Hei ho ka ïa u piskot

Ngi da kloi pat ruh ban klet noh ïa ka daw jong kata ka jingkum ïa sngew shong shitbiej ka jong ngi.

D H Kharkongor

To ïa pyrshang kynmaw biang ïa ki jia khyllah, kiba ha ki snem kiba la leit noh, kiba jia pat ruh ha kum kane ka ïa ka jong u Piskot. Ki jingjia, na kiba kiwei pat de ki jaitbynriew, kiba dei ki riewlum jong kane hi ka thaiñ shatei lam-mihngi, ki ïoh daw ïoh dong ban sin ieit ïa ngi ki ‘Khiew Almuniam’. Ki khot sin ïa ngi’ Khiew Almuniam’ namar ba ym tang ba ngi kloi than eh ban khluit ka janor hynrei ngi da kloi pat de ruh ban pjah noh slam. Ngi da kloi pat ruh ban klet noh ïa ka daw jong kata ka jingkum ïa sngew shong shitbiej ka jong ngi. Hana haba ngi khluit ngi ïa syriem kum u Sing Rangbah katba tang shu mar ïa pjah noh ngi lah da kylla pat de kum i Khun Langbrot. Hana ynda ngi ïa bun paid ngi ïa syriem ïa ka kynhun jong ki Suri katba ynda haba ngi don pat de marwei ngi ïa syriem thik ïa ka Khnai ïing. Ngam lah khlem da kubur bad ki, kata, hadien kaba nga puson bha ïa ka jinglong ka jong ngi. Ngam don hok pat de ban bitar lane thut noh ïa kiwei ba ngi da long shisha kumta bad ruh kum u ‘khiew almuniam’, uba tang shu mar ïa buh ha ka ding u lah da khluit hi tar katba tang tang shu mar ïa weng noh pat na ka ding u lah da kloi ban pjah noh slamslam.Thik thak kum u ‘Khiew Almuniam’ naba tang kum slem tang tiak ruh lah da ingkhong noh khait, kat kaba shet kaba tiew, katba tang shu mar ïa weng pat de ïa u na ka ding ba lah da kloi per bad kloi lang ka khleiñ doh.

Te to ngin ïa phai shwa sha ki khynnah, khamtam sha ki khynnah shynrang. ïa ki ba kane ka ïa ka jong u Piskot ka dei ka ïa jong ka jingsdang ban ïa pynher Kot Kudi. Nga kynmaw ba ki te kim suitñiew ïa kata ka ‘Public Curfew’ ne kata ka ‘Band’ ne kata ka ‘Agitation’ naba ka jingmut ka jingpyrkhat ka jong ki ka her beit thik tang sha ka Kot Kudi. Ki khana khadeh tang shaphang kita ki ‘Kot Kudi Khasi’ bad ki ‘Kot Kudi Kharkaïa’, nalor u ‘Ksai mynja Khasi’ bad u ‘Ksai mynja Kharkaïa’. Hana lada tang ban shu ïa pynher sngewtynnad te lah hi ka ‘Kot Kudi Khasi’, kaba ha ryngkat ki lai ki tdong kiba jrong, katba ban ïa ot ne ïa mait te lah hi ka ‘Kot Kudi Kharkaïa’. Ki ju sngewtynnad ruh de ban ïatai halor u Ksai Kot Kudi, kata kham lah u ksai ‘Callico’ ne kham lah u ksai ‘Griffin’. Ki ju ïatai ruh de ïa ka rukom ban khleh ïa u ‘mynja’. Ki ïatai ruh de lada donkam ne ym donkam ban khlehlang ïa u ‘Sabudana’ bad ka ‘Siris’, kaba ju sma kum ka eitksew.

Kumta ïa ki khynnah shynrang kane ka dei ka ïa jong ka jingïawad ïa ki siej kiba kyrpang na ka bynta ban shna Kot Kudi, ka jingïawad ka jingïalum ïa ki ‘shimnipait’, ki ‘light bulb’ kiba la sniew bad ki tin rit na ka bynta ban shet ïa uta u ‘manja’. Te kumta ka jingsaw ka jong u synreinar bad u thlongnar ha shwa jong ka jingshet ïa u ‘manja’ uba da sma pat ruh thik kum ka eitksew. Hadien kata sa ka jingïaleit wad ïa ki jaka kiba biang tam eh na ka bynta ka jingkhleh ‘manja’. Ha ka jingdonkam sa ïa ka ‘latai’ ban kyllaiñ kyrpang ïa u ‘Ksaimanja’ ba wat ki sliparjri kiba lah dkhoi ruh kim long lehnohei. Uba laitlan lei te bloi u lah mih na la ïng ban pynher ‘kotkudi’ naduh dang step tad haduh ban da kem ïong reiñ ka suiñbneng. Kane ka dei ka por ba shongshit ka shnong ka thaw na ka jingïamuja pynher kot kudi, ka jingïaot kot kudi lem bad ka jingïabeh khrum khrum shane bad shatai ïa ka kot kudi kaba la dkut noh. Namar kata trud khlieh naduh ki kmie ki kpa tad haduh ki marjan ki marpa namar ka jingshah jynrat noh ki siej ker kper, ka jingkhyllem noh bad wat ka jingpait noh phlak ka jong ki khiew syntiew, ka jingïai wan lied ban khlong kah shi khah ïa ka ja na u khiew (na ka bynta ban ïatah kot kudi), ka jingsakma noh ki tari napoh ïing (na ka jinglitsiej shna kotkudi) bad tad haduh ka jingshah kyrniom ki kper ki phrah lem bad ki rynsan ‘piskot’ ha ka jingïabeh bad ka jingïaknieh ïa ka kot kudi kaba la dkut noh. Kumta da shongshit shisha ka shnong ka thaw, wei haba rang rkhiang naduh ka suiñbneng tad haduh ka mariang.

ïa kiba la khreh samla ne ki samla lud, lem bad ki samla rangbah, kiba ju kam ba ki ‘Ieit eh ïa ka Ri bad ïa ka Jaitbynriew’ ba kane ka ïa ka jong u Piskot ka ju dei ka ïa jong ka jingangnud ka jong ki ban ‘ïakhih’. Ka ïa jong ka jingwad daw ka jingwad dong ne ioh ‘Issue’ ban’ ïakhih’. Ka ïa jong ka jingsdang ban ‘dawa mardor’ na ka Sorkar lane ban ‘pyrshah jur’ ïa ka Sorkar. Ngam lah namar kata khlem da angnud lano ki ‘Kynhun Ieit Ri Ieit Jaitbynriew’, kiba kam ba ki ‘ïeng Kyrpang Beit Thik’ tang na ka bynta ka ‘Ri bad ka Jaitbynriew’ kin ïamih madan ban ïashim bynta bad kane ka ‘Issue’ ka jong ki ‘Street Vendors and Hawkers’. Nga angnud ba kin ïamih madan lem noh namar ba nga kwah ban tip shaikdar sha kano ka liang kin ïeng ban kyrshan, kata, la kin kyrshan ïa ka Sorkar MDA – II (lem bad u paid uba hap ban ïaid lynti ne uta u ‘Pedestrian’) ne kin kyrshan ïa ka ‘Meghalaya and Greater Shillong Progressive Hawkers and Street Venders Association’. Nga angnud ban tip lada ïa ki kane ka dei ne em kata ka ‘Issue’ jong ka ‘Ri bad ka Jaitbynriew’ ne kam dei. Nga da thrang palat hi ruh ïa ka ‘jingai jingmut’ ka jong ki, halor kane ka ‘Issue’.