Ka nongnah bad ki khana

Namar ki Melang ki wan na kane ka lynti ban ïaleh thma pyrshah ïa ki Nongnah. Bun kiba la ïap ha kata ka thma na baroh arliang.

Ka Nongnah mynta ka kynthup phra tylli ki kyntait shnong, ka Thangrai, ka Nongkdait – Nongdom. Ka Nongkdait – Nongtwah, Ka Domsohkhai, ka Mawhyndang, ka Nongktieh, ka Nongbah bad ka Mawtajam. Ka Nongnah ka hap ha ki lyhuh ka Riwar Sepngi kaba don hapoh ka Hima Maharam Syiemship. Ka Nongnah ka dei ka shnong kaba la ker sawdong da ki riatbah lait noh u Lum ka ïawpaw. Ka Nongnah ka long ka shnong kaba itynnad bad kaba la rim bha hapoh ka Ranikor Konstitwensi. Ka Nongnah ka jngai kumba 20 KM na Mawkyrwat ka Nongbah ka South East Khasi Hills District. Ka Nongnah shaphang shatei la ker da ka Phot Lyngon bad ka Wah Rilang. Shaphang mihngi la ker da ka shnong Keniong, Mawpud, Dommawlein  bad ka Wah Umngi. Ka Nongnah ka long ruh ka shnong kaba pawnam namar ka dei ka jaka ïaleh thma bad u phareng ha Tynrong riat Bamon.

Ka long ka jaka kaba ka ïeng pyrshah ïa ki phareng ha ka por u Sngap Sing Syiem, u long Syiem ka Hima Maharam ha u snem 1833 – 1839. Ka Nongnah ka don ki jaka jngoh kai kum ka Krem Mawtynniang, ka pung sum shrieh bad ka diengjri kaba long kum ka jingkieng ban kiew ban hiar ha lynti ban lait sha synrang wahtit kaba don shaphang sepngi ka shnong Thangrai. Ki riew tymmen ki ïathuh ba shuwa u snem 1833 ka la don ka jingïaleh thma pyrshah hapdeng ki Melang ki nongshong shnong ka Hima Langrin bad ki Nongnah.

Ka jingïaleh ka long kaba jur bha. Ki ïaleh thma hajan kawei ka sohyieng ka wah Rilang. ka don ka jaka haduh mynta la khot ka longtoi Molang hajan ka wei sohyiang. Namar ki Melang ki wan na kane ka lynti ban ïaleh thma pyrshah ïa ki Nongnah. Bun kiba la ïap ha kata ka thma na baroh arliang. Sa kawei de ka khana haba leit na shnong Thangrai ka lynti ban leit sha Phlangmawprah sha shiliang ka wah Rilang ka Hima Langrin ka don kawei ka kshaid ha wah Rilang kaba la tip kum ka kshaid TIROM ka long ka kshaid kaba heh bha ha wah Rilang. Tang ka shitom ïa ki nongjngohkai ban leit shaduh kane ka kshaid namar hap ïaid da kaba kiew bad hiar ka lynti khlaw khohruh khohram ym duna ïa ka lai kynti ban poi sha kane ka kshaid kaba don ha wah Rilang.

                                            C. B. Iawphniaw