251 napdeng 543 ngut ki MP ka LS ki shah mudui mukotduma

Ka la pynpaw ba 19 ngut na ki 20 ngut ki MP (95%) na Kerala ki la mad ïa ki jingshah kynnoh be-aiñ, bad 11 ngut na ki ki la mad ïa ki mukotduma kiba...

New Delhi, Rymphang:

Ki jingtip halor ka jingpynlong kam runar ïa ka saiñ pyrthei kiba la wanrah ha ka Supreme Court ha kine ki khyndiat sngi ba la leit, ki pyni ba na ki 543 ngut ki MP jong ka Lok Sabha, haduh 251 ngut ki shah ujor mukotduma bad 170 ngut ki shah kynnoh halor ki kam runar kiba lah ban pynshitom da kaba shah set patok san snem ne palat ïa kane.

Haba lum lang ïa ki jingtip na ki High Court bapher bapher, u Amicus Curiae bad u Senior Advocate u Vijay Hansaria ki la ai ïa ka kaiphot kaba 83 sla sha ka ben jong ki nongbishar Dipankar Datta bad u Manmohan.

Ka la pynpaw ba 19 ngut na ki 20 ngut ki MP (95%) na Kerala ki la mad ïa ki jingshah kynnoh be-aiñ, bad 11 ngut na ki ki la mad ïa ki mukotduma kiba jur bha.

Na ki 17 ngut ki MP na Telangana, 14 ngut ki la mad ïa ka jingshah kynnoh beaiñ (82%), ka Odisha 76% (16 na ki 21), ka Jharkhand 71% (10 na ki 14), ka Tamil Nadu 67% (26 na ki 39), kumba 50% ki MP na kiwei pat ki jylla ba heh – Beharanash, Karharnangal, West Prade, Pradesh – la ïakynduh ïa ki mukotduma.

Ka Haryana (10 ngut ki MP) bad ka Chhattisgarh (11 ngut) ki don tang uwei u MP marwei uba shah pynngat ha ki kyndon aiñ, Punjab 2 na ki 13 ngut, Assam 3 na ki 14, Delhi 3 na ki 7, Rajasthan 4 na ki 25, Gujarat 5 na ki 25 MP, bad ka Madhya Pradesh9 MP2.

U Hansaria u la ïathuh ha ka ïingbishar ba watla ka SC ha u snem 2023 ka la bthah ïa ki HC ba don ha ka bor synshar ban buh ïa ka ben ban buddien ïa ka jingïaid shaphrang jong ka jingbishar ha ki mukotduma ba dang sahteng pyrshah ïa ki nongthaw aiñ kiba dang shong/nongthaw aiñ barim, hynrei ki don bun ki jylla kiba dang hap ban buh ïa ki ïingbishar ba la buh kyrpang na ka bynta kane ka jingthmu bad namar kata, ha ki katto katne ki jylla, ka jingbishar ka long kaba kham bun ban ïa kaba ar tylli ki mukotduma.

U la ong ba haduh ka 1 tarik u Kyllalyngkot haduh 4,732 tylli ki mukotduma ki dang sahkut ha ka jingbishar pyrshah ïa ki briew kiba shah kynnoh kiba dang shong ne ki nongthaw aiñ barim.

Ka Jylla Uttar Pradesh ka dei kaba hakhliehduh ha kaba ki don 1,171 tylli kiba kum kine ki mukotduma kiba dang sahteng.

Kiwei pat ki jylla kiba dang bun kiba kum kine ki mukotduma ki long ka Odisha 457, Bihar 448, Maharashtra 442, Madhya Pradesh 326, Kerala 315, Telangana 313, Karnataka 255, Tamil Nadu 220, Jharkhand 133 bad Delhi 124.

Na ki 4,732 tylli ki mukotduma, 863 tylli ki dei kiba la mudui pyrshah ïa ki nongthaw aiñ kiba dang shong ne kiba la rim namar ka jingpynkheiñ ïa ki hukum khang ba la buh hapoh ka Section 144 jong ka Crpc, ka jingjia kaba kyrpang ha Himachal Pradesh (307 tylli), Bihar (175) Telangana (91).

Ka Delhi ka la ïoh tang saw tylli kiba kum kine ki mukotduma.

Haba u Hansaria u la ujor halor ka jingpynkynriah por kaba laitluid, ka jingbym wan mih jong ki nongshah kynnoh bad ka jingai kam bishar ba kham bun sha ki iingbishar ba la buh kyrpang ban pynlong ïa ki jingbishar pyrshah ïa ki MP kiba dang shong bad kiba dang shong, ki nongbishar Datta bad u Manmohan ki la ong ba namar ba ïa ka hukum la mynjur da ka kynhun bishar kaba don lai ngut, kan long kaba kham khlaiñ.

Ka la phah ïa kane ka kam sha u CJI ban thaw ïa ka ben kaba biang.