Channai, Jymmang:
Hadien ba ka la mad ïa ka jingshah kynthoh kaba jur na baroh ar ki nongleit nongwan lyngba ka rel bad ka sorkar DMK kaba synshar halor ka jingbym biang ka pisa na ka bynta ki laiñ thymmai bad ki projek pynbun ar shah ha u snem ba la dep, ka tnat Railways ka la pynkiew shibun ïa ka mang tyngka jong ka na ka bynta u snem 2025-26.
Baroh 612.8 klur tyngka la mang na ka bynta ki 8 tylli ki line projek thymmai, haba ïanujor bad 339 klur tyngka ha u snem ba la dep.
Napdeng kine, ka projek laiñ thymmai jong ka Nagari-Tindivanam, na ka bynta kaba la dep shim 95% ka jaka, ka la ïoh T.347 klur tyngka.
La mang pisa haduh T.6,626 klur na ka bynta ka Tamil Nadu na ka bynta u snem 2025-26.
Ïa ki jingtip ba bniah halor ka jingai pisa la ïoh lyngba ka jingkyrpad RTI ba la thep da ka TNIE bad u nongïaleh pyrshah u Dayanand Krishnan, namar ba ka Railways ka la sangeh noh ban pynmih ïa ka Pink Book, kaba ju pynpaw tynrai ïa ki jingmang pisa man la u snem.
Ka projek Madurai-Thoothukudi (lyngba ka Aruppukottai) (143.5km), na ka bynta kaba la pynpra noh ïa ka tnad shim jaka ha u snem ba la dep namar ka jingduna pisa, la mang T.55.2 klur.
Kaba kham pawnam ka long ba ka laiñ thymmai Erode-Palani kaba la sahteng la slem bha, kaba la don tang ha ka kot la jan 20 snem, ka la ïoh T.50 klur.
La ai ruh ïa ka laiñ thymmai Chennai sha Cuddalore lyngba ka Mahabalipuram T.52.1 klur.
Ka jingai pisa na ka bynta ki projek ba la pynbun ar shah ruh ka la pyni ïa ka jingkiew kaba khraw.
Ka bynta ka Katpadi-Villupuram (160 km) ka la ïoh T.200 klur, katba ka laiñ Salem-Karur-Dindigul (160 km) bad Erode-Karur (65 km) la ïoh T.100 klur marwei.
Ha u snem ba la dep, ïa kawei pa kawei na kine ki projek la mang tang 1,000 tyngka.
Hadien katto katne phew snem, ka lynti rel jong ka Tamil Nadu ka la pynkhreh khatduh ban pynheh da kaba pynrung ïa ki lynti rel kiba thymmai.
Ka jingpynkiew ïa ka jingai pisa ka la pynim biang ïa ka jingkyrmen jong ka jylla ban pynbha ïa ka jingpynïasoh rel, kaba la ïohi ïa ka jingkiew kaba duna bha ha kine ki 40 snem ba la leit noh.
Shuh shuh, ka laiñ Nagari-Tindivanam kaba jngai 184.45 kilomitar – kaba la buh ban pynïasoh ïa ki jaka nongkyndong bad ki jaka sor ha kylleng ki jaka ha Ranipet, Vellore, Tiruvallur, Tiruvannamalai, bad Villupuram ha TN bad kumjuh ruh ha Chittoor distrik kaba don ha Andhra Pradesh la ong ba kan pyndep ha ki lai snem ban wan, la ïathuh ki tyllong khubor.
Na ka jingjrong baroh, 6.5km ka laiñ naduh Surok Walajah sha Ranipet la shna ha u snem 2008 bad la plie ïa ka jingkit jingbah ha u Nohprah 2020.
Ha u snem ba la dep, ka Southern Railway’s Construction Wing ka la sdang ïa ka jingtrei ha ki ar tylli ki bynta: Nagari shaduh Podatturpettai (13 km) bad Walajah Road sha Sholinghur (20 km).
La pyndep ïa ka jingpynbeit ïa ka jaka, bad la sdang ban buh lynti ha ki katto katne ki bynta. Na ka bynta u snem mang tyngka 2025-26, la buh por ban shna laiñ thymmai na ka bynta ar tylli ki bynta ba kongsan, kata 28.5km na Podatturpettai sha Sholingur, bad 32 km na Ranipet sha Arani.
Ha ka bynta kaba nyng-kong, la thmu ban pyndep 100.5 km ka laiñ thymmai na Arani sha Nagari, la ong ki heh sorkar.
U nongïakhih u Dayanand Krishnan u la ïathuh ha ka TNIE ba ka jingpynkiew ïa ka mang tyngka na ka bynta ban pynroi ïa ki jingtei ka dei ka jingleh kaba pdiang sngewbha da ki lynti rel.
“Da ki snem, ki projek laiñ ba thymmai ha TN kim shym la lah ban kiew. Da ka jingbei tyngka mynta la buh kyrpang na ka bynta ki lynti kum ka Palani-Erode bad Chennai-Cuddalore, ka sorkar TN ka lah ban sdang ïa ka kam ban shim jaka.Hynrei ka Railways ka dei ban mang pisa shuh shuh ha ki snem ban wan,” u la bynrap.
Nalor kata, ka Railways ka la mang T.42.7 klur na ka bynta ban shna ïa ka lynti rel ba thymmai na Athipattu ha North Chennai sha Puttur, kaba don 15 km na Nagari. Ranipet, bad Arani, da kaba pynbha ïa ka jingpyniasoh bad ki kad lieng ha Puducherry bad Cuddalore.
Ha u snem ba la dep, u CM M K Stalin u la thoh sha u Myntri ka tnad rel u Ashwini Vaishnaw ban kyntu ban mang pisa kaba biang na ka bynta ki projek rel jong ka jylla.
