U Nongsaiñ Hima,1983
La dei ban pyrkhat ban pynmih bun ki nongmihkhmat tang na kawei ka seng. Ka jingkylli kaba lah ban mih ba balei ba dei ban pynlah tang ia kawei ka seng ban synshar? Ka jubab ka long ba kan long kaba skhem ba ka lah ban trei kam ban pynïaid ïa ka jylla shaphrang ha ki phang baroh.
Ngi la iohi ha kine ki snem ba ki sorkar synrop ar seng lai seng kim lah trei kam ei ei bad pynmih shibun ki kynrum kynram. Kane hi ruh ka pynmih ïa ka jingïakyntiap seng nawei shawei na ka bynta ka jingmyntoi shimet.
Ka long kaba da shongñia shibun eh ba ngin hap pyrkhat sani jai pa jai ba ngi dei ban pyndonkam ïa la ka hok kynti ban thep vote ban gin leh ban sei tang ïa kawei ka seng.
Bad kata ka seng ruh ka dei ban long kaba la pynïaid bha. Kaba bat ïa ka discipline, ka bym tieng bad beh noh ne suspon na ka seng ïa uno uno u dkhot uba leh tam sneng.
ïa ka Ri India la seng nongrim ha ka Synshar Paidbah bad ka Synshar Paidbah ka dawa na iwei pa iwei na ngi ban pyndonkam hok ïa la ka hok kynti ba la pynkhamti ha ngi ïa ka ban jied ïa la ki nongmihkhmat ki ban bat ïa ka jingsynshar bad ïalam ïa ka jylla. Dei u paidbah uba jied ïa la ki nongmihkhmat bad ïa la ka seng bad kane hi ka dawa rangbah rangsan na u paidbah ïa ka jingshemphang ka jingtip jong u kaba thikna ba ïa kano un jied bad ïa kano un kyntait. ïa ka seng kaba lah ban trei kam bad bat ïa ka discipline, un hap ban jied.
Ka long kaba donkam eh ba u paidbah un hap kheiñ hap shat bha nioh ba u ngat ha ka riam, ka shet ka phon, namr ha kane ka Ri jong ngi la bunsien ngi la liat bad shah shoh khaw tyndep bad mynta ka la dei ka por ba u paidbah u la dei ban bam khyndew ban ioh biang ïa la ka rngiew.
Ki Khasi jong ngi hyndai ki don ka jingong ban pynkynmaw ïa ngi ïa ka jingdonkam ba ngi dei ban da bishar bad tohkit bha. Ki ong “Wat ju bam jakhluid ioh phi hap khlei noh,” “da peit shuwa ba phin ryngkoh.” “Wat ju nguid ïa la ka prie kum u ksew” bad kumta ter ter.
Ha ka jingim jong ngi kaba man la ka sngi ngin hap im ka jingim kaba da tohkit da wad bad da kylli bad da kaba leh kumta ngi ïarap ban tei ïa ka long briew man briew jong ngi bad kano kano ka kam ba ngi trei kan seisoh kan phuh kan phieng.Ka jingroi jong ka jaidbynriew bad ka ri ka shong ym ha ka rongphong kaba tang na sla bad lada ka long kumne ka jaidbynriew kan ym lah ban san lah roh hynrei dei ka jingwad bad jingngam jylliew ha kiei kiei baroh, ka jingtrei minot da la ka jingmut baroh yn lah ban tei ïa ka ri bad ka jaidbynriew.
