![Maham u Myntri ban shim kam da kaba tyngeh ïa ki nonghikai kiba ai kam bujli sha kiwei rakkam](https://unongsainhima.com/wp-content/uploads/2025/02/rakkam.jpg)
Shillong, Rymphang 10
U Myntri ba khmih ïa ka tnat Pule Puthi ha ka Jylla, Rakkam A Sangma u la maham ban shim kam da kaba tyngeh ïa kino-kino ki nonghikai kiba ai bujli ïa ka kam jong ki sha kiwei pat (proxy teacher), ha kylleng ki skul jong ka Sorkar hapoh Jylla.
Haba kren bad ki lad pathai khubor ha ka Lah Sngi U Blei, u Myntri u la ong ba u la ïohsngew ïa ka jingdon jong kita nonghikai kiba ai bujli sha kiwei ïa ka kam jong ki, bad kane ka long ka bym lah ban pdiang bad kaba pyrshah ïa ki kyndon.
“Lada ngi ïohpdiang ïa kano-kano ka jingujor ba kum kane, ka Sorkar kan leh da kaba tyngeh pyrshah ïa kita ki nonghikai. Ngi kyntu ruh ïa ki nonghikai ba lada phi la aplai kam ban long nonghikai, sngewbha long beit ki nonghikai”, la ong u Rakkam. U la ong ba ka Sorkar kan sa pynmih ruh ïa ka jingpynbna kaba maham tyngeh ïa ki nongpynïaid jong ki jaka pule.
“Ka dei ka jingkitkhlieh jong ki (nongpynïaid skul) lada ki ailad ban thung kam bujli namar ki dei ban sngewthuh ba ki nonghikai ki dei ban trei beit kum ki nonghikai haba ki la jied ïa kata ka kam, hynrei lada phi don ki kam ba kyrkieh phi lah ban pan lane shim da ka shuti kumba dei rukom”, u la ong.
U Rakkam u la ong ba ki don bun ki skul kiba la thung ïa ki nonghikai bynrap da ka jingpynlut hi nalade ban pyndap ïa ka jingduna ki nonghikai. “Hynrei phim lah ban thung ïano-ïano ha ka jaka jong phi, kane ka dei kaba bakla” u la ong shuh shuh.
Haba kyntu ïa ki nonghikai ba kim dei ban leh ïa kum kane ka jait kam, u Myntri u la ong ki nonghikai ki dei ban don ïa ka jingkitkhlieh bad ka dei ka kamram jong ki nongpynïaid skul ban pynthikna ba ki nonghikai baroh ki dei ban tista sha ki skul.
“Lada phim leit tista sha skul, phi pynjot ïa ka lawei jong ka ri, phi pynjot ïa ka lawei jong ki khynnah. Haba phi long ki nonghikai baroh ki khmih lynti bad ki shaniah, la ka long na ka Sorkar na ka imlang-sahlang, na ki kmie ki kpa jong ki khynnah pule, wat pynduh ïa kane ka jingshaniah”, la ong u Rakkam.