
Shillong, Rymphang 18
U Bah Enlang Sawian kum uwei na ki nongsaid aiñ bad ruh u nongïalam jong ka Hynñiewtrep Youth Council (HYC), u la ong ba ki paidbah ki dei ban mih shakhmat haba ki ïoh kino-kino ki jingshah thok na ki nongshukor ‘Online’ bad ruh ki dei ban ai ka jingtip kham kloi sha ki pulit ka jylla.
Haba ïakren bad ki nonglum khubor, na ka liang u samla Enlang u la pynpaw ba ha kine ki sngi ba mynta khamtam ha nongbah Shillong ki la don bun ki nongshukor ‘Online’ ha kaba ki paidbah ki la mad ïa ki jingshah thok pisa kaba jyllei bha. U la ong ba kumba ngi sakhi ba kiba bun ki longkmie kiba la shah khang ki bank account jong ki na ki daw jong kine ki jingshah thok ‘online’ bad kiwei kiwei.
“Ki don ki kyndon aiñ jong ka CrPC 102 bad ruh katkum ki kyndon jong ka BNSS 106 ka kren shai halor ka jingai bor ïa ki pulit ban kurup ïa ki ‘bank account’ bad kiwei-kiwei pat ki tiar kiba lah ban pynkhih” u la ong.
U la ong ruh ba kum u nongsaid aiñ nga la ïoh shibun ki jingujor ha kaba ki paidbah ki ïoh ïa ka pisa kaba phah sha ki ‘bank account’ jong ki da ki briew ki bym lah ban ithuh bad kane ka jingphah pisa ka la kot shaduh ka 10 lak tyngka shaneng. Haba ki briew ki la ïoh ïa kane ka pisa ha ki ‘Bank Account’ jong ki, kine ki briew kim lah shuh ban leit sei ïa kane ka pisa kaba dei jong ki ruh.
“Ki paidbah kim dei ban tieng haba ka ‘Bank Account’ jong ki ka la shah khang hynrei mar-mar ki dei ban leit ai jingujor ïa kane sha ki ‘cyber crime’ khang ba ki pulit kin ïoh leh ïa kaba donkam” u la pyntip. Na ka bynta ki paidbah kiba sah sha bar ka jylla ki lah ruh ban leit buh ka jingujor hapoh ki thanat kiba jan tam jong ki.
U la ong ruh ba ki paidbah ki dei ban ai ïa ki jingtip sha ki ‘investigating officers’ khnang ba ki pulit kin lah ban leh ïa kaba donkam.
Nalor kane, u la ong ruh ba u la ïoh ïa ka jingujor na ki paidbah ha kaba ïadei bad ka jingshah khang ki account tang na ka daw jong kine ki nongshukor ki phah ïa ka pisa jong ki sha kine ki account, ha kaba ka account jong ki paidbah kaba don palat ïa ka 10 lak tyngka namar kane ka pisa kaba don ha kane ka account la kheiñ kum ka pisa ka bym lah ban kam trai mano-mano.
Kane ka jingkhang ïa ki account jong ki kan lah ban khanglad ïa kine ki nongshukor ha ka ban pynphriang shuh shuh ïa ki kam thok jong ki.
Ki paidbah ki dei ruh ban kiar na kaba pyndonkam ïa ki rynsan ‘online’ khnang ba ngi kum ki paidbah ngin lait na ki jingshah khang ki account.
U la ong ruh ba ki pulit ki donkam ban peit bniah la kumno-kumno lai ne hynriew bnai ban lah pyllait na ka jingshah khang ki account bad kan shim por ïa ki ruh ban ïoh ïa ka hukum jong ka ïingbishar bad kane kan long tang hadien ba ki pulit ki la dep ïa baroh ki jingtohkit.