Ka Bam Ja Khluit

Bun kiba dei ban jied ïa ki nongmihkhmat jong ki, ki dei kiba dang hap ïakhun ïa ka eksamin matrik bad twelve.

Bertina Lyngdoh

Ka jingkwah ban long u khlieh ban bat bad ban don ha ka bor, ka bor synshar, bor pynïaid, ka bor ban wan rah ïa ki jingkylla, na kaba bha sha kaba kham bha, la kumno-kumno na ka bynta san lane katto katne snem. Kane keiñ ka samoi kiew shuki ha kaba bun ki kwah ban ïoh shong shuki lem bad ki jingthmu bapher bapher jong ki ban nang kham pynbha ïa ka imlang sahlang. Ka imlang sahlang ka donkam shisha ïa kiba trei na ka bynta ka bha ka miat u paidbah kynthup ïa kiba bun ki kam pynroi. Ban poi sha ka thong, kata ban ïoh shong shuki, ki nongïakhun ki hap ban pynshisha ïa ki mat kiba ha khmat eh ba kin shim khia ynda ki wan ha ka bor. Te namarkata, ki nongjied ruh ki hap ban stad ban da jied janai bha ban bha te ha baroh ki liang.

Ka samoi treikam, ka samoi ban jied, ka samoi ban shah jied kumne ka la poi. Kane ka samoi ka wan bad ka leit la kum ka jingwan bad leit noh ki saw aïom. Namar ka samoi treikam lane ka samoi shakri paidbah ka la kut, kumta la hap ban pynthymmai biang ïa ki nongkit kam ha ka shakri paidbah khnang ban ïoh ban bteng biang ïa ki kam ba dang sahdien lem ruh ïa kiba hap ban pynthymmai. Bun kiba dei ban jied ïa ki nongmihkhmat jong ki, ki dei kiba dang hap ïakhun ïa ka eksamin matrik bad twelve. Hynrei mynta ka kynti ka eksamin ki khynnah ka ïa takhuh lang bad ka sngi ban jied ïa ki nongmihkhmat kata ha ka shakri paidbah. Dei namar kane ka daw, ka sorkar bad ka tnat pule puthi ki la hap ban pynkynriah noh ïa katto-katne ki sobjek ki khynnah sha kawei pat ka sngi tarik bad bnai. Namar ka jingjied nongmihkhmat sha ka distrik council ka ïa takhuh ha kajuh ka por, don ki jingpyrkhat kiba lehse kiba pynpyrkhat ïa uba bun u paid kiba kum: balei ka election sha ka district council kam lah ban pynlong hadien ka eksamin ki khynnah? Balei hap ban kynriah ïa ki sobjek ha ka jaka ban ai ba ka eksamin kan ïaid beit? Hato ka jingpynkynriah ïa ki sobjek kam ktah mo ïa ka jingpynleit jingmut ki khynnah ha ka kot? Kine ki dei katto-katne ki jingkylli kiba pynpyrkhat ïa u paid babun balang. Kane ka jingpynkynriah noh ïa ki sobjek ki khynnah sha kawei ka sngi ka lah ban pynthait noh lane pynjaipdeh ïa ki khynnah ban pynleit jingmut ha ka kot.

Namarkata, kano-kano ka kam la sorkar ne kam shimet kam dei ban long la kumba bam ja khluit. La dei te ban da pyrkhat bha, khnang ba ka eksamin ki khynnah kan ym shim than ïa ka por. Lada jan baroh ki kubur, ba kin trei na ka bynta ka bit ka biang u paidbah, balei pat hap ban pynkynriah ïa ki sobjek ki khynnah ym pat ïa ka sngi thep vote sha ka district council. Kumta, la katta ruh, ka kitbok-kitrwiang ïa baroh kiba ïakhun ïa ka eksamin matrik bad twelve ba kin lah ban leh bha wat hapdeng ka jingpynlong ïa ka election sha ka distrik council hapdeng ki eksamin jongki.