
Shillong, Naitung 11
Kum ka dak ban sah kynmaw bad sngew sarong ïa ka jylla Meghalaya, ka nongkiew lum Everest kaba khynnah tam na kane ka jylla ka Rifiness Warjri ka la aiti ïa uwei u maw ba ka la lum na kliar jong u lum Everest sha ka tnat Directorate of Mineral Resources ha ka Sngi Palei.
Kane ka nongkiew lum, 20 snem ka rta, kaba la pynïasoh bad kawei ka kynhun kaba rit hynrei kaba pawnam jong ki nongkiew lum Everest na Meghalaya. Lai ngut kiwei pat kiba la kiew ïa u lum Everest shwa jong ka – ki la batai ïa ka jingaiti kum ka jingburom ïa ka jylla trai jong ka bad ka prat lynti ban ai mynsiem ïa ki pateng ban wan.
Ka jingsah pateng (legacy) ka la sdang na u Gary Jarman Lamare, nongshon dur jong ka Discovery Channel uba la poi ha u snem 2012, bud pat sa ka Wansuk Myrthong kaba dei ka pulit constable ha u snem 2013 bad ka Dolyne Kharbhih kaba dei ka cadet barim jong ka NCC kaba la poi sha kliar (reached the peak) ha u snem 2016.
Ka Rifiness ka la lum ïa utei u maw nongmuna (sample) ha ka jingleit jong ka kaba jop ha kaba sdang jong une u snem bad la pdiang sngewbha ïa ka da u Director jong ka tnat Mineral Resources Mardondor Tongper, uba la batai ïa katei ka jingleh kum ka ban sah kynmaw bad ka jingai mynsiem.
“Une u maw u long kham palat ban ïa ka lyngkhot jong u lum Everest – u dei u lyngkhot jong ka jingshlur, ka jingaiti lut, bad ka mynsiem bym lah ban shah rem jong ki samla ka Meghalaya,” la ong u Tongper.
“Ngin pynneh-pynsah ïa ka kum ka dak jong ka jingtbit bad kum ka jingpynkynmaw ba wat ka bneng ruh kam dei ka pud ne bakut haba ki samla jong ngi ki nud ban thrang bad angnud ban pynurlong ïa kaei ba ki thmu,” u la ong.
Ka Rifiness, kaba la long ka briew kaba dang rit tam ka rta na Meghalaya ban kiew sha u lum ba jrong tam ha ka pyrthei, ka la ong ba katei ka jingleh ka dei ka rukom siew kylliang da ka jingwanrah burom jong ka sha ka jylla bad ban ai mynsiem ïa kiwei pat.
“Ka jingkiew lum Everest ka dei ka kam kaba eh tam kaba nga la ju leh, hynrei ka la hikai ïa nga ba ym don ka thong kaba jrong palat ban kynjoh lada phi pynkhreh, ngeit bad leh kaba bha tam haduh katno phi lah,” ong ka Rifiness.
“Nga la kwah ban iehnoh shadien ïa kaei-kaei kaba pynkynmaw ïa ki samla na man la ki kyndong jong ka jylla jong ngi ba ngi long kiba lah ban poi ne ïoh ïa ka jingkhraw,” ka bynrap shuh-shuh.
Mynta ïa une u maw lyngkhot na u lum Everest la buh ha ka jaka jong ka Directorate kum ka jingpyni (geological) bad ka jingpynshlur kaba ai mynsiem ïa ki nongwan jngohkai, ki samla pule, bad ki nongkiew lum kiba don kane kajuh ka jingsngewtynnad.
“Une um dei tang u maw- ka la dei ka khana jong ka jingïaishah jingtrei shitom, bad mynta ka long ruh ka jingangnud jong iwei-pa-iwei samla na Meghalaya ban pynurlong ïa ka jingphohsniew,” bynrap biang u Tongper.
U heh ka DMR u la ai khublei ruh ïa ka Rifiness ha ka jingdon lang ki ophisar bad ki nongtrei jong ka DMR ha katei ka sngi.
Ka Rifiness ka la ai khublei ïa U Blei bad ïa ka ïing ka sem jong ka, ki nonghikai ha katei ka kam, nalor ka sorkar jylla na ka bynta ka jingkyrshan jong ki ha baroh kawei ka jingleit jngohkai jong ka, da kaba kdew ba ka kyrmen ban bteng ban pyndonkam ïa ka rynsan jong ka ban pynshlur ïa ki jingïalehkai, ki jingleit jngohkai pyrthei, bad ka jingpynsngewthuh ïa ka mariang hapdeng ki samla.