Ap jingma na palat 18,000 tylli ki Telecom Tower ha Assam lada thombor ki bor ka mariang

Nalor kata, ki don 1,032 tylli ki tower kiba don ha ka jingma na ka jingtwa khyndew, khamtam eh ha Kamrup Metro bad ha Dima Hasao.

Guwahati, Rymphang:

Man la u snem, ka Assam ka ju pynkhreh na ka bynta ban ïakhun pyrshah ïa ki jingthombor jong ki bor ka mariang. Ki jingshlei um ki tap ïa ki shnong, ka lyer kaba jur ka pynjot pynpra ïa ki sor, bad ki jingkhynñiuh jumai ki pynkhih ïa ka ri. Ha kane ka jinglong kaba buh jingeh, ki lad pathai khubor jong ka jylla, ka lad ban ai ki jingïarap kiba kyrkieh, ki la don hapdeng ka jingshah khanglad. Ki 18,388 tylli ki Telecom Tower ha kylleng ka Assam ki don ha ka jingma, kiba la shah ktah ha ki jingma kiba shyrkhei tam jong ka ri.

Ïa kane la pynpaw ha ka kaiphod halor ka Disaster Risk and Resilience Assessment Framework ba la pynkhreh da ka tnad Telecommunications (DoT) ryngkat ka jingïatreilang bad ka Coalition for Disaster Resilient Infrastructure (CDRI). Ka kaiphod, kaba la pynmih ha  kine ki sngi, ka dei ka sienjam kaba kongsan ban pynkhlaiñ ïa ka tnad telecom jong ka India pyrshah ïa ki jingjia ba sngewsih. Ka CDRI, ka seng pyrthei kaba la sdang da u Myntri Rangbahduh jong ka ri India, ka dei ka jingïatreilang ha ka pyrthei kaba don 49 ngut ki dkhot kiba aiti lut na ka bynta ki lad pynbeit ïa ki jingtei kiba lah ban ïaleh pyrshah ïa ka jingkylla ka suiñbneng bad ki jingjia basngewsih.

Ka kaiphod ka dei ka bynta jong ka jingpule kaba bniah halor ka jingpeit bniah ïa ki jingma bad jinglah ban ïaleh pyrshah ïa ki jingjia ba sngewsih ha ka ri bad ha ki bynta jong ka ri na ka bynta ka tnad ba pynïasoh da ka CDRI. Ïa kane ka jingpule la pynlong ha kylleng ki san tylli ki jylla, kiba kynthup ïa ka Assam, Odisha, Tamil Nadu, Uttarakhand, bad Gujarat-da kaba pynleit jingmut ha ki jingma na ka jingshah pynjulor bad ki buit ban ïaleh pyrshah kiba kyrpang na ka bynta ka tnad telecom.

Ka DoT ka la pynsuk ïa ka jingïatreilang bad ki sorkar jylla, ki nongpynbiang ïa ki jingshakri Telecom, bad ki nongpynbiang ïa ki jingtei ban pynbeit ïa ki jingtip kiba donkam na ka bynta ka jingpule.

“Ka Communication Sector kam ai tang ïa ka nongrim jong ka teknoloji na ka bynta ki jingïadei hynrei ka don ruh ka bynta kaba kongsan ha ka por ba jia ka jingjia ba sngewsih da kaba pynthikna ïa ka jingpynpoi ïa ki jingtip kiba kongsan ha ka por kaba biang. Kumta, ka jingpynbha ïa ka jinglah ban ïakhun pyrshah ïa ki jingjia ba sngewsih jong ka tnad ka long kaba kongsan bha shwa, ha ka por, bad hadien ki jingjia ba sngewsih,” ong ka kaiphod.

Katkum ka kaiphod, ka tnat telecom jong ka Assam ka dei kawei na ki tnad kaba kham shah ktah ha India. Man la ki tower ha ka jylla ka shong ha ka Earthquake Zone V, ka kyrdan jong ka jingma kaba khraw tam na ka jingkhie jumai. Ki jingma kim kut tang hangta.

La don kumba 83 percent na ki Telecom Tower jong ka Assam (15,352) ki don ha ki jaka ba jur bha ka lyer, kaba pynlong ïa ki ban shah pynjulor na ki erïong kiba jur. Sawphew lai percent ki tower (7,865) ki mad ïa ki jingma kiba jur na ka jingshlei um, khamtam ha Nagaon, Barpeta, Lakhimpur, bad Tinsukia.

