Shillong, Ïaïong 02:
Ka kaiphod jong u Comptroller & Auditor General (CAG) of India jong u snem 2021-22 halor ka jinglong jingman ka pisa ka tyngka ha Meghalaya, ka la kdew ba ka ram jong ka jylla ka la kiew na ka T. 6,401.81 klur sha ka T. 11,912.82 klur ha u snem 2021-22, bad u CAG u la pynpaw ïa ka jingsheptieng ba kane ka jylla ka lah ban poi haduh u pud ba kan ym lait shuh na ka ram ka shah ba ka shim.
Katei ka kaiphod, ba la buh hakhmat ka Ïingdorbar Thawaiñ dang shen, ka la kdew ba ka ram ka kynthup ïa ka jingshim pisa kylliang na ka LIC, GIC, NABARD bad kiwei bad kane ka la kot sha ka T. 11,244.83 klur na ka T. 11,912.82 klur kaba dei ka ram ka shah ka bym pat khuid.
Ha u snem 2021-22, u CAG u la ong ba ka sorkar Meghalaya ka shim ïa ka ram kaba T. 1,608 klur, bad ka la siew ruh T. 699.55 klur kum ka sut, kaba la kiew ban ïa ka T. 112.66 klur kaba dei ka sut kaba la siew ha u snem 2020-21.
“Kane ka pyni ba kaba bun na ka pisa ba la shim kum ka ram la pyndonkam na ka bynta ban pynkhuid ïa kiwei pat ki ram, bad kane ka lah ban ïalam ïa ka jylla sha ka jingbym lah shuh ban siew ram ha ki por ki ban wan,” la ong ka kaiphod u CAG.
Ha kane ka kaiphod, u CAG u la pyni ruh ïa ka ram bad ka sut kaba ka Meghalaya kan hap ban siew ha ki khyndai snem, kata, naduh 2022-23 haduh 2030-31. Na ka ram baroh, ïa ka pisa kaba T. 4,593.74 klur yn hap ban siew ha ki lai snem ki ban wan kata, haduh 2024-25. Hadien kata, ha ki ar snem ki ban wan haduh 2026-25, yn hap ban siew ïa ka ram kaba T. 3,227.59 klur, kaba kynthup ïa ka tyngka trai (Principal) kaba T. 2,011.53 klur bad ka sut kaba T. 1,216.06 klur.
Hapdeng ki snem 2027-28 bad 2030-31, u CAG u la ong ba ka jingsiew ïa ka tyngka trai bad ka sut kan kot shaduh ka T. 7,012.68 klur.
Nalor kitei ki ram ba la shim kum na ka LIC, NABARD bad kiwei, ka sorkar jylla ka la shim ram ruh na ka Sorkar Pdeng kaba long T. 667.99 klur na ka ram baroh kaba kot sha ka T. 11,912.82 klur.
Ka pisa kaba T. 114.19 klur kaba kynthup ïa ka tyngka trai kaba T. 69.89 klur bad ka sut kaba T. 44.30 klur yn hap ban siew ha ki lai snem ban wan haduh 2024-25.
Ha ki ar snem ban wan, kata haduh 2026-27, yn hap ban siew T. 44.10 klur ba kynthup ïa ka tyngka trai kaba T. 23.35 klur bad ka sut kaba T. 20.75 klur. Hapdeng ki snem 2027-28 bad 2030-31, ka pisa kaba long ka tyngka trai bad ka sut kan kot sha ka T. 60.71 klur.
U CAG u la ai jingmut ïa ka sorkar jylla ba ka dei ban pynkiew ïa ka Gross State Domestic Product (GSDP) khnang ban lah pynmih pisa ban siew ïa ka ram ka shah bad ban lait na ka apot jong ka jingbym lah shuh ban siew ïa ka ram ka shah ba la dep shim.
