Shillong, Jylliew 16
U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K. Sangma ha ka Lah Sngi U Blei u la ong ba ka Sorkar Jylla ka la pdiang ban ïakhun ïa ki jingeh ha ka ban pynkylla dur ïa ka tnad ka koit ka khiah hapoh ka Jylla.
U la ong ba ka tnad ka koit ka khiah ka ïai bteng ban shah iehnoh beiñ namar ki daw bapher-bapher, hynrei ka Sorkar ka la shim ïa ka jingkitkhlieh ban pynbeit ïa ka jinglong-jingman lyngba ki jingpynkylla ha kane ka tnad.
“Ka jingthmu jong ngi ka long ba kino-kino kiba donkam jingsumar kim donkam ban leit shabar ka Jylla. Ka tnad ka koit ka khiah kan sa kylla dur ha kata ka rukom ba ki nongshong shnong ka Jylla, ka thaiñ, bad ki ri marjan kin phai khmat sha ka Meghalaya na ka bynta ka jingsumar jong ki. Ka long ka jingthmu kaba heh, hynrei ngi la buh ïa ki thong bad pynkhreh ïalade na bynta kane ka kam. Ka long ka jingïaid lynti kaba jngai-to ngin buh shai ïa ki thong jong ngi, to ngin bei tyngka, bad to ngin thaw ïa ka basa jingim. Ka koit ka khiah kam dei tang ka kamram jong ka Sorkar Jylla; kiwei pat ki nongshim bynta ruh ki don ka bynta kaba kongsan,” u la ong haba ai jingkren ha ka ‘Health Summit’ kaba nyngkong eh, kaba la long ha Shillong.
Ha kane ka sngi, ka Myntri ka tnad ka koit ka khiah, Dr. Ampareen Lyngdoh lem bad ki nongshim bynta ba kynthup ïa ki nongmihkhmat na ki ‘hospital’ bapher-bapher na kylleng ka Jylla ki la ïashim bynta ha kane ka jingïalang.
Haba kren halor ka jingkut jingmut jong ka Sorkar ban pynkhlaiñ ïa ka rukom ai jingsumar, u Myntri Rangbah u la ong, “Ka koit ka khiah ka dei kawei na ki païa ba kongsan tam jong ka jingsynshar, bad na bynta jong ngi ha Meghalaya, ka la neh kum ka ‘agenda’ ba ha khliehduh jong ngi.”
“Kane ka jingïalang kam dei tang shaphang ki jingkheiñ hynrei shaphang ki jingmih nangne-kumno ki jingbei tyngka ki kylla sha ki jingpynbha ba shisha ha ka jingim jong ki briew jong ngi,” la bynrap u Myntri Rangbah.
Haba pyntip ba ka Jylla ïa mynta ka mang palat 8% na baroh ka mang tyngka jong ka sha ka koit ka khiah – kaba heh tam napdeng ki Jylla ha India, u la pynpaw ba kane kam dei tang ka jingkheiñ-jingdiah jong ka Mang Tyngka hynrei ka jingpynpaw ïa ki jingthmu ba kongsan jong ka Jylla.
“Ha kine ki hynñiew snem ba la dep, ka Sorkar ka la pyllait ïa ki sienjam bapher-bapher ban pynbha ïa ki jingtei, ka jingdon ki nongtrei , ka jingpdiang ïa ka teknoloji, bad ka jingsuk ha ki liang bapher-bapher”, u la pyntip.
Da kaba pynpaw ba ha ka por ba kane ka Sorkar ka la shimti ha u snem 2018, ka Jylla ka la ïakynduh ïa ka jingsahkut (backlog) kaba palat 500 tylli ki kam doktor. Namar ka jingpynslem ban thungkam lyngba ka MPSC la palat saw snem, ka Sorkar ka la rai ban thaw ïa ka Meghalaya Medical Services Recruitment Board (MMSRB), kaba la thungkam ïa palat 500 ngut ki doktor hapoh lai bnai.
Ha kane ka jingïalang, u Myntri Rangbah ka Jylla bad Myntri ka Koit ka Khiah ki la aiti ïa ki shithi thungkam sha 164 ngut ki nos bad 78 ngut ki ‘Auxiliary Nurse Midwive’ (ANM) bad 181 ngut ki nongtrei AYUSH kiba hap hapoh ka National AYUSH Mission.
Haba kubur ba kiba bun ki jaka ai jingsumar – PHC, CHC, bad ki Civil Hospital, hashuwa, ki la don ha ka jinglong-jingman ka bym biang, u la pyntip ba ha kine ki khyndiat snem ba la dep, la pynlut bun ka pisa ban pynbha ïa ka jinglong-jingman jong ki, da kaba pynleit jingmut ha ka ban tei ïa ki jaka ai jingsumar kiba khlaiñ bad kiba kloi ban phai khmat ne shimkhia.
“Ka jingkylla ha ka liang ka ‘digital’ ka la long ka bynta kaba kongsan. Ki jingmyntoi na bynta ki ASHA, kiba la pynslem shuwa namar ki kot ki sla, mynta ki la ïaid shakhmat bad la pyllait hapoh shi taïew lyngba ka rynsan ba la pynkylla ‘digital’,” u la ong.
Ha kane ka jingïalang, la pyllait ruh ïa ka ‘Antibiotic Policy’ jong ka Jylla.
