Ka thoh ka tar

Ym lah ban tei ïa kata ka paki ka dulan haba duna u maw - ïit ne kyrduh u maw - ïit.

“Ka thoh ka tar ka long kawei na ki buit kaba khraw tam ïa kaba u briew u la shem. Ka long ka lad kaba suk da kaba u lah ban ïathuh – pateng bad pynphriang kylleng ïa kaba u shemphang, u pyrkhat bad u sngew ha lade, ba kiwei pat ki para briew kin ioh bynta lem………”

“Ka (ka thoh ka tar) plie ïa ki khuin ba ïar jong ka Mariang kumba ka Step phyrngab ba saw – byrtem ka wan da phuh samrkhie bad ka weng na ka snieh pyrthei ïa ka tapmoh iong jong ka jingsynñia ka miet. Ka wanlam biang ha ngi ïa ka Kper Eden bad ïa u Lum Sohpetbneng.”

Kitei khyndiat ki long na ki jingthoh u Fr. Elias kiba u batai ban pynsngewthuh ïa ngi shaphang ka thoh ka tar. Ka paw shai ba ka thoh ka tar ka long ka ‘art’ (buit). Dei da ka, ba u nongthoh u pynpaw ïa la ka jingmut, jingpyrkhat bad ïa la ka bor pyrkhat bad kine ki paw tyngkeiñ ha ka dur ong ka jingthoh. Kumta khlem ka thoh ka tar, baroh kita ki jingtip jingpyrkhat bad jingmut kin shu sep – ei.

Na ka bynta kane, donkam ka Ktien. Ka Ktien ka Thylliej ka dei ka atiar ne u maw – ïit ba u nongtei ne nongthoh u tei bad u thoh ïa ka paki ka dulan jong ka thoh ka tar. Ym lah ban tei ïa kata ka paki ka dulan haba duna u maw – ïit ne kyrduh u maw – ïit. Khnang ba kane ka pali ka dulan jong ka thoh ka tar kan long shisha kaba ïar bad ba skhem, donkam ka jingpynroi ïa ka ktien ka thylliej. Lehse mynta ngim don ki ktien kiba kit jingmut ha ka liang ka saiñ pyrthei, Science, Economics bad kumta ter ter, la shu hap pynlong kyntien Khasi noh ïa kita ki ktien Nongwei. La ka ktien Khasi jong ngi ka long kaba duk haduh katta ? Em, kam long kumta, hynrei ka long ba ma, ngim pynshitom ban wad ne buh ki kyntien kiba ïahap ha ka ktien Khasi. Kum ban shu ai nuksa, ka ktien phareng ‘badge’ ha ka ktien Khasi ngi lah ban ong, ‘Ka Pher’ namar kane ka pynpher ïa uta u nongdeng na uwei pat uba khlem deng. Nangta kum ka ktien phareng “Confidential,” lah ban pyndonkam da ka ktien ‘Theira’ kaba ki pyndonkam sha ki thaiñ Sepngi jong ka Ri jong ngi. Bad kumta ter ter. Ban pynroi ïa la ka Ktien ngim dei ban long kiba khim jingmut bad rit mynsiem. Na ka bynta kane, sngewbha phai sha ka jingthoh ba la sot na ka Syngkhong Jingtip .

                                                   U Nongsaiñ Hima, 1967