Shillong, Lber 10
U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K. Sangma ha ka Lah Sngi U Blei u la ong ba ka khana haba ïadei bad ka jingroi jong ka Meghalaya ka dei lyngba ki jingdon-jingem jong ka Jylla, bad pynsngew ba ka ram kaba 50 snem hapoh ka Special Assistance to States on Capital Investment (SASCI) bad ki Externally-Aided Project (EAP) ki long “la jan kum ka pisa ba ïoh ei”.
Haba jubab ïa ka jingïakren halor ka Mang Tyngka, u Sangma u la ong, “Kane ka jingsngew -thuh bakla baroh ba ïa ka khana jingroi jong ngi la pynurlong da ki ram bad ba dei ki paidbah jong ka Jylla ki ban hap ban siew biang ïa ki ram, ka long kaba bakla shibun.”
U la ong ba ïa ki bhah jong ka khajna Sorkar Pdeng, ki dei ki kyndon jong ka Riti Synshar kiba bthah ïa ka Sorkar Pdeng ban aiti ïa ki khajna sha baroh ki Jylla, kynthup ïa ka Meghalaya.
“Namarkata, ban ong ba kane (ka bhah jong ki khajna Sorkar Pdeng) ka dei ka pisa ka Sorkar Pdeng, ka ïaid pyrshah ïa ka nongrim jong ka Riti Synshar ha kaba ïa kane ka khajna (kaba wan beit) la ai sha ki Jylla katkum ka rukom ba la wanrah da ka ‘Finance Commission’ bad kata ka dei ka bhah jong ki khajna ka Sorkar Pdeng, hynrei kata ka dei ka pisa jong ngi. Kam dei ba ka Sorkar Pdeng ka leh bha da kaba ai ïa kane ka pisa sha ngi. Kane ka dei hok jong ngi. Kumta, kata ka dei ka jingdon-jingem jong ka Jylla jong ngi,” la pynskhem u Sangma.
U Myntri Rangbah uba bat ruh ïa ka tnad pla tyngka, u la pyntip sha ka Ïingdorbar ba ka jingbun ha ka liang ki jingbei tyngka ka la kiew ha ki jingpynlut katkum ka jingkiew ha ka jingdon-jingem jong ka Jylla.
Haba kren da ka ktien Khasi u la ong, “SASCI bad EAP kum pisa ba ïoh ei.”
“Ngam ong ba ka long kaba ïoh ei hynrei ka la jan long la kumno-kumno kum ka pisa ïoh ei namar kam dei ka jait ‘loan rate’ kaba ngi ong,” u la batai.
Haba pynpaw ba ka Meghalaya kan sa shim ïa ka ram khlem ka jingsiew (sut) kaba T.2450 klur hapoh ka SASCI, u Sangma u la ong, “Kane ka dei kaba heh tam kaba ngi la shim bad ka shong ha ka jingtreikam jong man la ka Sorkar Jylla bad katkum ka jingpyndonkam kaba phi leh ba ka Sorkar India kan mang shuh-shuh.”
U la bynrap, “Kane kam dei ka ram kaba shisha, kam dei kum ka ram ïew kaba dawa ïa nga ban siew ïa ka sut bad ban siew biang ïa ka ram hapoh san ne shiphew snem. Yn ym don mano-mano ruh ban kylli jingkylli haduh sanphew snem nangne shakhmat bad kumta lada phi kheiñ ïa ka dor ba pura jong ka T.2450 klur, ka long T.83 klur. Kane ka dei ka jingitynnad jong kane ka skhim.”
“Ka don ruh ka kyndon jong ki Consolidating Sinking Fund (CSF). Na ka bynta kane ka ram ba kyrpang, ngi hap ban buh T.12 klur ha ka CSF man la u snem na ka bynta ki sanphew snem ban wan bad kata kan ai ïa ngi ïa ka sut. Bad kata kan long T.5155 klur ha u snem 2075, kaba mut ba ynda ngi hap ban siew biang T.2450 klur, ngin sa don ha ka jingshisha T.5155 klur – arshah ïa kaei kaba ngi hap ban siew namar ka jingshisha, ba ka sut kam treikam,” la ong u Myntri Rangbah.
U Sangma u la ong ba ki EAP ha ki hynñiew snem ki long T.7427 klur bad ki EAP kiba treikam ban siew biang ki long T.742 klur.
Na ka T.100 klur kaba la shim hapoh ka EAPS, u Sangma u la ong ba ka Sorkar Jylla ka hap ban siew 20% na ka, bad 72% la siew biang da ka Sorkar India.
Shuh shuh, u Myntri Rangbah u la kular skhem ba ka Sorkar jong u kan pyntikna ba ka Meghalaya kan ym ngat ha ka jingma jong ka jingshah ram.
“To tip phi ki paidbah ka Jylla bad ka Ïingdorbar ba ngi shim ïa baroh ki kyndon ban pyntikna ba ka Meghalaya kan ym hap ha ka jingshah ram. Ngim ym buh kano-kano ka jingeh ïa ka pateng ban wan jong ngi. Ka dei ka jingkitkhlieh jong ngi ban pyntikna ba ngin kitkhia ïa ka pisa-tyngka bad namarkata, ka jingpynlut kaba bun kaba ngi la leh, ka la wan hi na ki jingdon-jingem jong ka Jylla, ym na ka ram,” u la pynskhem.
