Ka rta hapdeng 9-19 snem ka dei ka por ba ki samla ki mad shibun ki jingeh: Conrad

"Kine ki jingpynlut kin wanrah ki jingmyntoi kiba khraw ha ki snem ban wan," la ong u Conrad.

Shillong, Jymmang 20

U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma ha ka Sngi Ba-ar u la ïashim bynta ha ka SPARK Summit 2025 kaba la long ha U Soso Tham Auditorium, Shillong ryngkat ka jingïadon lang u Myntri tnat Pule Puthi, Rakkam A Sangma, u MLA ka Kharkutta, Rupert M Momin, u Secretary ka tnat Pule Puthi, Swapnil Tembe bad u Director ka School Education & Literacy, Bah Banteilang Kharshandi, ryngkat bad kiwei pat.

Haba ai jingkren ha kane ka jingïalang, u Myntri Rangbah u la ong ba bun na ki paidbah ki sngewthuh ba ka Sorkar ka trei tang da ki skim bad ki program, hynrei u la pynshai ba baroh ki program ha ki bynta bapher bapher ki don ka thong kaba kongsan ban wanrah jingkylla sha ka jylla. U la kdew ruh ba ka bynta kaba kham heh ha ka jingïoh paidbah jong ka ri India ka dei hapdeng ka rta 15-19 snem, katba ha Meghalaya pat ka rta kaba bun eh ka dei kaba hap hapdeng 0-4 snem bad kumba 49% jong ka paidbah ka dei hapoh 20 snem ka rta.

U la ong, “Kane ka long ka jingeh hynrei ka dei ruh ka kabu kaba khraw bad ki program kum ka SPARK, Early Childhood Development Program, MPower, MGMP, YES Meghalaya, bad kiwei ki program ha ka sports, ki dei ki jingtei na bynta ka lawei.”

U Myntri Rangbah u la ong ruh ban pynkhlaiñ ïa ka jylla, donkam ban pynlut bad tei ïa ki samla naduh ka por ba ki dang rit. “Ka Meghalaya ka dei kawei na ki jylla kiba buhkhmat ïa ka rukom pynïaid lyngba ka life-cycle approach, bad ka don ki program na ka bynta ki khynnah rit, ki samla pule bad kiwei.”

“Kine ki jingpynlut kin wanrah ki jingmyntoi kiba khraw ha ki snem ban wan,” la ong u Conrad.

U la ong ruh ba ka rta hapdeng 9-19 snem ka dei ka por ba ki samla ki mad shibun ki jingeh bad donkam ïa ka jingïalam, bad ka dei ruh ka por ba ki donkam ïa ka jingïarap na ki nongïalam kum ka Avenues kaba pyntrei ïa ka program SPARK ban ai jingkyrshan, jingpynïar, jinghikai bad jingkyrsiew ïa ki samla, ba kin long ki nongshong shnong kiba don jingkitkhlieh bad kiba trei borbah.

Haba ïadei bad ka roi ka par jong ka jylla, u Myntri Rangbah u la ong, “Lada ngi kwah ban pynlong ïa ka Meghalaya kum kawei na ki jylla ba kynsai tam ha ka ri, ngi hap ban trei shitom bad ban tei napoh napdeng baroh ki bynta, hynrei watla don ki jingeh, ngi don ka jingsngewskhem bad ka jingïatylli ban pynkhlaiñ ïa ka jylla bad nga ngeit skhem ba lyngba kine ki program, ki polisi bad ka jingsngewthuh kaba shai, ngin lah ban poi sha ka thong.”

Ha kane ka jingïalang, u Myntri Rangbah bad kiwei ki heh Sorkar ki la sam tablet sha ki samla pule kiba kiew bha ha ka pule bad ki syrnod sha ki skul kiba la shim bynta ha ka program SPARK.

Ka SPARK kaba mut School Programs in Articulation, Resilience and Kindness, ka dei ka thong jong ka Sorkar ban ai bor ïa ki samla pule ha ki sap ban kren paidbah, ban shah tyngeh, bad ban sngewthuh shimet. Ka dei ka bynta jong ka National Education Policy (NEP) bad la ithuh ïa ka kum ka nuksa ba bha da ka tnat pule puthi ka Sorkar Pdeng.

La pyntrei kam ïa ka da ka Avenues kum shibynta ka jingïatreilang bad la kyrshan da ka Samagra Shiksha hapoh ka tnat Pule Puthi.

Ka program ka la pyni ïa ki jingjop ba paw shabar ha kaba ki khynnah ki la nang bha ha ka jingïakren paidbah, jingpyrkhat donbor bad ka jingstad jingmut ha ka mynsiem.

La sakhi ruh da ki jingïalehkai bad ki jingïatreilang jong ki khynnah, kiba la pynpaw ïa ki jinghikai da ka jingsngew sarong bad jingsngewskhem.