La shu ïa pynher ïa ki kali la kumba ym don shuh ki briew ha lynti

Tangba ong ba la ïoh ñiah kali ne arshaka, la shu ïa ñiah haduh ba la ishyrkhei sa ban peit.

Ka jingkhlad jong uwei u rangbah ha surok Laitumkhrah ha ka janmiet jong ka 4 tarik Nailar, 2025 namar ka jingshahtynrah ha kawei ka arshaka ha ka por ba u dang jam sha shiliang surok ka la pynmih biang ïa ka jingïatai halor ka rukom ñiah kali. Ka long shisha ka jingjia basngew sihkthang. Ka jingpyn hersted bad ka jingthurmur ki wan hakhmat eh ha kine ki sngi haba ngi peit ïa kiba bun ki nongñiahar bad saw shaka. Kam i don ka jingshngaiñ ïa ki nongñiah kiba pynher bad kiba thurmur bad kumjuh ruh ïa ki nongñiah kiba long jai-jai bad phikir bad ïa ki nongïaid lynti. Tangba ong ba la ïoh ñiah kali ne arshaka, la shu ïa ñiah haduh ba la ishyrkhei sa ban peit. Ka long shisha ka jingsyier ruh ïa ki nongïaidkjat namar kim tip ha kano ka por kin shu shah tynrah ei ha ki nongñiah thurmur. Ka jinglong adkar ha ka rukom ñiah ka la nangduna ha kiba bun la ka dei ha ki surokbah ne ha ki surok shnong.

Ngi shu ngeit ba kita kiba ñiah kali/arshaka ki dei kiba la ïoh ïa ka laisen ba thikna bad kiba da tip ïa ki aiñ ki kanun jong ka Ri India ha kaba ïadei bad ka jingñiah kali. Hynrei shisien peit, la ïohi ba don ki bym tip ïa u A ne u B jong ka rukom ñiah kali tangba ki ïoh pat thik-thik ïa kata ka laisen. Bad ngi tip ruh ba kam da donkam than ban ïa pule bad nang ïa ki aiñ ki kanun hashwa ban ïoh laisen namar kam dei ka kam kaba eh ban ïoh ïa ka na ki shlem treikam jong ki District Transport Officer (DTO). Ka rukom pynïaid ka long ha kata ka rukomba ka long shisha ka basuk ban ïoh laisen. Lyngba kata ka laisen pat, sa ïa ñiah haduh ban da ïapei sa ki briew ki bym tip ïa ka sdang ka kut. Ka jingleh khlemakor jong ki nongñiahar bad saw shaka ka kham paw bha ha ka por mynmiet. Ki shim kabu ïa ka jingkylluid jong ka surok bad ki sngew ba dei tang ma ki kiba ïaid miet. Ka dei ruh ka por ba ki pulit pynïaid kali ki la leitphai noh sha la ïing bad ym don mano-mano ki ban peitngor lane bat ïa kiba ñiah shongshit.

Ha ka jingñiah kali, nalade la sngewba la biang palat namar la ñiah ha ka rukom kaba dei, hynrei ngim tip pat ïa utai uba wan nadien lane na kynriang u long kumno, bad dei hangta ba sa mih ki jingtakhuh kali. Lada ngi shu kheiñ shngaiñ ba baroh ki ïa ñiah ha ka rukom ka ba dei, kata ka long kaba bakla. Hap ban ïa phikir bad peitngor. Ka long kumjuh bad ki nongïaid lynti. Dei ban da peit bha ha shwa ban jam na shiliang sha shiliang surok. Ha ki jaka ba don ki laiñ ronglieh lane ‘Zebra Crossing’, dei ban ïeng hangto bad hadien kata sa jam shashiliang. Hynrei kiba bun pat ki nongñiah kim tip ïa ka jingmut jong une u ‘Zebra Crossing’ namar ki ïa pynhersted ïa ka kali wat haba ki ïohi ba ki briew ki don hapoh jong une u laiñ ronglieh. Ngi nong kumno shuh ïa kiba kum kita ki nongñiah? Hato kam la dei ka por ban shu pynduh noh ïa ka laisen jong ki namar kim tip ïa ka aiñ bad ka jingmut jong uto u laiñ ronglieh?

Na ka liang ki pulit ki la dei ban pynshitom da kaba kham tyngeh ïa kiba pynkheiñ ïa ki aiñ ñiah kali ha ki rukom bapher-bapher bad ban thad madan ïa ki lyngba ki lad pathai khubor bad ki rynsan ‘Social Media’ la ki dei mano-mano ruh. Kam myntoi ban ïa buhrieh namar kat nang buhrieh, katta kin nang bun ki nongpynkheiñ aiñ. Lada pynmih beit shabar, kan pynshynraiñ ïa kiwei kiba don ïa kijuh ki jingthmu. Ngi ïohi ba dang shen na ka liang ki pulit pynïaid kali ki la shim khia ha ka ban pynshai sha ki nongñiah arshaka ïa ki kyndon bapher-bapher. Ban shu ïa sngap man-man bad shu peit da ki khmat ïa ki nongpynher kali ka long kaba bakla shikatdei. Ki dei ban sngewthuh ba u don u diengsympat haba ki leh ïa ka bymdei. Ha kajuh ka por, ngi kyntu ïa ki paidbah nongïaid lynti ba kin phikir bha sha ka diang sha kamon ban lait na ki jingma jingmynsaw.