Kheiñ ïa ki Khasi kum ki sñiang ai jingbam ba la sah

Kiwei pat ki khynnah ki dang don hapdeng ka jingshah sumar.

Dr. BOSSLANDER MARTHONG NEW – NONGSTOIÑ

Ngi la ïohi kumba ka la paw lyngba ki kot khubor dang shen ba 30 ngut ki khynnah skul kiba na Meghalaya ki la kem pang jur kynsan kynsan hadien ba la ai ïa ki da ki jingbam ba la sah (left over food) kaba la tam na ka jingkhawai leh kmen (Celebration) kaba la jia ha kawei ka unauthorised hostel ba la pynïaid da ki private school ha ka shnong T. Kagepura ha Mandya District Karnataka, ngi ki Khasi te ngi ju ai ïa ka jingbam ba la sah tang ha ki sñiang ba kin bam. Ka Hostel ba la sah da ki khynnah skul Khasi la ai da ka jingbam ba ba la sah kumba ai ïa ki sniang haduh ba kine ki khynnah skul kila kem pang lut baroh 30 ngut bad ki khynnah skul ba la ïap na kane ka jingjia ka la long haduh arngut kumba la pynpaw lyngba ki kot khubor uwei u dei na shnong Lyndem thaiñ Pynursla bad uwei pat u dei u khynnah na shnong Sohparu thaiñ Nongstoiñ. Kiwei pat ki khynnah ki dang don hapdeng ka jingshah sumar. Ka sorkar Meghalaya jong ngi ka la leh la ka kamram ban ai jingïarap ha kane ka jingjia ka la phah ïa u officer rangbah ha ka kyrdan Commissioner & Secretary of Home (Police) u Bah Cyril V. D. Diengdoh ban leit ïa kynduh bad ki Heh Sorkar ka Karnataka kumno ban leh halor kane ka jingjia ïa ki khynnah skul jong ngi ha Karnataka khamtam kumno ban pynïoh jingsumar ba bha ïa ki khynnah bad kumno ba ki nongleh kam beaiñ kin ïoh ïa ka jingshah pynshitom kaba biang. Ka jingphah ka sorkar Meghalaya da u Officer heh kyrdan kan ïarap shibun ban ïoh ïa ka jingtrei lang bad ki officer ka Karnataka, kane ka jingleh ka sorkar Meghalaya ka long kaba dei ban ïaroh. Ka sorkar Meghalaya ka dei ban tohkit bad wad jingtip bniah ban shem ïa ki jingshisha kaei ka jingtrei kam jong ka Lei Synshar Cutlural Society ha Meghalaya bad kaei ka jingïadei jong ka bad ka RSS namar kumba ka la paw lyngba ki kot khubor phareng dei lyngba ka tei ka Society la pynpoi ïa ki khynnah ba bun bah kiba na Meghalaya sha ka seng RSS ha Karnataka bad lyngba kane ka seng RSS kaba la pynrung skul ïa ki khynnah sha ki skul ba long paralok bad ka RSS (RSS friendly School in Karnataka). Ka sorkar ka dei ban wad jingtip kaba tikna kaei ka jingkit khlieh ba tikna jong katei ka Society ne Meghalaya na ka bynta ka bha ka miat jong ki khynnah skul ba duk na shnong kyndong ka Meghalaya sha Karnataka khamtam ïa ka jingkoit jingkhiah bad ka bam ka dih jong ki khynnah bad ka jaka shong jaka sah ki khynnah ka long koit long khiah ne em, ka long shngaiñ ne em. Lada ka jingthmu ba shisha jong katei ka Lei Synshar Cultural Society ka long beit ban ïarap lem, ïa kiba duk ba rangli ki nongkyndong bym don lad don lynti ban phah skul ïa ki khun ban phah shong skul ei ïa ki khun ba duk sha ri dkhar ne South India kata ka long kaba bha, hynrei la da ka jingthmu ka long ban leit aiti sha ka seng niam Hindu ka RSS ban ïoh pynngam ïa ki khynnah naduh ba dang rit sha ka jinghikai niam Hindu (Nurtuing the Hindu way of Life) ka long ka bym lah ban pdiang ha ngi ki paid Khasi – Jaiñtia namar ngi tip shai ba ka niam Khasi niam Tre kam dei ka niam Hindu, kam don jingïadei ei ei bad ka niam Hindu. Kumba ka paw ha ka jingtohkit jong ka Sanjana Chappali of Tehel  kaba ha u snem 2009 ha ka jingbthah jong ka organisation na Karnataka, ka People’ Union for Civil Liberties (PUCL) ka la leh ïa ka fact finding Investigation on the trafficking of Children from the North Eastern States to Karnataka da ka Seng RSS ka paw ba la don bun bah ki khynnah ne Meghalaya la tranfer na Meghalaya sha Karnataka bad la shem ba ïa ki kot ki sla la sain tang da ki rangbah Shnong ne Headman jong ki shnong bapher bapher ha ka kaiphot la ong ym lap satia ki kot ki sla ne ki shithi ba la sain da ki kmie ki kpa jong ki khynnah. Katkum ka aiñ dei ban don ka Consent Letter ba la signed da ki kmie ki kpa jong ki khynnah katkum ka Juvenile Justice (Care and Protection of Children Act 2000) nga sngewdei ban kyntu ia ka sorkar ba kan shim khia ïa ka bha ka miat jong kitei ki khynnah ba la lait im na ka jingbam ïa ki jingbam ba la sah (Left Over food) ba la long bih (Food Poisoning) bad ba kan ym jia shuh hadien habud. Ha ki por shit mynta lada phi khleh doh bad u piat bad buh pynsah miet haduh la shai, kato ka doh kan sa kylla bih hi ba la tip kum ka Food Poisoning kane ka la ju jia ha ki kam khawai dawai.