Nalor kata, ki don 1,032 tylli ki tower kiba don ha ka jingma na ka jingtwa khyndew, khamtam eh ha Kamrup Metro bad ha Dima Hasao. Kine ki jingduna ki mut ba haba jia ka jingjia ba sngewsih, ka jingbym lah ban pynïadei ka pynthut ïa ki jingpyrshang ban ïarap kyrkieh, kaba pynlong ïa ki million ngut ban sahkut khlem jingtip ne jingïarap.

Ha ka por jong ka jingshlei um ha Assam ha u snem 2024, 646 tylli na ki 60,948 tylli ki Base Transceiver Station kim shym la treikam. Ka jingshlei um kaba dang shen ha Lakhimpur bad Dibrugarh ka la pynpaw ïa ka jingkyrkieh jong ka jingeh ha ka liang ka telecom jong ka Assam, ha kaba ki thaiñ baroh kawei ki la shah khang noh na ki jingshakri ha ka liang ki Mobile bad internet da ki sngi, kaba la pynslem ïa ki kam ai jingïarap.

Ha Nowboicha Tehsil, ha kaba ka um shlei ka la pynngam ïa ka jaka bakongsan jong ka jingsaphriang jong ka BSNL, ki longïing kim shym la lah ban poi sha ki nongïarap kyrkieh. Kumjuh ruh ki erïong ha Cachar bad Nagaon ki ju pynthut ïa ka jingïadei, kaba pynlong ïa ki nongpynïaid telecom ban ïaleh ban maramot ïa ki tower kiba la shah pynjulor hapdeng ki jingtwa. Ha ki jaka lum kum ka Dima Hasao, ki jingtwa khyndew ki pynpra ïa ki Fiber-Optic Cable, kaba pynduh ïa ka jingïoh ïa ki jingshakri Online kiba donkam na ka bynta ka pule puthi, ka bank, bad ka koit ka khiah.

Da kaba ithuh ïa ka jingdonkam kyrkieh jong ka jinglah ban ïaleh pyrshah, ka Assam ka la shim ïa ki sienjam ban pynkhlaiñ ïa ka lynti pynïadei jong ka. Ka rukom ai jingtip bad pyntip ïa ki jingjia ba sngewsih (DRIMS) mynta ka ailad ban ai jingtip ha ka por ba shisha ïa ki jingshah pynjulor ha ka telecom ban pynsted ïa ki jingpyrshang ban pynbha pat. Ki jaka treikam ba kyrkieh (EOC) ha kylleng ki distrik la pynbiang da ki Satellite Phone, ki VHF, bad ki radio HF kum ki laiñ pyntip ba kyrpang.

Ka rukom pynbna paidbah kaba pynshong nongrim ha ka Cell ka ïarap ban maham ïa ki nongshong shnong shaphang ki erïong bad ki jingshlei um kiba la jan. Hynrei ki riew shemphang ki maham ba tang kine ki jingpyrshang kim pat biang.

Ki riew shemphang halor ki jingjia basngewsih bad ki nongpynïaid ïa ki telecom ki khot ïa ki lad jingïarap kyrkieh ban ïada na ka jingpynthut ïa ka jingpynïadei kaba heh ha ki jingjia ba sngewsih ki ban sa wan.

Ki jingai jingmut ba kongsan na ka kaiphod ki kynthup ïa ka jingpynkiew ïa ki jaka pynmih bording bad ka jingpynïasoh ïa ki Cable ban ïada na ka um khnang ban lah ban ïakhun pyrshah ïa ka jingshlei um, ban pyndonkam ïa ki High Altitude Platform Systems (HAPS) kum ki Drone ba pyndonkam da ka bording kaba ïoh na ka sngi ban pynneh ïa ka jingtreikam haba ki Network ha khyndew ki sniew, ka jingpynlong stet ïa ka hok ban pynïasoh biang ïa ki jingpynjot, ka jingpynlong map ïa ki Network jong ki Fiber Optical katba dang pynkhlaiñ ïa ki jaka pynsaphriang kiba lah ban shah ktah ha ki jaka ba don jingma.

Ha ka jylla ha kaba da ki Million ki shaniah ha ka jingpynïasoh Mobile na ka bynta ki jingshakri ba kongsan, ban tei ïa ka Network Telecom kaba lah ban ïada na ki jingjia ba sngewsih kam dei tang ka jingeh ha ka liang ka jingtei-ka dei ka kam ban im.