw ba shah khap thlen. Hadien kata pat ka mih ka jingkylli ba kumno lah ban shah khap thlen ki dkhar. Ha ka jingshisha ka jingngeit bieit bad batai stad ki briew ha ka juk mynta ka long ka ba khlem nongrim.
La ju iohsngew barabor ba u thlen u bam tang ïa ki Khasi ba kata ka kyntien ka long ka ba khlem sngewthuh ïa la ka nongrim. Ha ka rukom Khasi u thlen u dei u ksuid uba lah ban pyntriem ïano ïano ki kynja mynsiem briew lada dei ki Khasi ne ki dkhar, bad kata ka jingjia ka long ka sabut ba shynna halor kata ka jingbatai. Ka rukom batai jong ki nongsumar Khasi ka long ba kiei kiei baroh ki ba dei shaphang ki kynja mynsiem ki long salonsar ha kata ka lyngwiar jong ki. La ju shem barabor ba kito ki nongsumar tynrai kum kiba peit kti lane kiba peitshin na ka longrynñieng jong ki briew kum ha kaba law ba loit na ki ksuid ki batai kumjuh lada dei ki Khasi ne kino kino ki riewlum lane ki dkhar kabiraj Hindu lane wat ki nongsumar tynrai Muslim. Kata ka kdew ba ha ka pyrthei jong ki mynsiem kiba khlem ka metbah ka long salonsar bad kita ki batip shaphang kane ruh ki pdiang ba ki ksuid ki khrei ki dei ki juh ha kano kano ka jaitbynriew. Dei tang ha ka pyrthei ki briew ba im kum mangi kiba tip ban ia nujor hapdeng kawei ka jaitbynriew bad kawei pat lada dei para riewlum lane lada dei bad ki riewthor, nangta shaba palat u pud kiba dei ki mynder, hynrei ha ka lyngwiar baïar jong ki mynsiem riewblei ne riewksuid ka pyrthei ka dei kaba long salonsar. Na kata ka daw la ju shem ba ki don ki paradoh parasnam Khasi kiba shah aiksuid aikhrei wat ha ki dkhar ruh. Kiba pdiang bad phah sumar ki lah ban khiah bad kiba ym pdiang pat ka wan ka shem lanot kaba ki lah ban syrtok shiryta.
Ha ki phew snem ba la leit la ju iohsngew ba ki Khasi ki ju shah lehsniew ha ki dkhar haduh ba ki kylla bieit lane ki khrew haduh ban da iap. Haba phah peit ha ki nongsumar kiba khan da u khaw, u sbai ne kiba peit da ka um ki ju pynpaw ba dei na ki dkhar, khamtam la ju iohsngew barabor na ki khar Assamese bad kiwei kiwei ruh kum ki para riewlum ruh. Kane ka jinglong jingman ka kdew hi ba ki dei ki kynja mynsiem ba long salonsar khlem dei kum ki briew ha pyrthei kiba lah ban pynithuh kino ki riewlum na kino ki riewthor, kumjuh ruh kino ki Khasi bad kino ki dkhar. Kine baroh ym dei ki jingngeit bieit lane kiba shu mutdur namar tang kito ki ba tyngkhuh ha la met lajong kiba sngewthuh ia ka maïa na kum kita ki kynja mynsiem. Hynrei ki don ruh ki ba ym ngeit tdot wat haduh ba ynda la poi sha ka ba sniew ki sa shu pdiang ba la dei hi ka kupar lane ba ka la jia ryngkhat ban long kumta. Kumta kane kaei kaei ka dei ha ka jingshem bad jingsngewthuh ha la shimet shimet.
Ha kaba kut hi ka shai ba kaei kaei kaba bha bad ka ba sniew ki dei kiba long salonsar bad dei ka janor briew kaba mutdur bad thawdur ïa kiei kiei kiba la thaw hi da ka mariang ka ba kup ïa ka dur blei bad dur ksuid. Ki jait niam ki dei kawei na ki daw ba ki pynkylladur ïa ki jing-long ha ki briew bad kita ki mynsiem riewblei ne riewsniew. Lada ki riewngeit Khristan ki ñiew ïa u Lucifer kum uta u rangbah ki ksuid ha dujok, ki ngeit ruh ba u Kaiñ ba pyniap ïa la u para u Abel lane u Judas u ba die ïa u Jisu ki la shah pynrem ban ioh ka sajia ba shijunom. Ki riewngeit Hindu, Muslim bad kiwei kiwei ki jait niam ki don la ka rukom pynwandur ïa kita ki dur ba sniew ne ba pap katkum ka rukom lajong kaba ym ïahap bad ki niam Khristan ne niam tynrai Khasi. Ym lah ban len ba ka jingsngewthuh shaphang u thlen ha ka imlang sahlang Khasi ka dei ka ba ym tang ïa ki briew ba dang long niam tynrai,hynrei byllai ruh ki parabangeit Khristan kiba tip bad pdiang ïa ka bor basniew, ka pap bad ka jingtriem jong u thlen, ka taro, ka shwar, ka bih ka lasam ter ter.
