Shillong, Nailar 05
Ka Sorkar Jylla ha ka 05 tarik u Nailar 2025 ka la sam ïa ka bai pynkynriah jaka (relocation allo-wances) sha ki nongdie jingdie kiba la shah pynkynriah na lynti ïaid kjat ha surok Khyndai Lad sha ka jaka die jingdie kaba la buh kyrpang ha ka jaka ïeng kali jong ka Meghalaya Urban Development Aut-hority (MUDA) Khyndai Lad.
ïa ka song pisa ba T.10 hajar na ka bynta iwei pa iwei ki nongdie marbam la aiti da u Symbud Myntri Rangbah ka Jylla u Bah Sñiawbhalang Dhar bad u Myntri ka tnad kam jngohkai pyrthei u Bah Paul Lyngdoh ha kaba kine baroh arngut ki la ïaroh ïa ki nongdie jingdie madan namar ka jingïatreilang jong ki bad kila batai ïa ka jingjop ban pynkynriah jaka kum ka ‘jingjop’ na ka bynta ka Sorkar bad ki nongdie jingdie madan.
Haba kren sha ki nongdie jingdie madan ha Khyndai Lad na ka liang u Bah Sñiawbhalang Dhar u la pynthikna ba ka Sorkar ka thmu ban ïada bad kyrshan ïa ki briew baroh.
U Bah Sñiawbhalang Dhar u la pynpaw ka jingshaniah kaba pura ba ki paidbah kin ai ka jingïatreilang ban pynurlong ïa ka thong ban pynlong ïa ka Nongbah Shillong kum ka Nongbah kaba khuid tam ha ka ri India.
U la ong ba ka Sorkar ka la pynthikna ba ki jaka die jingdie madan kin don ki jingdonkam ba kongsan kum ka jingkhuid jingsuba, ka um dih, bad ki jaka leit shabar ruh kumjuh.
“Nga la khot ïa ka jingïalang ha ka taïew ba la dep bad nga la bthah ïa ki ophisar ban pynneh ïa ka jingkhuid jong ka jaka die jingdie madan” la ong u Bah Sniawbhalang, da kaba u la kyrpad ïa ki nongdie jingdie madan ban pyntip ïa kino kino ki jingeh namar ba ka jingkhang jong u ka plie beit na ka bynta ki paidbah.
U Symbud Myntri Rangbah u la kubur ruh ïa ki jingeh ba ki nongdie madan ki ïakynduh ha ka por ba kylla hynrei u la pynpaw ïa ka jingshaniah ba kin roi ha ka khaïi pateng ha ka por ban wan baroh.
U la kyntu ïa kito kiba pyrshah ïa ka jingpynkynriah jaka ba kin ïasnohkti lang bad ka Sorkar ban pynthikna ïa ka jingkhuid jingsuba bad ka roi ka par jong ka sor Shillong.
“Sngewbha kynmaw ba ki jingeh ki dei ban pynbeit ha ka miej ym ha surok. Ym don shabi khlem ka jingkhang. Kumjuh ruh ym don jingeh khlem ka jingpynbeit. Ngi don hangne ban ïada ïa la ki jong ki briew” u la bynrap.
U la ong ruh “Ngi ïaid ha ka lynti kaba dei. Ngi lah ban nym lah ban pyndep haduh ka thong kumba la khmih lynti hynrei ngi pyrshang katba lah ban ïada ïa la ki jong ki briew”.
U Symbud Myntri Rangbah u la ban jur ïa ka jingkitkhlieh lang jong ki nongshong shnong ban pynlong ïa ka Nongbah Shillong kaba khuid bad kaba itynnad. Ngi kwah ban pynlong ïa ka Nongbah Shillong kum ka Nongbah kaba khuid tam hapoh ka ri India. Ym don uwei ruh u briew uba lah ban pynkylla ïa ka Nongbah Shillong, hynrei baroh ki lah ban leh ïa kata daka ba ïarap ïa ka Sorkar ban pynurlong ïa kane ka thong” ula ong.
Ula pynbna ruh ba ka Sorkar kan dang ïai bteng ban trei ban pynbha ïa ki jaka die jingdie madan bad ban pynkynriah ïa ki nongdie jingdie na kiwei ki jaka ha ka rukom kaba la buh ryntih.
