Wan ka jylla HP ha ka kyrdan kaba 4 ba lah pyntreikam pura halor ka jingnang jingstad

"Ki jingjop kiba lah ban shim por sanphew snem la pynurlong tang hapoh shisnem lyngba ki jingpynwandur Digital jong ka India," u la ong ruh.

Shimla, Nailur:

Ka jylla Himachal Pradesh ka la kylla long ka jylla kaba saw ban ïoh ïa ka jingnang jingstad kaba pura, da kaba ïasoh bad ka Tripura, Mizoram bad Goa ban poi sha kane ka mawjam kaba kongsan. Ka Ladakh ka la long kaba nyngkong bad tang ma ka hi ka Union Territory ka ban lah ban pynïoh ka jingnang jingstad kaba pure ha u Jylliew, 2024.

Haba shim bynta ha ka jingïalang ba la pynlong da ka tnad pule puthi bad pule kot jong ka tnad pule puthi ha ka lah sngi U Blei ban rakhe ïa ka sngi pule kot ha ka pyrthei, u Myntri ka tnat Pule Puthi ka Jylla u Jayant Chaudhary u la pynpaw ïa ka jingkmen halor kane ka jingjop jong ka HP.

“Ka la long kaba kongsan khamtam ba ki jylla kiba don ki jaka kiba eh ki long napdeng kiba nyngkong eh ban ïoh ïa kane ka thong. Wat hapdeng ki jingeh kum ka jingduna ha ki skul, ki nonghikai bad ki lad jingïarap, ki paidbah ki la pynbeit ïalade, ki nongtrei mon sngewbha ki la mih shakhmat, bad ki sorkar ki la ai ka jingkyrshan ban ïarap ha ka ban ïoh ïa kane ka jingjop,” u la ong.

Kane ka jingjop lang ka pyni kumno ka jingkut jingmut ka lah ban jop ïa ki jingeh ha ka jaka bad ka dei hok ban ïoh ïa ka jingithuh bad jingïaroh, la bynrap biang u Chaudhary.

“Ka India ka la buh ïa ka nuksa ïa ka pyrthei, khamtam ïa ka Global South, da kaba thaw ïa ka Digital Public Infrastructure kaba khlaiñ kaba la pynsted ïa ka pule puthi bad ka jingpynrung lang,” u la ong.

“Ki jingjop kiba lah ban shim por sanphew snem la pynurlong tang hapoh shisnem lyngba ki jingpynwandur Digital jong ka India,” u la ong ruh.

Ha ka jingkren lyngba ka Virtual, u Myntri ka tnat pule puthi jong ka sorkar pdeng u Dharmendra Pradhan, u la ong, “Ka jingnang jingstad ha India ka la kiew na ka 74 percent ha u snem 2011 sha ka 80.9 percent ha u snem 2023-24, hynrei ka jingkiew kaba shisha kan long tang ynda ka jingnang jingstad kan long ka jingshisha kaba im na ka bynta uwei pa uwei u nongshong shnong.”

U la kren shaphang ka bynta ba pynkylla dur jong ka Understanding of Lifelong Learning for All in Society (ULLAS) Nav Bharat Saaksharta Karyakram, kaba la pynrung kyrteng ïa palat 3 klur ngut ki nongpule bad 42 lak ngut ki nongtrei mon sngewbha.

“Haduh 1.83 klur ngut ki nongpule ki la dep ban shim ïa ki jingthew ba kongsan jong ka jingnang jingstad bad jingkheiñ jingdiah, ha kaba ki la jop haduh 90 percent,” ong u Pradhan.

“Ka prokram ka ai ïa ki jinghikai ha ki 26 tylli ki ktien ha India, kaba pynlong ïa ka jingnang jingstad kaba kynthup lang shisha,” la bynrap shuh shuh ka jingpynbna.

Ha kane ka sngi la ïashim bynta da u Kishor Barman uba long u Myntri ka tnat pule puthi jong ka Tripura bad u Vanlalthlana u Myntri ka tnat pule puthi jong ka Mizoram.

Ka phang pdeng jong kane ka jingrakhe mynta u snem ka long halor ka “Promoting Literacy in the Digital Era”, kaba pynpaw ïa ka bynta ba kongsan jong ka teknoloji Digital ha kaba pynlah ïa ka jingpule kot, ka jingthoh, ka jingkheiñ jingdiah, bad ka jingnang jingstad ha ka jingim ha kylleng ka ri.

La pyllait ïa ka ULLAS Compendium, kaba pyni ïa ka jinglum jingtip bapher bapher jong ki tiar hikai bad jingpule kiba rakhe ïa ka riewspah jong ka ri India ha ka liang ka ktien, ka kolshor, bad ka pateng ha ka imlang sahlang.