Shillong, Lber 25
Ka Committee ba marwei ba la thung da ka High Court jong ka Meghalaya, ba khlieh da u Nongbishar ba la shongthait, Justice (Retd) BP Katakey, ha ka Sngi Ba-ar ka la ïohpdiang ïa ka kaiphot jurip na suiñ (Aerial Survey) ïa ka jingdon u dewïong ba la shu tih be-aiñ ha saw tylli ki district, bad katkum ka kaiphot la pynpaw ba haduh 2 lak metric ton duna u dewïong dei uba la tih be-aiñ.
Haba pyntip ïa kane, u Katakey u la ïathuh ba palat 1.92 lak metric ton u dewïong la lap ba dei uba la shu tih be-aiñ ha saw tylli ki district.
“Ka Garuda ka la aiti ïa ka kaiphot jong ka ‘aerial survey’ bad katkum ka kaiphot, ha ki saw district, East Jaiñtia Hills, South West Khasi Hills, West Khasi Hills bad South Garo Hills, la shem ba palat 1.92 lak metric ton u dewïong dei u bym pat shim jingkheiñ”, la ong u Katakey haba kren bad ki lad pathai khubor.
Halor kane ka jinglap, u Katakey u la ïathuh ba u la pan jingshai katto-katne, bad u kyrmen ban ïoh ïa ka jingpynshai hapoh shisngi.
“Katkum ka jingshem jong ki, lait na u dewïong bym pat shim jingkheiñ, don bun bah u dewïong hapoh ka shi kilometer. Ha ka jingïalang mynta ka sngi, nga la kyntu ïa ki Deputy Commissioner bad ki Superintendent of Police bad ki tnat ba dei khmih jong kine ki district ba ki dei ban peitngor bha halor ka jingïoh ïa u dewïong, laitnoh uba 1.92 lak metric ton”, u la ong.
U Katakey u la ong ba na ka kaiphot jong ka jingjurip, un sa aiti pat ïa ka kaiphot jong u sha ka Kashari Meghalaya High Court bad ha kata ka kaiphot un sa pynpaw ïa ka jingsngew bad jingai jingmut jong u halor ka kaiphot ba la lap na ka jingjurip.
“Ngan ym lah ban ïasam eiei bad phi mynta katba ngam pat aiti ïa ka kaiphot, katba ka High Court kam pat pyllait paidbah. Ka jingshisha ka neh ba ka kaiphot jurip ba la leh da ka Garuda la lap ba don tam u dewïong haduh 1.92 lak metric ton ha ki saw district”, u la ong.
Haba kylli, u Katakey u la ong ba uno-uno u dewïong ba lap shabar na ka jaka pynlang dewïong jong ka Coal India Limited u dei uba be-aiñ.
“Uno-uno u dewïong ba lap shabar na ka jaka pynlang dewïong ka CIL u dei lut uba be-aiñ, hadien ba la khang da ka NGT bad ba la pynskhem da ka Supreme Court. Ka Supreme Court ka la ong ba ym lah ban tih dewïong thliew khnai kaba mut tih be-aiñ, bad lada shah ban tih dewïong ka dei ban long hapoh jong ka MMDR Act”, u la ong.
Haba kylli shuh-shuh, u Katakey u la pynpaw ba um donkam ban pan jingshai na ka Sorkar halor kane ka jinglap ïa u dewïong ba la tih be-aiñ.
“Balei ngan pan jingshai na ka Sorkar? Nga don hangne namar ka hukum jong ka High Court. Kine ki jingjurip la leh da ka jingbthah ba nga la pynmih na ka por sha ka por, bad na kane ka kaiphot ba nga la ïohpdiang, ngan bishar ngan ai ka jingbatai jong nga halor kane ka kaiphot bad ngan pyntip sha ka High Court”, la ong u Katakey da kaba bynrap ba ka High Court kan sa shim kam halor kata.
