Shillong, Jymmang 02:
U Myntri Rangbah ka jylla, u Conrad K Sangma, ha ka Sngi Ba-ar u la pyntip ba ka Meghalaya ka la lah ban ïakhun ïa kawei na ki jingeh kaba la ktah bha ïa ka kamai kajih ka jylla, ha kaba shen kan sa sdang ka jingtih dewïong da ka jingstad saian hadien ba ka Sorkar India ka la ai jingmynjur ïa ka ‘mining lease’ jong ki saw ngut ki nongtih par.
“Shisien ba ngi la dep ïa ka jingtian bishar paidbah (public hearing), ka jingai jingbit ka tnat Khlaw, bad ka jingmynjur ïa ka mining plan kiba mynta ki dei sa tang ka rukom pynïaid kam, kaba ka jingmynjur halor kine ïa kaba yn sa pyndep ha ki 30 bad 45 sngi ban wan. Kumta yn sa lah ban ïaid shakhmat bad ka kam tih dewïong katkum ka juk stad saian,” la ong u Conrad haba kren sha ki lad pathai khubor ha ka Sngi Ba-ar.
Shuh shuh u Myntri Rangbah u la ong, “Nga sngew kmen ban pyntip sha phi ba shitaïew lane 10 sngi mynshwa, ka Sorkar India ka la dep ban ai ka jingmynjur ïa ka mining lease jong ki 4 ngut ki nongtih par. Namar kata, ngi la lah ban jop ïa ka jingeh kaba khraw duh ba ngi la ïatakhuh ha ka ban lah tih dewïong da ka jingstad saian bad katkum ka aiñ ha Jylla”.
U Myntri Rangbah u la pyntip ruh ïa kane hadien ka jingshong jingïalang ba u la lum bad ki heh jong ka Central Mine Planning & Design Institute Limited (CMPDI) lem bad ka tnat Forest bad Mining ka Jylla ha ka sngi Ba-ar.
U Myntri Rangbah u la ong, “Hooid, ka jingpyntreikam kan dei da ki nongtih par ki ban pyndonkam ïa ki kor ki bor ba donkam katkum ka mining plan, hynrei ka mat jong nga hangne ka long ba ka khyllipmat ba la ai ïa ka lease, kane ka dei ka sienjam ba kongsan namar hadien kata, kumba nga ong, ngi la jam ïa u mawjam ba eh duh bad mynta ngi la don ha ka lynti ban ïohi ïa ka jingsdang tih biang ïa u dewïong ha Jylla”.
Haba kylli, u Myntri Rangbah u la ong ba mynta ka lynti kala shai ba shano ka Jylla kan poi bad bynrap ba “La kumno kumno ruh ngin sa ïohi ïa ka jingsdang tih dewïong da ka lynti ka aiñ.”
“Mynta nangne shakhmat ngin hap ban pyntikna ba ngin nang pynjanai ïa ka jingtreikam halor ki kyndon ba la buh, ngin nang pynjanai, ngin nang pyniar, ngin nang ai bun ki licence bad mining lease sha ki briew khnang ba ngin ïohi biang sa shisien ïa ka jingkiew ha ka kam tih marpoh khyndew kumba la long shuwa ka jingkhang jong ka NGT,” u la bynrap.
Ha kajuh ka por, u Myntri Rangbah bad kiwei ki Myntri jong ka Sorkar MDA kin sa shah pynkup burom ha ki nongtih par ha Nongstoin mynta ka taiew.
“Ki nongtih par kiba ïoh ïa ki mining lease ki la khot ïa ngi sha ka jingïalang ha kaba ki kwah ban pynkup burom ïa nga bad ïa kiwei ki Myntri jong ka Sorkar kum ka dak ban pyni ïa ka jingsngewnguh ïa ka jingshimkhia jong ka Sorkar ban pyntikna ha ka ban poi haduh une u pud,” la ong u Conrad.
