Bah l. n. Khardewsaw, Madanting, Shillong
Ha ki snem 1990 shaneng, nga la iohlad ban ïa kynduh nyngkong ïa uwei na ki Rangbah jong ka Seng Syngkhong Rympei Thymmai (SRT) bad hadien pat sa bad kiwei kiwei de ki nongïalam jong kane ka seng bad kiba la pynshai halor ki nongrim jong ka, kumta nga rung dkhot ban pynïasoh bad ka. La pynlong ïa ki jingïalang, khamtam hangne ha nongbah Shillong bad kumjuh ruh katto katne shabar ka sor Shillong. Manla u snem la ju pynlong ïa ka General Meeting bad ai Press Release ruh lyngba ki kot khubor khnang ban dup ïa tip paidbah, khamtam eh ki para dkhot jong ka seng, namar ha kito ki por ki telephone ruh ym pat da ïa don paitbah. Ki nongthoh bad jingthoh artikle ha ki kot khubor ban ïapynshai halor ka jingshim ne ai jait noh sha u Kpa bad ka hiar pateng ha ki khun shynrang, ha kito ki por ki la mih la jan manla u bnai. Kila long ruh ki por kiba khluid bha ban ïa kynthoh ne pynshai lyngba ki kot khubor halor kane ka phang. Kala long ka jingsngew shngain ïa ka Seng bad ïa ki dkhot jong ka ruh, namar ha kito ki por ka khlaiñ bad ki nongïalam jong ka ruh ki long kiba kit khia bha ban pynkhlaiñ ïa ka Seng. Ki nongïalam ba Rangbah jong ka Seng ha kito ki por ruh ki la ai mynsiem ïa ngi ki samla ba ka Seng kan ym kyllon ne jah kyrteng ne khylliap lama shuh.
Ka Ophis jong ka ruh ka la don, wat lada la shu buh shipor ha kawei ka dukan jong uwei na ki nongïalam ba rangbah jong ka Seng, Mar shiliang surok bad ka Ri Khasi Press ha Umsohsun Shillong,khnang ba ki nongïalam bad ki dkhot jong ka kin ïa ioh lad ban ia kynduh bad ban ïa phylliew jingmut kumno ban pynkhlaiñ ïa ka Seng.
Hynrei naduh bala pynkynriah ïaka Ophis jong ka na ka jaka kaba ka ju don mynshuwa, ym bna shuh, shano la rah bad la pynkynriah ïaka. Bad ruh ki jingthoh halor kane ka phang ai jait Kpa ka la kham kynjah ym ju mih shuh ha ki kot khubor, bad ruh la kane ka Seng SRT ka dang don ne ka la jah ne kala khylliap lama shisha seh mo?
Hynrei, ha kine ki khyndiat bnai ba dang shu dep, la ioh ha kawei ka jingïatyrko ha u 4 front media halor ka ain jong ka KHADC “ka Khasi Social, Customb of Lineage Act” bad ba la ioh jingmynjur ruh na u Lat ka jylla. Kumta nga la shu kyrmen ba ka SRT ka dang don tangba, kam da shimkhia shuh ba ïa kyllur halor kane ka phang. kumjuh, ha kine ki bnai kiba dang shu dep la iohi ha kawei ka kot khubor ba la thoh da i Bah H. K. S. Marbaniang halor kane ka juh ka phang. Nangta de sa ha u D. D. News Channel Megh, ruh ka la don ka jingiatyrko halor ka PIL ba la file da ka SRT ha High Court, Meghalaya. Kyrmen ba ka High Court Meghalaya ba don burom kan pynksan ïa ka SRT, namar mynshuwa ruh ki la don ki briew kiba ai case kumne ïa kiba thoh / shim ïa ka jait u Kpa bad ki la ioh ïa ka jngpynksan sha ki khun. ñiuma, lada long kumno kumno ruh, kum uwei uba la ai don bynta naduh mynshuwa, nga kwah ba ki nongïalam jong kane ka Seng SRT ba kin dang ia kyllur halor kane kajuh ka phang, khnang ba ki khun samla kiba sngew ïahap jingmut halor kane, ban ai jait noh sha u Kpa ba kin dang ïa ioh mynsiem ban ai jingkyrshan ïa ka Seng, la ka long da kaba rung dkhot ne ai jingkyrshan ne shabar ruh. Kumta, la kyrpad ïa ki nongïalam jong ka Seng ba kin pyllait khubor ne da kino kino ki lad lada don ki jingïalang, khang ba kiba kwah ban wan sngap kin ioh iawan ban ai mynsiem ne kiba kwah ai jingkyrshan kind ang ai jingkyrshan tyngeh ïaka Seng.
