“Tang ki bor pulit ba lah ban jubab kham bha halor ka jinglait kloi ki nongkhaïi & nongshalan drok”

U drok um map la phi dei uba riewspah ne uba duk bad haba u ktah un ktah beit bad kiba ngop kin ngop beit", ong u Bah Sengborlang.

Shillong, Lber 14

U Mission Director ka Drug Reduction Elimination & Action Mission (DREAM), Bah Francis Kharshiïng u la ong ba ki bor shnong ki dei kawei na ki atiar jong ka imlang-sahlang kiba lah wanrah ïa kano-kano ka jingbha ha ka shnong ka thaw khamtam ha ka ban tehlakam ïa ka jingïoh rung laitlan jong u drok ha ki shnong-ki thaw.

Ha ka jingïoh ïakren bad u Bah Francis Kharshiïng hadien ba la wai ka jingïalang ba la pynlong da katei ka Mission hapdeng ki Rangbah Shnong jong ki shnong bapher-bapher, ki nongseng ïa ki jaka ai sumar ne ki ‘Rehabilitation Centre’ bad ki nongïasyllok ne ki ‘Counsellor’ ban ïamir halor ka jingma jong u drok ha ki shnong-ki thaw kaba la long ha ka 13 tarik u Lber, 2025, u la ong ba ka long kaba donkam ïa baroh ki paidbah ka Jylla ba kin ïatreilang ban rat dyngkhong ïa u drok naduh ki pulit, ki nongsynshar shnong, ki nonghikai, ki samla pule, ki longkmie namar khlem ka jingïatreilang kan nym lah ban poi sha ka thong ban pynduh-pyndam ïa une u jait jingdih pynbuaid.

U la ong ba na ka liang ka Mission ka la trei borbah ruh ha ka ban pynlong ïa ki jingïalang ban ïamir jingmut bad ki kynhun bapher-bapher ban wad ïa ki lad-ki lynti ha ka ban rat dyngkhong ïa u drok bad kumjuh ban pynduh ïa ka jingsngewlehraiñ ne ka jingshah peit ibeiñ ban mih shakhmat namar ka jingngop ha u drok.

U la ong ba na ka liang ka Mission ka la ïakren ruh bad ki shnong-ki thaw ban pynkhlaiñ ïa ki jingïalehkai kilan met ne kino-kino ki jingïalehkai kiban pynbyrngia ïa ki samla ka shnong.

Haba kylli halor ka jingïai kynrei jong u drok wat haba ki la don ki Aiñ kiba tyngeh bad ka jingshimkhia jong ka Sorkar ban trei borbah ha ka ban khang ïa u drok hapoh ka Jylla, u Bah Francis u la ong ba ka jingïai jyllei u drok hapoh ka Jylla ka dang ïaid wat haduh kine ki sngi bad na ka liang ka Sorkar ruh ka dang ïai trei na ka por sha ka por ban wad ïa ki lad-ki lynti ban tehlakam ïa ka jingwan rung u drok da kaba ïatreilang ryngkat bad ki bor pulit, ki paidbah, ki jaka ai jingsumar da kaba bynrap ruh ba lehse, ha ki 2 snem kiban sa wan yn sa lah ban ïohi ïa u soh uba mih lyngba ka jingpynlong ïa ki jingïalang bad ka jingtrei jong ka Sorkar bad ka Mission.

“Ka Sorkar ka don ïa ka rukom trei kumno ban ïaid bad ngin ïaid shakhmat hi hynrei na ka liang ki pulit ruh kan ïaid bad kan ïaid ruh da ka jingpynsngewthuh paidbah, na ki jaka ai jingsumar namar ki don bynta kiba ïadei bad kane ka kam bad yn nym lah ban ïaid tang na kawei ka lynti hynrei yn hap ban ïaid na kiba bun ki lynti ban khmih ïa kane ka jingeh”, ong u Bah Francis.

Na ka liang u Rangbah Shnong jong ka Laitumkhrah, Bah Sengborlang Nongkynrih, u la ong ba ka jingktah jong u drok ïa ki longïing-longsem ka long kaba jar-jar bha bad kane ka lah ban wan jia ha kano-kano ka longïing la ka dei ka longïing kaba duk ne riewspah ruh khlem jingmap.

“Kane ka jingeh ka ktah jar-jar ïa kiba bun ki longïing-longsem bad ka lah ban jia ha ïing jong nga ne ha ïing jong phi ne ha ïing jongno-jongno ruh. U drok um map la phi dei uba riewspah ne uba duk bad haba u ktah un ktah beit bad kiba ngop kin ngop beit”, ong u Bah Sengborlang.

U la ong ba ka long kaba donkam ïa ki shnong ba kin peit pyrman haba ïadei bad ki khun samla ka shnong da kaba pyrshang ban ïasyllok bad kito kiba la ngop ha u drok bad ban phikir ruh ïa kiwei pat ki khun samla ki bym pat ngop hynrei kiba lehse, ki lah ban shah tan haka ban ngop ha u drok.

U la ong ba u drok u dei u mar u ba don jingeh bha ban lap namarba ki nongdih ruh haba ki dih kam don kano-kano ka jingsma hynrei ka shong sa tang ha ki sakhi babiang ba yn sa lap ïa u nongdih bad nangta pat yn sa lap ïa ki nongdie.

Haba kylli halor ka jingïoh mih ki nongkhaïi ne nongshalan drok na patok tang hadien shitaïew ne artaïew ba ïohkem ïa ki, utei u Rangbah Shnong u la ong na ka liang ki pulit bad ka Sorkar ka shimkhia halor kane hynrei kum ki ‘riew paidbah um da tip thikna kaei kaba jia ne ha kano ka dur ba ki lait kloi bad kumno ki khlem shah pynshitom ha rukom kaba dei bad ïa ka jubab kaba kham bha halor kane, yn lah ban jubab tang da ki bor pulit.