Shillong, Naiwieng 11
Ka tnad Social Welfare ka la aiti ïa ka jingtyrwa haba ïadei bad ki Standard Operating Procedure (SOP) na ka bynta ban khmih bniah ïa ka jingeh haba ïadei bad ka jingshongkha khynnah bad ka jingshah thombor pyrshah ki kynthei bad khynnah ha ka Jylla.
Haba pyntip ïa kane hadien ka jingïalang bad ki nongshim bynta ha ka Sngi Ba-ar, u nongai buit ka tnad Social Welfare, Bah Paul Lyngdoh u la ong, “Haba ïadei bad ka saiñdur treikam jong ka Sorkar, mynta ngi don ha ka kyrdan – ngi la dep ban aiti ïa ka jingtyrwa jong ngi haba ïadei bad ki SOP ha kaba ki jingktah bapher-bapher jong ka POCSO bad ka jingshisha ba ka don ka jingshongkha bym pat dei por jong kito kiba dang khie samla bad kiba dang khynnah ka rta, kumno ngi lah ban pynbeit ïa kane hapdeng kaei kaba la leh bad kaei kaba ka aiñ ka ong, kumno ngin wanrah ïa ka aiñ kaba ïabiang hapdeng kine ar.”
“Ngi la aiti ïa ki SOP jong ngi bad mynta ki don bad u Advocate General jong ka Jylla ban ai ïa ka jingai-jingmut ba khatduh jong u bad nangta ynda la dep ïa kata, yn sa pynbna paidbah bad yn sa aiti ruh sha ki ïingbishar khamtam sha ka Meghalaya High Court naba ki don katto-katne ki mukotduma kiba dang sahteng bad ka, haba ïadei bad ki jingshongkha khynnah,” u la ong.
U Bah Paul u la pynpaw ruh ïa ki jingeh ha ka ban pyntreikam ïa ki aiñ kum ka Protection of Children from Sexual Offences (POCSO) Act ha ki jaka nongkyndong, ha kaba ka jingpynsngewthuh shaphang kiba kum kine ki aiñ ka dang duna.
“Ka aiñ kum ka POCSO kum ka nuksa ka dei kaei-kaei kaba bun na ki shnong kim tip bad namarba ngim don ïa ka jingïathoh shongkurim khynnah ha ka Jylla, namarkata, ka kylla long sa kawei pat ka jingeh. Namarba ngim pat ju don ka jingïathoh shongkurim khynnah hynrei ngi don pat ïa ki jingshongkha khynnah kiba long ka rukom ha kylleng ka Jylla, ngi don bun ngut ki khynnah kynthei kiba la pun khun ha ka rta kaba 13-14 snem bad haba ki bor ka aiñ ki shimkhia bad phi hap ban kem ïa ki nongleh kam sniew, hangta ka shnong ka kyrpad ba kane ka jingleh ka long ka jingbymtip jong ki bad ong ba kane ka la dei ka rukom jong ngi lah bun pateng mynta – kita ki dei ki jingeh, kiba namarkata ngi donkam ruh ban pynsaphriang jingtip ha kata ka kyrdan” u la ong da kaba bynrap “Ngi don ki nongïasyllok, ki ‘riew shemphang, bad ki CDPO ki ban leit sha ki shnong kiba jngai ban pynsaphriang jingtip shaphang kine ki aiñ.”
Na ka liang u Myntri Sorkar barim u la ban jur ruh halor ka jingdonkam jong ka ‘Community Policing’ bad ban pynkhlaiñ ïa ki VDP ban kyrshan ïa ki bor ba ïadei bad ka aiñ.
“Ha ka jingshisha, kane ka dei kawei ka bynta ha kaba nga ju ïasaid ba lait na ki bor jong ka aiñ, ngi hap ban pynshlur ïa ka ‘Community Policing’ kaba duna bha ha ka Jylla jong ngi. Katto-katne tylli ki shnong ki don ïa ka ‘Police Outpost’ lane ka thanad kaba jngai, kaba shim por ym duna ïa ka 3-4 kynta ban poi sha ka ‘Police Outpost’ ne thanad kaba jan tam, hynrei kaei kaba ngi lah ban leh ka long ban pynshlur ïa ki kynthei bad ha ka jingshisha ïa ka shnong baroh kawei ban wan shakhmat bad ïarap ïa ngi ha ka kam ‘Community Policing’ lyngba ki VDP kiba la pynkhlaiñ bha da ka aiñ – ki don ïa ka jingmynjur jong ka aiñ. Kine ki VDP ki trei ruh kum ki shipai jong ka tnad pulit,” u la ong da kaba bynrap ba “shisien ba ngi la lah ban thaw ïa ka jinglong-jingman ha kaba ka shnong ka tip bad kwah ruh ban kyrshan ïa kum kane ka rukom treikam, te ngin sa lah ban poi sha ka kyrdan ba ngi lah ban pynduna shi kat dei ïa kine ki jingjia thombor pyrshah ïa ki kynthei bad ki khynnah.”
