
Shillong, Naitung 16
Ka Chairperson jong ka Meghalaya State Com-mission for Protection of Child Rights (MSCPCR), ka Agatha Sangma ha ka 16 tarik u Naitung, 2025, ka la leit ban aiti da ka dorkhas sha u Myntri ba dei khmih ïa ka tnat Social Welfare, u Bah Paul Lyngdoh, ban pynthikna ban thaw ïa ki jaka jyrngam bad ki jaka lehkai na ka bynta ki khynnah ha ki jaka sor bad ha kiwei-kiwei ki jaka bad ban thaw ïa ki kyndon Standard Opera-ting Procedure (SOP) na ka bynta ki khynnah kiba leit skul sha kiwei pat ki bynta ka Ri ba la phah da ki ‘riewshimet ne ki kynhun seng, khnang ba kin ïoh ïa ka jingshngaiñ bad ba ka Sorkar kan tip pura shano kine khynnah ki don ne ha ki jait jinglong kiba kumno ki im ne ha ki jait jaka pule kiba kumno la phah ïa ki namarba bunsien tang haba jia kaei-kaei kaba sngewsih, ka Sorkar kan sa ïoh jingtip.
Haba kren sha ki lad pathai khubor, ka Agatha ka la ong ba ha kane ka jingïakynduh ïa u Myntri, ka la don ruh ka jingïakren ha kaba ïadei bad ka SOP kaba bniah, hadien ka jingïalang jong ki tnat ba bun jait kaba dang shu dep shen ha kaba la ïashim bynta da ki heh na ki tnat Pule Puthi, ki Pulit, ka tnat Aiñ, bad ka tnat ka koit ka khiah.
Ka Agatha ka la ong ba ka SOP ba la tyrwa da ka Commission ka thmu ban pynlong ïa ki ‘riewshimet bad ki seng ban bud ïa ki kyndon kiba shai shwa ban rah ïa ki khynnah shabar ka Jylla.
“Ki hap ban don katto-katne ki SOP kiba ki dei ban bud namar bunsien ki khynnah ki shah ïalam bad ka Sorkar kam tip eiei hynrei tang haba jia kaei-kaei kaba shyrkhei ngin sa ïoh jingtip shaphang kane. Kumta ngi donkam ban ïada ïa ka da kaba pynthikna ba ka jinglong jingman ka long kaba ngin lah ban tehlakam, bad ba ngin tip pura shano kine ki khynnah ki don, ha kiei ki jaka kiba ki shong ki sah bad ki jait jaka jingpule aïu ba la phah ïa ki. Hato kine ki jaka pule ki dei kiba la ithuh bad hato ki Hostel ruh ki long kiba ki buh katkum ka aiñ?,” ka la ong.
Ka Chairperson ka la ong ba kane ka dei ka jingai jingmut jong ka Commission ba dei ban don ïa ka SOP bad kumta la shim ïa ki tnat bapher-bapher ha ryngkat ki jingai jingmut jong ki halor kano ka jait SOP kaba dei ban thaw da kaba kyrmen ba ka Sorkar kan rah ïa kane sha shakhmat bad ban thaw ïa ka.
“Shisien ba ngi la don ïa ka SOP ngin sa don shisha ïa ka thup jong ki jaka pule namar kin hap ban bud ryntih ïa ki SOP shwa ba kin rah ïa ki khynnah shabar ka jylla,” ong ka Chairperson. Nalor kata, ka Chairperson ka la ong ruh ba haba don kino-kino ki kam thombor bad ki jingban beiñ pyrshah ïa ki kynthei bad khynnah, kum ki paidbah ki dei ban don ka mynsiem ïatiplem ban pyntip sha ki bor ba halor.
Ka la ïathuh ba kum ka Commission ka la pynlong shibun tylli ki prokram ai jinghikai sha ki skul halor ki kam thombor bad ki kam banbeiñ pyrshah ïa ki khynnah bad kynthei. Haba pynpaw ïa ka jingsngewkhia halor ka jingkiew ki kam runar pyrshah ïa ki kynthei bad ki khynnah, ka Chairperson ka la ong ba ka jingeh ka pyni ïa ka jingbym lah jong ka imlang-sahlang da kaba khot ïa ka jingdonkam ka jingïatylli bad ong ba ki longïing, ki nonghikai, bad ka imlang-sahlang baroh kawei ki dei ban mih shakhmat ban ïada ïa ki khynnah bad ban ïarap ban ïada na kum kine ki kam runar.
“Ka la don ka jingjia dang shen ha kaba kawei ka kmie ka la kyntait ban ujor ejahar namarba u nongleh kam sniew u dei u bahaïing bahasem jong ka longïing. Kumta, ha ki jinglong kum kine, ngi donkam ban wan shakhmat bad ong ba kane ka long kaba bakla bad ka Commission kan tuklar, ki pulit kin tuklar bad ki bahaïing kin hap ban ïatreilang ban pynthikna ba phin ym buh kyndon ïa kine ki jait jingjia bad phin ym kheiñ ïa ki kum ki nongshah lehbeiñ hynrei kum ki nonglait im,” ka la ong.
Ka la ong ba ki jingjia thombor pyrshah ïa ki kynthei ki dei ki kam kiba la ju jia naduh ki por kiba mynshwa hynrei mynta pat kine ki kam ki la kham paw pyrthei bha namar ka jingkhlaiñ ki social media bad ong ba kum ka imlang-sahlang ka dei ban don ka jingkitkhlieh ban ai jinghikai naduh ki khynnah haduh ki rangbah ban lait na kino-kino ki kam sniew.