Pep skul shiteng por 8 lak ngut ki khynnah ha u snem ka pule-puthi

Ha u snem 2021-22, haba ka jingdon jong ki OoSC ka la long 27,79,644, ki la don 12,68,594 ngut ki khynnah kynthei napdeng jong ki.

New Delhi, Nohprah:

Ka India ka la ïoh ïa ka jingkheiñ haduh 8.5 lak ngut ki khynnah ba la shah kynthup ha ka Out-of School Children  (OoSC) ha u snem 2025-26, ha kaba 3.7 lak ngut ki dei ki khynnah kynthei, la pyntip ka sorkar pdeng sha Rajya Sabha ha ka sngi Balang.

Ha ka jubab ba la thoh, ka Myntri khynnah ka sorkar jylla ka Savitri Thakur ka la ong ba ha u snem 2024-25, ka jingkheiñ ba shipor na ka bynta baroh ki OoSC ka long 11,76,894 ngut, ha kaba 5,09,499 ngut ki dei ki khynnah kynthei.

Ka la ong ba ki daw ba kongsan ba ki khynnah ki la pep skul shiteng por ki kynthup ïa ka jingleit buhai shnong, ka jinglong jingman ha ka imlang sahlang jong ki longïing, ka jingpynbor ïa ki khynnah ha ki kam ïing kam sem, bad ka jingdonkam ïa ki khynnah ban trei.

Hadien shisnem, ka jingdon jong ki khynnah kiba khlem leit skul ka long 8,49,991 ngut ha u snem 2025-26 (ba shipor), katba ka jingkheiñ na ka bynta ki khynnah kynthei ka long 3,78,877 ngut.

Ha u snem 2021-22, haba ka jingdon jong ki OoSC ka la long 27,79,644, ki la don 12,68,594 ngut ki khynnah kynthei napdeng jong ki.

Ha u snem 2022-23, ka jingdon jong ki OoSC ka long 9,83,610, ha kaba ki khynnah kynthei ki don 4,71,846 ngut. Ha u snem 2023-24, ka jingdon jong ki OoSC baroh ka long 7,80,669 ngut, ha kaba 3,54,653 ngut ki dei ki khynnah kynthei.

U Thakur u la ïathuh ruh ba ban pynduna ïa ka jingpep skul, ka tnad Pule Puthi jong ka sorkar pdeng ka pyntreikam ïa ka Samagra Shiksha, ka skhim ba la pynïasoh lang na ka bynta ka jinghikai skul ba la sdang ha u snem 2018-19, kaba kynthup ïa baroh kawei ka bynta naduh ka Pre-school haduh ka Class XII.

Napdeng ki sienjam bapher bapher kiba la shim ki long ka jingplie bad pynkhlaiñ ïa ki skul thymmai haduh ka kyrdan Senior Secondary; ka jingtei ïa ki ïing skul bad ki kamra klas ba la pyndap; ka jingbuh, jingpynbha bad jingpynïaid ïa ki jaka sah jong ka Kasturba Gandhi; ka jingseng ïa ki jaka sah jong u Netaji Subhash Chandra Bose; ka jingpynbiang ïa ki Uniform khlem jingsiew, ki kot pule khlem jingsiew bad ka bai kit bai bah; ki jingpynrung kyrteng bad jingpynsah; ka jingtei ïa ki hostel hapoh ka aiñ na ka bynta kiba shah kynthup ha ka ST ki bym pat biang; bad ka jingsiew biang katkum ka RTE Act.

Ïa ka skhim Samagra Shiksha la pynïadei bad ki jingai jingmut jong ka NEP 2020 ban pynthikna ba baroh ki khynnah kin ïoh ïa ka jinghikai kaba bha hapoh ka kamra klas kaba ïadei bad kaba kynthup lang kaba pyrkhat ïa ki tynrai bapher bapher, ki jingdonkam ba bun jait ki ktien bad ki jinglah pule bapher bapher, bad pynshlur ïa ka jingïashim bynta kaba radbah ha ka jingpule.

U Myntri u la ong ba ka sorkar ka la shim ruh ïa ki sienjam kum ka Vidya Samiksha Kendra (VSK) bad ka Automated Permanent Academic Account Registry (APAAR) ID ban buddien ïa ka jingpep skul bad kiwei kiwei ki dak pule.

Nalor kata, la ai jingkyrshan lyngba ki jinghikai ba kyrpang na ka bynta ka jingpdiang ïa ki khynnah kiba sah shabar skul katkum ka rta bad ki prokram ai jinghikai na ka bynta ki khynnah skul kiba la kham san kiba sah bad ki bym sah skul.

La pynbiang ruh ïa ki hostel ne ki jaka sah ba la buh katkum ka aïom, ki jaka ai jinghikai ba kyrpang ha ki jaka trei, bad ki jaka kit ne ki jaka leit bud ban wanrah biang ïa ki khynnah kiba la jah skul sha ka rukom hikai ba pura.

Ka jingïarap pisa haduh T.2,000 shisnem la ai sha ki khynnah kiba dang shah pynbiang kiba la pep skul kiba don ha ka rta 16-19 snem, kiba dei na ki kynhun kiba duna ha ka imlang sahlang, ban ïarap ïa ki ban pyndep ïa ka jingpule jong ki lyngba ka NIOS/SIOS bad ban ïoh ïa ki tiar pule bad ka jingpynshisha.

Hapoh ka bynta ba la pynshong nongrim ha ki khynnah skul na ka bynta ki khynnah kiba donkam kyrpang, ka skhim ka ai jingïarap pisa na ka bynta ban ithuh bad bishar bniah, ki tiar ïarap bad ki tiar pyndonkam, ki tiar bad ki kot Braille, ki tiar hikai kiba ïadei, bad ki Stipend na ka bynta ki khynnah kynthei kiba don jingduna ha ki dkhot met.

La bthah ïa baroh ki jylla bad ki Union Territory ba kin pynduna ïa ka jingpep skul bad ka jingdon jong ki khynnah kiba la iehnoh shipor ïa ki jingpule.

La bthah ruh ïa ki jylla ban ïashim bynta ha ka jingïakhih “Wanlam biang ïa ki khynnah sha skul” ryngkat ka jingïashim bynta shitrhem jong ki komiti pynïaid skul bad ka jingïashim bynta lang jong ki paidbah lyngba ki Panchayati Raj Institution.