
Shillong, Jylliew 02
Ka State Education Mission Authority of Meghalaya (SEMAM), Samagra Shiksha ha ryngkat ka jingïatreilang bad ka Indus Action ka la pynlong ïa ka prokram pynsngewthuh paidbah bad ka jingai jinghikai ïa ki nongshim bynta na ka bynta baroh 12 tylli ki distrik jong ka Jylla.
Kane ka prokram ka long halor ka jingpyntreikam ïa ka Section 12(1)(c) jong ka aiñ na ka bynta ka hok ki khynnah ban ïoh ïa ka jingpule laitluid lane ‘Right of Children to Free and Compulsory Education (RTE) Act, 2009’, ïa kaba la pynlong ha ka ophis treikam jong ka DERT Annexe, Shillong kaba la sdang naduh ka 27 tarik haduh ka 30 tarik Jymmang, 2025.
Ha kane ka prokram la ïadon bynta da katto-katne ki ‘riew rangbah, kiba kynthup ïa u Swapnil Tembe, IAS, Secretary ka tnad Pule Puthi jong ka Sorkar Meghalaya bad u State Project Director ka SEMAM, Samagra Shiksha, Bah Banteilang J. Kharshandi, MCS, Director ka tnad pule puthi ha ki skul bad ka thoh ka pule bad Deputy State Project Director, SEMAM, Samagra Shiksha, u Dr. Andrew Warjri, Officer on Special Duty, Samagra Shiksha.
Ki nongïashim bynta ha kane ka prokram kaba saw sngi ki kynthup ïa ki ophisar na ki tnad pule puthi bapher bapher, kum ki ophisar ka pule puthi jong ki skul jong ka District, ki ophisar jong ka pule puthi jong ki skul sub-divisional, ki District Mission Coordinator, ki Block Mission Coordinator, ki State, District bad Block MIS Coordinator, ryngkat bad ka kynhun jong ki Resource Person na ka Indus Action.
U Swapnil Tembe, IAS haba ai jingkren u la pyntip ba katkum ki kyndon kiba don ha ka Section 12(1)(c) jong ka aiñ, ka bthah ïa ki skul kiba dei ki skul shimet ba kin pdiang ïa ki khynnah kiba wan na ki longïing-longsem kiba kham tlot ka ïoh-ka kot ha ka Klas-1, ki khynnah kiba dei na ki longïing-longsem kiba kham tlot bor kiba wan na ki ST, SC, ki khynnah kiba pang HIV, ki khunswet bad kiwei kiwei ha ka dong ka thaiñ bad ban ai ïa ka jingpule kaba khlem donkam jingsiew tad haduh ban da pyndep ïa ka katkum ka jingpynbeit ba la buh hapoh ka Section -12(1)(c) jong ka Hok jong ki Khynnah ban ïoh jinghikai laitluid.
Ha ka jingai jingshai shaphang kane ka bynta, u la pynpaw ba baroh ki skul shimet kiba la ithuh khlem jingïarap ha ka Jylla, ki dei ban buh kyrpang ym duna ïa ka 25% na ki jaka shong jong ki naduh ka kyrdan rung klas 1 shaneng na ka bynta ki khynnah EWS bad DG.
U la ban jur ruh ba ka jingpule lang ha kawei ka skul kan wanrah ïa ka jingïadon bynta lang, kan pynkut noh ïa ka jingshah ñiewbeiñ bad jingshah lehbeiñ ha ka bynta kaba duk jong ka imlang sahlang, bad kan pynskhem ïa ka jingïadei hapdeng ki khynnah.
Na ka liang u Bah Kharchandi, MCS u la pynpaw ba lyngba ka jingpyntreikam ïa kane ka bynta, kan ïarap ïa kiba bun ki longïing kiba duk bad ki khynnah ha kylleng ka jylla ban ïoh ïa ka lad na ka bynta ka jingpule jong ki da ka jingpule kaba laitluid bad kaba dei ban ïoh. Kane ka jingpynbeit ka pynthikna ba ki khynnah na kine ki kynhun kin ïoh ïa ka jingpule kaba bha khlem da ïakynduh ia ki jingeh ha ka bai lutksan.
U la kyntu shuh shuh ïa baroh ki nongshim bynta, kynthup ïa ka tnad pule puthi jong ka District, ki skul shimet, ki kmie ki kpa, ki nongsumar bad ki paidbah ba kin wan shakhmat bad trei ha ka rukom ïatreilang katba ki dang pyntreikam ïa ka RTE 12 (1)(c). Kane ka prokram ka thmu ban pynsngewthuh, ban hikai ia baroh ki ophisar, bad ban tei ïa ka bor hapdeng ki nongshim bynta ban pynthikna ïa ka jingpyntreikam kaba paka ïa ka RTE, Section 12(1)(c).
Ban pynkhlaiñ ïa ka rukom treikam, la thaw ïa ka web portal kaba la khot ka RTE Meghalaya Portal ban pynïasoh lang ïa baroh ki aplikeshon bad ka rukom pynrung kyrteng.
Kane ka rukom kan pynsuk ïa ki aplikeshon jong ki khynnah skul, ka jingpynrung kyrteng skul, bad ka rukom treikam bad jingpeit bniah jong ka tnad. Kane ka portal kan pynbiang ïa ka jingkitkhlieh jong baroh ki nongshim bynta da kaba pynsuk ia ka rukom aplai bad jingpynrung kyrteng, pynsuk ia ki kam synshar, pynbiang ia ki lad ki lynti kiba biang ban pynbeit ia ki jingeh, ka jingshai bad ka jingkitkhlieh.