D H Kharkongor
Ngi lah rung mynta sa sha u bnai uba khatar, u Nohprah. Nga ngeit namar kata ba baroh baroh ki lah dep ban ïanoh ïa la u jong u ‘Prah’. Ki lah ïa dep ruh de ban pynpoi tiap ïa uta u Kba u Khaw tad haduh la ki Thiar. Ki lah ïa dep ruh de tad haduh kaba lum kaba lang lane ban pynkhuid tad haduh ïa u skum kba, na la ki jong ki pynthorkba. Te kumta ka jingjahthait bad ka jinghun mynsiem ïa u nongrep. Nangne sha khmat ki pynthor kba kin sa rkhiang bad kin sa nang tyrkhong biang ruh raw. Ki masi ki blang ruh kin sa nang ioh lad ban krih laitluid katba ki sim bneng pat ruh kin nang ïaipuh sahuh ïa kat u sohkba uba dang sah, uba la hap noh hangne bad hangtai. Te wei ba la sdang ka shuti Tlang ba wat ki khyllung ki khynnah pat ruh kin sa nang pynshongshit shuh shuh, da ka jingkrih laitluid ka jong ki, ïa ka shnong ka thaw hi baroh kawei, kynthup ïa ki bri, ki pynthor lyngkhud bad ki phud um kiba la nangswai.
Ka Shuti Tlang kane ka la sdang.Te kumta ka jingsdang jong ka jingjahthait kaba naduh ïa ki khynnah skul, ki nonghikai skul tad haduh ïa ki kmie ki kpa. Ka Shuti Tlang ka dei ka kabu ïa ki khynnah skul ba kin kletnoh shwa shipor ïa la ki kot pule lane ïa ka pule puthi. Ka kabu ba kin thiah kynjai tad haduh ynda ki la hun hi jrut. Ka kabu ba kin ioh lad ban ïalehkai tad haduh ka prem-mied.Kumta ka jingjahthait kaba kumba arbnai wat ki kmie ki kpa ki jong kiwei ba kim donkam shuh ban khohreh, kata, tad naduh ka pynkhreh ‘Tiffin’, ka pynkhreh skul, ka leit on skul bad tad haduh ka leit shaw skul. Nangne sha khmat ki skul kin sa kynjah jlangjlang katba ki shnong ki thaw pat de kin sanang shongshit.Ka jingpynshisha ïa ka jingong ka jong u Eklesiastis ba ka don ka por lane ka aiom, kaba lem bad ka jingthmu, ïa kiei kiei baroh.
Naduh ki khñiang ki ksiah, ki sim ki doh, ki mrad ki mreng tad haduh ki dohkha doh pnat ki tip da kumno ba kin im katkum ka aiom. Ym tang ba ki tip ïa ka por ka ïa hynrei ki da tip ruh biang biang da kumno ba kin siewspah hok ïa ka por kaba kordor. Kim ju buhteng tang haduh ynda dier than eh lymne laplah than eh kum ngi u khun bynriew.
Ka Tlang kane ka la sdang wei ki dkhiew ki la rung lut sha la ki kut kiba syaid. Ki la rung khop hangta ha kaba ki la kynshew lypa ïa la ka jong ka bam, ka ban neh baroh shitlang. Ka long ruh kumta kum juh bad ki ngap. Ki bseiñ ruh ki la leit ban bsut bad ban kli ïalade khop, sha la ki thliew ki syar kiba syaid. Ki jakoid japieh ruh ki lah leit ban shong beitnoh khop khop bad jar jar ha la ki jong ki jakarieh kiba syaid. Ki sim bneng ki bym lah ban shah ïa ka jingkhriat jong ka Tlang ruh ki la her noh bak sha ki jaka kiba kham syaid. Ki dohkha dohpnad pat de ruh ki lah leit ngam noh sha ka jingsyaid jong ka jingjylliew jong ki thwei. Ki dohkha dohpnad kin mih nangta tang tyngkhat eh, kata, tang ban ioh ïa ka bam kaba kat ba kin shu lait na ka jingiapthngan. Kane kaei kaei kaba pyndiaw mynsiem pat de ia ki rawon kiba da ieit shisha ïa ka khwai dohkha.Wat ki ksew ruh ki la kham duna naduh ka jingkrih makia, kaba sharum shaneng, tad haduh ka jingwiar bad ka jingjlew. Ka sngi kaba ha sahitbneng ruh ka shat jem jai, tang kat ban syaid. Ka Tlang ka dei ka por kaba nga imat kumba wat ka mei mariang ruh ka da long kynjai bad jar jar.
Jin lada ngi u khunbynriew ruh ngin nang lem ban long kumba long ka mei ma-riang lem bad baroh ki jingthaw kiba im kiba don ha ka.Kiba bun napdeng jong ngi te kim nang.Ki im la kumba kim lap lieng la ïa kaei kaei ruh. La shu lap lah seh la ïa kaei kaei ruh. Ym don shuh ka jingïaishiah (patience) la ïa kaei kaei ruh. Ka poi haduh u pud ba wat lada i kumba la don lut ne biang lut nadong shadong pynban dang kwah ban ioh kam trai sa ïa ka lyer. Kwah ïoh noh pat de ruh mynta mynta hi. Ym lah ban ap lane ban ïaishah ïa ka por ka ïa. Namar ka jingkwah ban iohnoh mynta mynta hi ba poi haduh u pud ban leit mareh sharum shaneng lane shane bad shatai.Kumta poi syndon haduh u pud ban leit nguh leit dem lane ban leit thlia leit pynsalia la ïa une utai. Kumta pynlyngkhum jingmut jingpyrkhat bad pynkhih khuslai mynsiem pynban dalade ïalade. Kum ban shu ong noh pynkiew ‘BP’ pynban dalade ïalade, pynsniew mynsiem pynban dalade ïalade,pynbunkam pynban dalade ialade bad namar kata poi ban beiñ pynban dalade ïalade.
Shim nuksa lem noh na ka mariang lem bad baroh ki jingthaw kiba im kiba don ha ka.Yn nai rhah lane yn nai khwan than eh.Yn nai lyngkhum jingmut than eh. Yn nai pisa mynsiem than eh. Ynnai pynbunkam than eh dalade ïalade.Ynnai kyrkieh than eh lane ynnai lap lah than eh, la kumba ka pyrthei kan wai noh shibit hi. To da kham pynsuki noh. To da long kynjai noh, khnang ban sngewthuh ruh de ïa ka dor bah jong ka jingkynjai. Kumba nga ju ong – to sngewbha ban da ïa ‘im’ ha shwa ba phin ‘khlad’ noh na kane ka pyrthei.