Haba jubab ïa ki jingkynthoh beh ïa ki nongdie jingdie madan, u Symbud Myntri Rangbah ula ong “Don kiba kylli ïa nga balei phi beh ïa ki briew jong ngi?, nga la ong ïa ki ba phi bakla namar ngi pyrshang ban buh ïa ki ha ka jaka kaba bha bad kaba la biang lut nadong shadong”
“Teng teng nga sngewsih ban ïohi ba ki nongdie jingdie madan ki die jingdie ha surok. Kumta kum ki nongïalam, nga sngew ba donkam ban leh ei ei na ka bynta ki briew jong ngi. Hooid, ngim lah ban ai katkum ka jingkhmih lynti jong ki hynrei ngin pyrshang ban ai ïa ki ïa ka jaka kaba biang bha”.
U Bah Sñiawbhalang ula pynpaw ruh ba ka kurim jong u ka ju leit thied jingthied naki ba die jingdie madan. “Phim ithuh ïa ka kurim jong nga, hynrei ka la dep ban leit ban thied jingthied na phi bad ka la thied bun ki tiar” ula ong.
Naka liang u Myntri ka tnad kam jngohkai pyrthei pat u Bah Paul Lyngdohbu la ïaroh ïa ka jingpynkynriah ïa ki nongdie jingdie madan na Khyndai Lad sha ka jaka ba la ithuh kyrpang kum ka “jingjop kaba khraw” na ka bynta ka Sorkar.
U Bah Paul ula ong ba ka rai ban pynlong ïa ka Nongbah Shillong kaba shngaiñ ïa ki nongleit nongwan ka dei ka sienjam kaba dei, da kaba pynthikna ba ki lynti ïaid kjat ki dei kiba la buh kyrpang na ka bynta ki nongleit nongwan bad kiba pyndonkam surok.
Ula pynkynmaw ruh da kaba pynskhem ba ka hok jong uwei kam dei ban pynkheiñ ïa ka hok jong kiwei pat.
“Ka hok jong nga ban lehkmen baroh shi miet kam dei ban ktah ïa ka hok jong u para marjan jong nga uba kwah thiah suk. Kumta, ka dei ban long lang kumjuh. Ka hok bad ki jingmyntoi jong ngi kim dei ban ktah ïa ka hok bad ki jingmyntoi jong kiwei pat” la ong u Bah Paul.
U Bah Paul ula pynpaw ïa ka jingdonkam ban buh hakhmat eh ïa ka jingshngaiñ bad jingsuk jong ki nongleit nongwan, da kaba ai nuksa ïa ki nongbah kiba la jop ban pyntreikam ïa ki jingtei kiba ïadei bad ki nongleit nongwan.
U la pyntip ba ka Sorkar ka la ai jingïarap pisa kaba T.20,000 na ka bynta iwei pa iwei ki nongdie jingdie madan nalor ki jingdonkam kum ka um dih, ki jaka leit shabar bad ka bording kaba biang.
“Ka Meghalaya ka dei kawei na ki khyndiat tylli ki jylla kaba la wanrah ruh da ka jingai jingkyrshan pisa na ka bynta ki jingdie madan haba ki Sorkar Jylla sha kiwei pat ki jaka ha ka ri ki ai tang ïa ki jaka. Hynrei ngi la ai ïa ki ym tang ïa ka jaka hynrei ngi la ai ruh ïa ki jingdonkam kum ka um dih, ka jingshna ïa ki jaka leit shabar, ka bording kaba biang bad kata nalor kane ka jingai jingïarap pisa kaba long T.2000 man u bnai naka bynta 5 bnai” la ong u Bah Paul.
U Bah Paul u la pynbna ba la sdang ban shna ïa ki 15 tylli ki jaka leit shabar ban pyndonkam daki nongdie jingdie madan.
U la pynthikna ruh ba ka Sorkar ka angnud ban pynlong ïa ka Nongbah Shillong kum ka Nongbah kaba khuid bad kaba itynnad, da kaba jop ban pynlong ïa ka Khyndai Lad kum ka jaka ïaid kjat.
