Kut noh ka Behdeiñkhlam ba heh tam ka Rilum Jaiñtia, poi 64 tylli ki rong ki rup ha Aitnar

U la pynpaw ruh ka jingsngewdiaw halor ka jingkiew jong ki briew kiba ïabit ïa u khñiang HIV/AIDS kumjuh ka jingkiew ki briew kiba pyndonkam ïa u drok hapoh ka District.

Jowai, Naitung 22

U Myntri ka tnat Sports and Youth Affairs ka Sorkar Jylla, Bah Sha-kliar Warjri ryngkat u Myntri ka tnat Revenue & Disaster Management bad MLA ka thaiñ Ma Kyrmen Shylla, ki MLA, u CEM JHADC Ma Thombor Shiwat, ki MDC ka JHADC, kumjuh ki ophisar Sorkar bad ki phew hajar ngut ki paidbah ki la wan sakhi ïa ka sngi pynkut jong ka lehniam Behdeiñkhlam kaba heh tam ka Rilum Jaiñtia ba la pynlong da ka Seiñraij Tuber ha Tuber Kmai Shnong, East Jaiñtia Hills District ha ka 22 tarik Naitung.

Ka lehniam Behdeiñkhlam ka sdang naduh ka 19 tarik Naitung bad ïa ki jinglehniam bapher bapher hapoh ki “Soo sngi Le ïaw” la pyndep da u Lyngdoh, Wasan, Sangot bad kiwei kiwei ki shakri niam.

Ha ka sngi pynkut, 30 tylli ki shnong, kynthup 19 shnong na East Jaiñtia Hills District bad 11 shnong na West Jaiñtia Hills District ki la wanrah haduh 64 tylli ki rong ki rup kiba la shna itynnad ha Aitnar ryngkat ka khubor sha u paidbah kynthup naduh ban pynduh jait u khñiang HIV da kaba kiar na ka jingshongkha pathar, ban ïakhun pyrshah ïa u drok, ban kiar na ka jingshongkha khynnah nalor kiwei kiwei ki khubor sha ki paidbah.

U Bah Shakliar Warjri ha ka jingkren, u la ai khublei Behdeiñkhlam ïa baroh ki khun ki hajar jong ka Seiñraij Tuber. U la pynpaw ruh ka jingkmen namar haduh mynta mynne dang pynneh ïa ka riti ka dustur, bad kane kan long ruh ka jinghikai na ka bynta ka pateng ka ban dang wan.

Katba na ka liang u Ma Kyrmen Shylla u la ban jur halor ka jingdonkam ïa ka jingïatreilang jong baroh kynthup naduh ki ‘riew shimet, ki longïing longsem bad ki nongshong shnong ha ka jingïakhun pyrshah ïa u drok khnang ban lah ban rat dyngkhong na kane ka jylla.

U la pynpaw ruh ka jingsngewdiaw halor ka jingkiew jong ki briew kiba ïabit ïa u khñiang HIV/AIDS kumjuh ka jingkiew ki briew kiba pyndonkam ïa u drok hapoh ka District.

“Ha ki jingsniew, ka district ka wan ha ka kyrdan kaba nyngkong hynrei ha ki kam kiba bha ka East Jaiñtia Hills District ka dang sahdien,” la ong u Ma Kyrmen bad bynrap ba kane kam dei ka jingkynnoh hynrei ka jingpynkynmaw ïa ki khun ka East Jaiñtia Hills bad ka rilum Jaiñtia hi baroh kawei bad lyngba kane ka rynsan u la khot la wer ïa baroh ban long ki nongai jingmut bad nongai jingkyrshan na ka bynta kito kiba la shah ktah khnang ba kin lait na u drok kumjuh ka HIV.

Ha shwa ban bret ïa ki rong ki rup ka la don ka jingïatan ne boh ‘Bhang’ kaba long kum ka jingïalehkai hapdeng ki ar kynhun, ka Phang-neiñ bad ka Phang-wah bad la don ruh ka jingïaslait ne ka jingïalympat ha kaba la jop da ka Phangneiñ bad katkum ka jingngeit la ong ba ha une u snem ka rep ka riang kan bha sha baroh arliang.