Shillong, Jymmang 19
U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma ha ka Lah Sngi U Blei ka 19 tarik Jymmang, 2025 u la leit ban hiar jurip dalade ïa ka Ïewduh na ka bynta ban peit ïa ki jingduna kiba ïadei bad ki jingbit jingbiang jong ki nongshong ïew bad ki paidbah nongwan ïew bad ha kajuh ka por ban sngap ruh ïa ki jingpynsngew bad ki jingeh jong ki nongshong ïew bad ki nongwan ïew.
U Myntri Rangbah u la ïathuh ba na ka liang jong ka Sorkar ka la dep ban mang tyngka ha ka bynta banyngkong kaba long T.6 klur na ka bynta ban siang bad pynbha ïa ki lynti syngkieñ ha Ïewduh da ki maw kiba la tip kum ki maw Sohra ïa kaba ka jingpyntrei ka dang ïaid haduh mynta.
Ha katei ka sngi ba u la hiar jurip sha Ïewduh, u Myntri Rangbah u la pynbna ruh ba ka Sorkar ka la mang sa T.15 klur na ka bynta ban shna pynbha ïa ki nala pyntuid um bad ban buh noh ïa ki pipe um kiba don ha lynti ha ki jaka bym ïohi ha kaba ïa kane ka kam yn sa sdang pyntrei noh shen ha ki khyndiat bnai ban sa wan.
U Myntri Rangbah u la ïathuh ba ka Sorkar kan sa mang biang ha ka bynta kaba lai ban shna sa ïa ki jingker-jingda kum ki tnum bad ban tei pynbha bad pynitynnad ïa ka Ïew baroh kawei khnang ba ki paidbah nongshong ïew bad ki paidbah nongwan ïew kin lait na kino-kino ki bor lynshop jong ka mariang.
Kane ka jingleit jurip jong u Myntri Rangbah sha Ïewduh ka long ruh hapdeng ka jingjur bad ka jinghap jong u ‘lapbah-‘lapsan ha kaba u la ainguh ruh ïa U Blei uba la ai ïa u slap ha katei ka sngi khnang ba un lah ban ïohi lut ïa ki jingeh jong ki paidbah ha ka por slap.
Ha kane ka sngi ba wan jurip u Myntri Rangbah, la synran lang da u Symbud Myntri Rangbah ka Jylla, u Bah Prestone Tynsong, u Myntri ka tnat ki kam jngohkai pyrthei ka Jylla, u Bah Paul Lyngdoh, ki tnat treikam bapher-bapher kiba kynthup ïa ka PHE, MeECL, ka Hima Mylliem nalor kiwei-kiwei.
Haba ai jingkren sha ki lad pathai khubor, u Myntri Rangbah u la ong ba la ïohi ba ki dang don shibun kiei-kiei kiba dang dei ban leh bad pynbha kum ka jingpyntuid ïa ka um sha nala bad ong ba kine baroh kin kynthup lang ha ka bynta kaba ar jong ka jingpyntrei kaba yn long ha ka projek kaba la mang T.15 klur.
“Ki dang don shibun kiei-kiei kiba dei ban leh, kumta mynta ngin sa pynkhreh ïa ka plan ban peit kumno ngin lah ban wanrah ïa ka jingpynbha ha baroh kawei ka ïewduh. Ngi sngewkhia bha ïa kane namarba jan palat shi lak ngut ka jingim jong ki briew, ka shong ha ka ïewduh, kumta ka long kaba kongsan bha ïa ngi ban pynthikna ba ngin pynneh ïa kane bad ban pynbha ïa ka,” u la ong.
Shuh-shuh, u la pynpaw ruh ka jingsngewkmen kaba khraw hadien ka jingïoh ban ïakren bad ki nongdie jingdie, ki nongrep, ki nongdie dukan ha kaba kala don ka jingai jingmut na ki nongshong ïew.
“Ngi la ïoh ïa ki jingai jingmut kiba bha bha bad ngi la shimkhia ïa ki. Ka dei ka jingleit jngoh kaba bha shibun bad ngi pynthikna ïa ki paidbah ka ïewduh khamtam ïa ka Hima, ki trai dukan bad ki khlieh nongsynshar ba ngin ïatreilang bad ki ban pynthikna ba ngin lah ban pynbha ïa ka jaka ha ïewduh baroh kawei,” u la bynrap.
U la ong ruh ba u khmih lynti ba hapoh ka bynta kaba ar, yn sa lah ban khot ‘tender’ noh kham kloi da kaba kyrmen ruh ba lehse hadien ar bnai, yn sa lah ban khmih lynti ba katto katne ki kam kin sdang noh shen hynrei namar ka jingpynthut jong u slap yn nym lah ban leh kham kloi ïa ka kam ha ka lynti kaba pura hynrei ka kam kan ïaid noh shen bad kan nym slem than.
Haba kylli halor ka jingpynheh ïa ki lynti ha Ïewduh, u Conrad u la ong ba kin nym lah ban pynheh ïa ki lynti kiba rit namarba ki don dukan ha ki bynta bapher-bapher ha ïewduh kaba lah ban pynthut pat ïa ka kamai-kajih jong ki nongshong ïew.
“Ngim kwah ban pynthut ïa ka kamai kajih jong ki paidbah. Kumta, kaba nyngkong eh kaba ngi leh ngi pyrshang ban pyndonkam ïa ka jaka ha ka rukom kaba kham bha bad kumta ki pipe ki long ka jingeh kaba khraw namar ki khang lynti bad ki shim shiteng ka jaka na ka surok bad ka lynti ïaid kjat. Lada ïa ki pipe yn thep noh shapoh bad lada yn tei ïa ki nala kiba bha, kan kham pynduna ïa ka jingpynwit ha ka lynti, kata ka long shisha ka jingthmu bad kata ka long kaba kane ka projek baroh kawei ka dei shaphang jong ka”, ong u Myntri Rangbah.
U la ong ruh ba ha ki por ban wan la khmih lynti ba yn sa lah ban buh shuh shuh ïa ki jingtei kiba kham bha bad kumno yn lah ban pynitynnad ïa ki jingtei bapher bapher bad ban pynbha ïa ki jingtei bad kata kan long shi bynta jong ka jingthmu.
